Ekfraza konotacyjna: „Batszeba” Rembrandta w ujęciu Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

Rozalia Maria Rozalia Maria Słodczyk

doi:10.21852/sem.2018.1.13

Published: 2022-11-10

Vol. 39 No. 1 (2018)

Connotational Ekphrasis: Rembrand’s “Bathsheba” in the Interpretation of Gustaw Gerling-Grudziński

Rozalia Maria Rozalia Maria Słodczyk

Seminare. Learned Investigations

Section: History

https://doi.org/10.21852/sem.2018.1.13

Abstract

The article “Connotational Ekphrasis: Rembrand’s Bathsheba in the Interpretation of Gustaw Gerling-Grudziński” focuses on the issue of describing a work of art in an essay. As a starting point for the analysis and interpretation of an artefact, the paper brings closer the very work of art, i.e. Rembrandt’s Bathsheba, from the perspective of art history. Next, the text discusses the verbal account of the painting put forward by Gustaw Herling-Grudziński in his essay “Rembrandt in a miniature”. The aim is to present a concrete realization of ekphrasis and a characteristic mode of perceiving and writing about a work of art – both at the level of content and at the level of language. Finally, it is proposed to label the discussed example ‘connotational ekphrasis’.

Keywords:

Bathsheba, essay, description, ekphrasis, connotation

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Rozalia Maria Słodczyk , R. M. (2022). Connotational Ekphrasis: Rembrand’s “Bathsheba” in the Interpretation of Gustaw Gerling-Grudziński . Seminare. Learned Investigations, 39(1), 155–170. https://doi.org/10.21852/sem.2018.1.13

Cited by / Share

References

Biblia Tysiąclecia. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, red. naukowa o. Augustyn Jankowski OSB. 1996. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Google Scholar

Bielska-Krawczyk, Joanna. 2004. Między widzialnym a niewidzialnym. Twórczość Gustawa Herling-Grudzińskiego. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Bielska-Krawczyk, Joanna. 2013. Gustaw Herling-Grudziński wobec treści antropologicznych sztuki dawnych mistrzów. W: „Cienie wielkich artystów”, 95-112.
Google Scholar

Bieńkowska, Ewa. 2002. Pisarz i los. O twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich.
Google Scholar

„Cienie wielkich artystów”. Gustaw Herling-Grudziński i dawne malarstwo europejskie, red. Agata Stankowska, Magdalena Śniedziewska i Marcin Telicki. 2013. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Google Scholar

Dębska-Kossakowska, Aleksandra. 2009. Jan Józef Szczepański, Gustaw Herling-Grudziński wobec sztuki. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Google Scholar

Dziadek, Adam. 2005. Muzeum nowoczesności André Malraux. W: Muzeum sztuki. Antologia, red. Maria Popczyk, 211-219. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Eco, Umberto. 2009. Szaleństwo katalogowania, tłum. Tomasz Kwiecień. Poznań: Rebis.
Google Scholar

Exum, Cheryl J. 1996. Plotted, Shot, and Painted: Cultural Representations of Biblical Women. Sheffield: Sheffield Academic Press.
Google Scholar

Grygiel, Elżbieta. 1994. Kochanek w ogrodzie. Gustaw Herling-Grudziński i „Srebrna Szkatułka”. Ex Libris, 51, 4.
Google Scholar

Heffernan, James A.W. 1991. Ekphrasis and Representation. New Literary History, 22(2), 297-316.
Google Scholar

Heffernan, James A.W. 1993. Museum of Words. The Poetics of Ekphrasis from Homer to Ashbery. Chicago: The University of Chicago Press.
Google Scholar

Herling-Grudziński, Gustaw. 1994. Sześć medalionów i Srebrna Szkatułka. Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar

Herling-Grudziński, Gustaw. 1998. Dziennik pisany nocą 1993-1996. Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar

Iconographie de l’art chretien, t. 1: Iconographie de la Bible, Ancien Testament. 1956. Paris: Presse Universitares de France.
Google Scholar

Juszczak, Wiesław. 2003. Nic wątlejszego niż krzemień i diament. W: Twarzą w twarz z obrazem. Materiały Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Nieborów, 24-26 października 2002, red. Maria Poprzęcka, 9-17. Warszawa: SHS.
Google Scholar

Kudelska, Dorota. 1997. Herling-Grudziński a sztuka. W: Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, wybór i opracowanie Zdzisław Kudelski, 162-171. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Kudelska, Dorota. 2013. Warsztaty – pisarza, polonisty i historyka sztuki. W: „Cienie wielkich artystów”, 35-60.
Google Scholar

Kunoth-Leifels, Elisabeth. 1962. Über die Darstellungen der »Bathseba im Bade«. Studien zur Geschichte des Bildthemas 4. bis 17. Jahrhundert. Essen: Verlag Richard Bacht.
Google Scholar

Lessing, Gotthold Ephraim. 2012. Laokoon, czyli o granicach malarstwa i poezji, oprac. nauk. Michał Mencfel, tłum. Henryk Zymon-Dębicki. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Lexikon der Christlichen Ikonographie, red. Engelbert Kirschbaum SJ, t. 1. 1968. Rom-Freiburg-Wien: Herder.
Google Scholar

Markowski, Michał Paweł. 1995. Czy możliwa jest poetyka eseju? W: Poetyka bez granic, red. Włodzimierz Bolecki i Wojciech Tomasik, 109-119. Warszawa: Wydawnictwo IBL.
Google Scholar

Markowski, Michał Paweł. 1999. O niewyrażalnym. W: Michał Paweł Markowski. Anatomia ciekawości. Obrazy współczesności, 201-219. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Mencfel, Michał. 2013. Powab i cena biografizmu. O pisarstwie o sztuce Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W: „Cienie wielkich artystów”, 61-73.
Google Scholar

Nycz, Ryszard. 2002. Literatura nowoczesna: cztery dyskursy (tezy). Teksty Drugie, 4, 35-46.
Google Scholar

Progymnasmata. Greckie ćwiczenia retoryczne i ich modelowe opracowanie, opracowanie, przekład i komentarz Henryk Podbielski. 2013. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Google Scholar

Przybylski, Ryszard K. 2013. Pozostając w aurze dzieł sztuki. W: „Cienie wielkich artystów”, 21-34.
Google Scholar

Rembrandt’s Bathsheba Reading King David’s Letter, red. Ann Jensen Adams. 1998. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Rembrandt – Caravaggio, red. Duncan Bull, Taco Dibbits, Margriet van Eikema Hommes, Volker Manuth i Ernst van de Wetering. 2006. Amsterdam: Waanders Uitgevers Zwolle and the Rijksmuseum Amsterdam.
Google Scholar

Rodziński, Stanisław. 1997. Wobec tajemnicy. W: Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, 427-430.
Google Scholar

Rosales Rodríguez, Agnieszka. 2008. Wokół ciała Betsabe – „błoto” i światło. W: Agnieszka Rosales Rodríguez. Śladami dawnych mistrzów. Mit Holandii złotego wieku w dziewiętnastowiecznej kulturze artystycznej, 124-135. Warszawa: WUW.
Google Scholar

Sendyka, Roma. 2006. Nowoczesny esej. Studium historycznej świadomości gatunku. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Sendyka, Roma. 2010. Esej i ekfraza (Herbert – Bieńkowska – Bieńczyk). W: Kulturowe wizualizacje doświadczenia, red. Włodzimierz Bolecki i Adam Dziadek, 183-198. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.
Google Scholar

Siemaszko, Piotr. 2000. Świat obrazu – obraz świata. Przestrzenie pograniczne w pisarstwie G. Herlinga-Grudzińskiego, Z. Herberta i J. Czapskiego. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Google Scholar

Sluijter, Eric Jan. 2001. ‘Horrible Nature, Incomparable Art’: Rembrandt and the Depiction of the Female Nude. W: Rembrandt's Women, red. Julia Lloyd Williams, katalog wystawy National Gallery of Scotland, Edinburgh 2001 / Royal Academy of Arts, London 2001, 37-45. Prestel: Munich-London-New York.
Google Scholar

Sluijter, Eric Jan. 2006. Bathsheba Contemplating King David’s Letter, W: Eric Jan Sluijter. Rembrandt and the Female Nude, 333-367. Amsterdam: Amsterdam University Press.
Google Scholar

Słodczyk, Rozalia. 2009. Znaczenie listu w malarstwie XVII i XVIII wieku oraz w ówczesnej powieści epistolarnej, Przestrzenie Teorii, 12, 165-191.
Google Scholar

Wetering van de, Ernst. 2015. Rembrandt’s Paintings revisited. A Complete Survey (A Corpus of Rembrandt Paintings VI), tłum. i red. Murray A. Pearson. Dordrecht: Springer.
Google Scholar

Waśko, Andrzej. 1991. Prawda i parabola. O Gustawie Herlingu-Grudzińskim. W: Polskiesej. Studia, red. Marta Wyka, 135-158. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Wysłouch, Seweryna. 2013. Odczytywanie twarzy. O spotkaniach Herlinga-Grudzińskiego ze sztuką Caravaggia, Rembrandta i Lotta. W: „Cienie wielkich artystów”, 155-170.
Google Scholar

Zieliński, Jan. 1991. Gustaw Herling-Grudziński w roli historyka sztuki. W: Etos i artyzm. Rzecz o Herlingu-Grudzińskim, red. Seweryna Wysłouch i Ryszard K. Przybylski, 223-233. Poznań: wydawnictwo a5.
Google Scholar