Praca polskich salezjanów w duszpasterstwie polonijnym na terenie Berlina w latach 1967-2017

Jan Konstanty Pietrzykowski

doi:10.21852/sem.2018.2.13

Published: 2022-11-05

Vol. 39 No. 2 (2018)

Polish Salesians’ work in the polish ministry in Berlin in the years 1967-2017

Jan Konstanty Pietrzykowski

Seminare. Learned Investigations

Section: History

https://doi.org/10.21852/sem.2018.2.13

Abstract

Since 1967, in East Berlin the pastoral care of Poles was taken by a Salesian from the Province of Cologne, Father Georg Broja of the Upper Silesian origin. As late as in 1987, the Salesians from the Province of Piła were appointed to work in the capital of the German Democratic Republic. They stayed there until 2003. Father Konstanty Goławski (a student) from the Province of Warsaw, in 1981 in West Berlin established a pastoral care for Polish-speaking Catholics. On th of 1st January 1997 its name was changed into the Polish Catholic Mission. Since 2003, four Polish Salesians have been living off three pastoral jobs granted by the Curia of Berlin. On Sundays, the priests attend upon 4-5 thousand of people.

Keywords:

Salesians, Polish ministry, Berlin, Polish Catholic Mission

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Pietrzykowski , J. K. (2022). Polish Salesians’ work in the polish ministry in Berlin in the years 1967-2017 . Seminare. Learned Investigations, 39(2), 163–174. https://doi.org/10.21852/sem.2018.2.13

Cited by / Share

References

Archiwum Akt Nowych w Warszawie – AAN, Urząd do Spraw Wyznań, sygn. 133/29 k. 93.
Google Scholar

Archiwum Domu Salezjańskiego w Przemyślu – ADSwP, Kronika budowy zakładu 1909-1912.
Google Scholar

Archiwum Salezjańskie Inspektorii Krakowskiej – ASIK, Teka Józef Omasta, karta personalna (rps).
Google Scholar

ASIK, Teka Walenty Kozak.
Google Scholar

Archiwum Salezjańskie Inspektorii Pilskiej – ASIP, Teka Jan Styrna, karta personalna. Wspomnienie pośmiertne o śp. ks. Janie Styrnie. Rumia (mps).
Google Scholar

ASIP, Maziarz, Franciszek. 1992. Duszpasterstwo polskie w Berlinie po drugiej wojnie światowej. Berlin (mps).
Google Scholar

ASIP, Teka Franciszek Maziarz.
Google Scholar

Archiwum Salezjańskie Inspektorii Warszawskiej – ASIW, Kronika Polskiego Duszpasterstwa Katolickiego w Berlinie 1987-1999. Berlin (mps).
Google Scholar

ASIW, Kronika Polskiego Duszpasterstwa Katolickiego w Berlinie 1987-1999, 29 X 1992.
Google Scholar

ASIW, Ogłoszenia Duszpasterskie. Polskie Duszpasterstwo Katolickie w Berlinie, t. 1. 1985-1996.
Google Scholar

ASIW, Romanowicz, Jan. 1986. Kronika duszpasterstwa polskiego na terenie diecezji Erfurt-Meiningen (1970-1986) (mps).
Google Scholar

ASIW, Teka Berlin, G. kard. Sterzinsky do ks. F. Maziarza, Leiter der Filiale in St. Marien, Berlin-Karlshorst, Berlin 19 IX 1995, J-Nr:B/A-516/95; Bp W. Weider do ks. F. Maziarza, Berlin 19 IX 1995.
Google Scholar

ASIW, Teka Berlin, Protokół zdawczo-odbiorczy z przekazania Polskiego Duszpasterstwa Katolickiego w Berlinie Zachodnim przez ks. J. Laśkiewicza, ks. H. Paszkowi, Berlin 10 VI 1987, s. 1-4 (mps).
Google Scholar

ASIW, Teka Berlin, Sprawozdanie z działalności duszpasterskiej w roku 1987.
Google Scholar

ASIW, Teka Berlin, Protokół z wizytacji kanonicznej przeprowadzonej przez ks. inspektora Z. Malinowskiego 10-13 III 1991.
Google Scholar

ASIW, Teka Berlin, Statut, 4 I J. Nr B/A-11/95.
Google Scholar

ASIW, Teka Berlin, G. kard. Sterzinsky, Dekret na pozwolenie otwarcia domu zakonnego w Berlinie, Berlin 30 III 1994, J. Nr B/E-924/93.
Google Scholar

ASIW, Teka Henryk Paszek, karta personalna.
Google Scholar

ASIW, Teka Jan Laśkiewicz, karta personalna.
Google Scholar

ASIW, Teka Wspomnienia pośmiertne. Walenty Waloszek. 1967. Wspomnienie pośmiertne o ks. Józefie Omaście. Bamberg (mps).
Google Scholar

Archiwum Salezjańskie Inspektorii Wrocławskiej – ASIWr, Teka Józef Komar, karta personalna.
Google Scholar

Arviv der Salesianer Don Bosco Műnchen – Teka Georg Broja (Wspomnienie pośmiertne).
Google Scholar

Bieńkowski, Jan. 1988. Wspomnienie pośmiertne o śp. ks. Janie Laśkiewiczu. Warszawa (mps).
Google Scholar

Bischofliches Ordinariat Berlin An den Delegaten für die Polen in Deutschland Msgr. S. Leciejewski. Berlin 24 II 1981 (zbiór prywatny ks. Goławskiego).
Google Scholar

Bp Sz. Wesoły do p. R. Günther. Roma 31 XII 1981 (zbiór prywatny ks. Goławskiego).
Google Scholar

Gatz, Franz. 1994. Geschichte des Kirchlichen Lebens in der Minderheit, t. 3: Katoliken in der Minderheit. Freiburg: Verlag Herder.
Google Scholar

Kant, Bronisław. 2005. Polscy Salezjanie na misjach. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Google Scholar

Klawikowski, Zenon. 1997. Ksiądz Franciszek Maziarz (Wspomnienie pośmiertne). Piła (mps).
Google Scholar

Kosiński, Stanisław. 1976. Dzieje polskich salezjanów wśród emigracji w latach 1893-1975. W: Idąc tedy nauczajcie. Sto lat misji salezjańskich, red. Stefan Pruś, 102-120. Kraków-Łódź: Towarzystwo Salezjańskie.
Google Scholar

Kosiński, Stanisław. 1996. Kozak Walenty SDB (1870-1954), przełożony, proboszcz. W: Słownik biograficzny katowickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku, red. Mieczysław Pater, 197-198. Katowice: Księgarnia św. Jacka w Katowicach.
Google Scholar

Ks. H. Paszek do ks. Z. Malinowskiego, Berlin 4 X 1995.
Google Scholar

Ks. inspektor W. Szulczyński do ks. K. Goławskiego, Łódź 8 X 1981.
Google Scholar

Ks. K. Goławski do bp. Sz. Wesołego. Berlin 4 VIII 1981 (zbiór prywatny ks. K. Goławskiego).
Google Scholar

Ks. W. Szulczyński do ks. S. Leciejewskiego, Łódź 4 II 1982 (zbiór prywatny ks. K. Goławskiego).
Google Scholar

Księga Jubileuszowa duszpasterstwa polskiego w Niemczech, red. Franciszek Mrowiec i Kazimierz Kosicki. 1995. Würzburg: Polnisches Oberseelsorgrabt in der Bundearepublik Deutschland.
Google Scholar

List Parafialny 25 lat Polskiej Misji Katolickiej w Berlinie, red. Marek Wyszomierski. 2007. Berlin: Polskie Duszpasterstwo Katolickie.
Google Scholar

Marcisz, Beata. 1996. Duszpasterstwo polskie w Berlinie w XIX i XX wieku. W: Migracja i migracje jako doświadczenie europejskie na przykładzie niemieckich metropolii w XIX i XX wieku. Polacy w Zagłębiu Ruhry i Berlinie, red. Dietlef Briesen i Zbigniew Fras, 95-103. Wrocław: Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar

Niesporek, Józef. 2006. Ośrodek duszpasterski Lipsk. W: Duszpasterstwo polskojęzyczne w Niemczech 1945-1989, red. Sabina Bober i Stanisław Budyn, 279284. Lublin-Hanower: Liber Duo.
Google Scholar

Notatka ks. K. Goławskiego z rozmowy z ks. Tanzmannem, referentem pastoralnym Berlina Zachodniego. Berlin 4 VIII 1981 (zbiór prywatny ks. Goławskiego).
Google Scholar

Pawlik, Jerzy. 2006. Opieka duszpasterska nad pracownikami kontraktowymi w NRD. W: Duszpasterstwo polskojęzyczne w Niemczech 1945-2005, red. Sabina Bober i Stanisław Budyn, 59-70. Lublin-Hanower: Liber Duo.
Google Scholar

Pietrzykowski, Jan. 2007. Salezjanie w Polsce 1945-1989. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Google Scholar

Relacja pisemna ks. K. Goławskiego, Warszawa 20 I 2012.
Google Scholar

Relacja ustna ks. K. Goławskiego, Warszawa 20 I 2012.
Google Scholar

Relacja pisemna ks. M. Wyszomierskiego. Żyrardów 2 III 2012.
Google Scholar

Relacja pisemna ks. J. Pajewskiego, Karden 12 VIII 2015 (w posiadaniu autora).
Google Scholar

Romanowicz, Marian. 1986. Kronika duszpasterstwa polskiego na terenie diecezji Erfurt-Meiningen 1970-1986.
Google Scholar

Szulczyński, Andrzej. 1999. Dziesięć lat Polskiego Duszpasterstwa Katolickiego w Berlinie (1982-1992). W: 10 lat Polskiego Duszpasterstwa w Berlinie, red. Andrzej Szulczyński, 7-25. Berlin: Wydawnictwo Słowo.
Google Scholar

Zamiatała, Dominik. 2009. Zakony męskie w polityce władz komunistycznych w Polsce w latach 1945-1989, t. 1: Problematyka organizacyjno-pastoralna. Kielce: Jedność.
Google Scholar

Zamiatała, Dominik. 2012. Zakony męskie w polityce władz komunistycznych w Polsce w latach 1945-1989, t. 2: Działalność duszpasterska i społeczna zakonów w latach 1945-1989.Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.
Google Scholar

Zbiory prywatne ks. Konstantego Goławskiego, Warszawa 2012.
Google Scholar

Ziobro, Aleksander. 1954. Wspomnienie pośmiertne o śp. Walentym Kozaku. Pogrzebień (mps).
Google Scholar

Żurek, Henryk. 2005. Polska Misja Katolicka. Berlin. W: Duszpasterstwo polskojęzyczne w Niemczech 1945-1989, red. Sabina Bober i Stanisław Budyn, 96-110. Lublin-Hanower: Liber Duo.
Google Scholar