Performatywna funkcja języka religijnego w ujęciu filozofii Johna L. Austina na przykładzie liturgii rzymskokatolickiej

Karolina  Rozmarynowska

doi:10.21852/sem.2022.1.01

Opublikowane: 2022-08-29

Tom 43 Nr 1 (2022)

Performatywna funkcja języka religijnego w ujęciu filozofii Johna L. Austina na przykładzie liturgii rzymskokatolickiej

Karolina Rozmarynowska

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dział: Z problematyki filozoficznej

https://doi.org/10.21852/sem.2022.1.01

Abstrakt

Przedmiotem refleksji podjętej w artykule jest performatywność języka religijnego. Autorka tłumaczy jej specyfikę, ukazując, na czym polega performatywna funkcja języka używanego w przestrzeni religijnej na przykładzie liturgii rzymskokatolickiej. Wyjaśnia, jakie warunki muszą zostać spełnione, aby religijne akty mowy były ważne i skuteczne. Wyróżnia i omawia dwa rodzaje mocy sprawczej performatywów religijnych: illokucyjną i perlokucyjną, wskazując, że skutki, jakie wywołują, wiążą się z jednej strony z samym działaniem językowym, z drugiej zaś - mają charakter pozajęzykowy. Wychodząc poza teorię aktów mowy, autorka proponuje, aby performatywy religijne, w związku z tym, że stanowią element obrzędów religijnych, analizować w kontekście rytualnej całości ujętej jako performans.

Słowa kluczowe:

performatywność, performatywy, język, religia, język religijny, John Austin, liturgia rzymskokatolicka

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Rozmarynowska , K. . (2022). Performatywna funkcja języka religijnego w ujęciu filozofii Johna L. Austina na przykładzie liturgii rzymskokatolickiej . Seminare. Poszukiwania Naukowe, 43(1), 11–21. https://doi.org/10.21852/sem.2022.1.01

Cited by / Share

Bibliografia

Austin, John L. 1993a. Jak działać słowami, tłum. Bohdan Chwedeńczuk. W: John L. Austin. Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne, 545-713. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Austin, John L. 1993b. Rozprawy filozoficzne, tłum. Bohdan Chwedeńczuk. W: John L. Austin. Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne, 3-397. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Butler, Judith. 2010. Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywu, tłum. Adam Ostolski. Warszawa: Krytyka Polityczna.
Google Scholar

Carlson, Marvin. 2007. Performans, tłum. Edyta Kubikowska. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Domańska, Ewa. 2007. „Zwrot performatywny” we współczesnej humanistyce. Teksty Drugie, 5, 48-61.
Google Scholar

Goffman, Erving. 2000. Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. Helena Dat- ner-Śpiewak i Paweł Śpiewak. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Google Scholar

Halik, Michalina. 2011. Performatywna funkcja języka religijnego na przykładzie sakramentu chrztu. Dostęp: 25.01.202. http://logic.amu.edu.pl/images/a/ac/ Chrzest.pdf.
Google Scholar

Katechizm Kościoła Katolickiego. 1994. Dostęp: 21.01.2021. http://www.katechizm.opoka.org.pl/rkkkII-2-1.htm.
Google Scholar

Makuchowska, Marzena. 2001. Język religijny. W: Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język polski, red. Stanisław Gajda, 369-402. Opole: Uniwersytet Opolski - Instytut Filologii Polskiej.
Google Scholar

Pasek, Zbigniew. 2012. Chrześcijańskie sakramenty w ujęciu teorii aktów mowy. Studia Humanistyczne AGH, 11(1), 7-19.
Google Scholar

Rappaport, Roy A. 2007. Rytuał i religia w rozwoju ludzkości, tłum. Adam Musiał, Tomasz Sikora i Andrzej Szyjewski. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Google Scholar

Rust, Joshua. 2009. John Searle. London-New York: Continuum.
Google Scholar

Schechner, Richard. 2006. Performatyka: Wstęp, tłum. Tomasz Kubikowski. Wrocław: Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Te- atralno-Kulturowych.
Google Scholar

Sztajer, Sławomir. 2009. Język a konstytuowanie świata religijnego. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Google Scholar

Turner, Victor. 2005. Gry społeczne, pola i metafory. Symboliczne działanie w społeczeństwie, tłum. Wojciech Usakiewicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Wachowski, Jacek. 2011. Performans. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
Google Scholar

Wachowski, Jacek. 2013. Performer, performans, performatywność, czyli o miejscu performatyki w badaniach teatrologicznych. W: Performans, performatywność, performer. Próby definicji i analizy krytyczne, red. Ewa Bal i Wanda Świątkowska, 53-64. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar