Abstrakt

„Artystki wysokiej klasy, które są kobietami” – pod takim hasłem odbyła się wystawa „Kompozytorki polskie 1816-1939”, która odbyła się w Katowicach w 2003 roku. W XIX wieku kompozytorami zawodowymi byli niemal wyłącznie mężczyźni. Tylko garstka kobiet zyskała reputację dzięki osiągnięciom wykraczającym poza amatorskie muzykowanie. W XX wieku kobiety zaznaczały swoją obecność w różnych formach działalności artystycznej, w tym muzycznej. Grażyna Bacewicz (1909-1969) uznawana jest za patronkę polskich kompozytorek ubiegłego stulecia. Zdobyła światową renomę i zaliczana jest do najwybitniejszych polskich kompozytorów XX wieku, obok Karola Szymanowskiego, Witolda Lutosławskiego i Krzysztofa Pendereckiego. Alicja Gronau, urodzona w 1957 r., należy do tzw najciekawszych polskich kompozytorek. Edukację muzyczną rozpoczęła w 1971 roku w jednej z warszawskich szkół muzycznych II stopnia, uczęszczając na zajęcia z rytmiki u Barbary Turskiej oraz improwizację fortepianową u mieszkającego w Polsce węgierskiego pianisty i kompozytora Szabolcsa Esztényi. To dzięki Esztényi improwizacja wyznaczyła kierunek rozwoju jej kariery. Po ukończeniu szkoły średniej Gronau zapisała się do Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, gdzie uzyskała dwa dyplomy: z teorii muzyki (w klasie Witolda Rudzińskiego), a następnie z kompozycji (pod kierunkiem Mariana Borkowskiego). W czasie studiów ściśle współpracowała z Pracownią Rytmiki Doświadczalnej swojej Alma Mater. Uczestniczyła w wizycie studyjnej Warsztatu na Węgrzech, XIV Kongresie Międzynarodowego Towarzystwa Edukacji Muzycznej w Warszawie oraz kursach rytmiki organizowanych przez Instytut E. Jaques-Dalcroze w Genewie i Zakopanem (Polska). Gronau podkreśla, że ​​rytmika i improwizacja odegrały bardzo ważną rolę w rozwoju jej warsztatu kompozytorskiego. Pierwszą kompozycją Gronau, napisaną w czasie studiów u Mariana Borkowskiego, były Przenikanie na klarnet solo (1981). Następnie Mironczarnie I na septet wokalny a cappella (1982), Gioco per voci e Battery (1982), Open na klarnet, altówkę i róg (1983), Flowing na orkiestrę (1984), I Kwartet smyczkowy (1984) i Versioni na 24 wykonawców (1984). W pracach tych stosowała szeroką gamę technik. Swoje umiejętności doskonaliła na licznych kursach mistrzowskich, m.in. w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą. Jest laureatką wielu konkursów kompozytorskich, a także stypendiów i odznaczeń państwowych (patrz – końcowy fragment polskiej wersji artykułu). Jej zainteresowania twórcze przebiegały od swobodnie wypracowanej dodekafonii do kontrolowanego aleatorycznego i poszukiwania własnego, indywidualnego idiomu muzycznego. Jednym z jej ostatnich ważniejszych utworów jest Poemat – Requiem na orkiestrę. Cały jej dorobek obejmuje kilkadziesiąt kompozycji na różne składy wykonawcze oraz o zróżnicowanych cechach stylistycznych i wyrazowych.(patrz spis kompozycji na końcu polskiej wersji artykułu). Gronau rozwinął również karierę pedagogiczną. W 1983 roku podjęła pracę na wydziale Akademii
Muzycznej im. Fryderyka Chopina (obecnie Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina). W 1997 roku uzyskała stopień doktora, a w 2007 roku została adiunktem w Katedrze Kompozycji. Współpracowała również z Uniwersytetami w Warszawie i Zielonej Góra, a także z uczelniami w Rumunii i Chile. W swojej Alma Mater jest kierownikiem studiów podyplomowych z teorii muzyki i kompozycji oraz studiów doktoranckich. Zajmuje się także organizacją sesji naukowych i koncertów z cyklu „Portret kompozytora”. W swoich badaniach koncentruje się na własnej metodzie kompozytorskiej (patrz wykaz publikacji w polskiej wersji artykułu), problematyce rytmiki i teorii rytmu, grafice muzycznej oraz analizie dzieł innych kompozytorów (m.in. , Jani Christou, Piotr Perkowski, Witold Rudziński, Kazimierz Sikorski). Ma na swoim koncie kilka książek i liczne artykuły w czasopismach polskich i zagranicznych.