Abstrakt

Biskup Cezariusz z Arles przeszedł do historii Kościoła jako gorliwy pasterz, który poprzez kazania, które w tamtych czasach były głównym środkiem ewangelizacji, pouczał swoich wiernych o podstawowych prawdach wiary i moralności. Jednak moralna tematyka jego kazań, która jest najbardziej widoczna, to coś więcej niż zwykłe upomnienia czy napomnienia. Starał się przedstawić imperatywy, zakazy i bodźce jako elementy doskonałości moralnej, możliwej do urzeczywistnienia i gwarantującej zbawienie. Wymownym przykładem jest Chrystusowe przykazanie miłości nieprzyjaciół, które Cezariusz ukazuje w Kazaniach do ludu przede wszystkim jako miarę moralności chrześcijańskiej. Wypełnienie tego przykazania, którego owocem jest odpuszczenie grzechów, nawrócenie bliźnich i osobiste zbawienie, jest możliwe w każdych okolicznościach i jest kwestią wolnej decyzji człowieka. Miłość nieprzyjaciół była praktykowana przez postacie biblijne (Jakub, Józef, Dawid, Hiob, Szczepan); można go odnaleźć także w postawie Boga wobec grzeszników. W dłuższej perspektywie podążanie za tym przykazaniem Chrystusa oznacza przede wszystkim pielęgnowanie miłości do Boga, która została przywrócona człowiekowi przez Chrystusa przez Ducha Świętego i która jest „matką wszystkich dobrych uczynków” (Sermo 39,5).