Rodzinne Family Determinants of Sports Consumption in the Sociological Aspect

Zbigniew Dziubiński

doi:10.21852/sem.1868

Opublikowane: 10.11.2025

Tom 46 Nr 2 (2025)

Rodzinne uwarunkowania konsumpcji sportowej w aspekcie socjologicznym

Zbigniew Dziubiński

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21852/sem.1868

Abstrakt

Celem pracy jest charakterystyka rodziny jako grupy społecznej reprodukującej postawy i zachowania w dziedzinie sportu. Precyzyjniej zaś, ukazanie rodzinnych zmiennych społeczno-kulturowych, które determinują konsumpcję sportową. W pracy zostały przedstawione podstawowe kwestie natury społecznej, które mają decydujący wpływ na uczestnictwo rodziny w konsumpcji sportowej, a mianowicie chodzi o typy rodzin, ich strukturę, władzę, ale także o rodzaje rodzin i występujące między nimi różnice i nierówności. Praca ma charakter przeglądowo-teoretyczny. Zostały w niej wykorzystane dane empiryczne zastane, konstytuujące teorie naukowe, ale także dane wytworzone przez wcześniejszych badaczy społecznych. Do rozwiązania sformułowanego problemu badawczego została wykorzystana metoda krytycznej analizy literatury, ale także, niejako pomocniczo, metody indukcyjna i dedukcyjna oraz metody syntetyczna i analityczna. Z przeprowadzonych analiz wynika, że usytuowanie rodzin w strukturze społecznej ma podstawowe znaczenie z punktu widzenia przygotowania młodszego pokolenia do konsumpcji sportowej. Wysokie ulokowanie rodziny w strukturze społecznej w wymiarze klasowym, stanowym i warstwowym, wysokie ulokowanie w stratyfikacji społecznej w wymiarze dostępu do takich zasobów społecznych, jak wykształcenie, zawód, bogactwo i prestiż społeczny, stanowi okoliczność sprzyjającą socjalizacji do konsumpcji sportowej i w jakimś sensie gwarantuje udział rodziny i jej członków w kulturze sportowej. Niskie ulokowanie rodziny w strukturze społecznej niekorzystnie wpływa na proces socjalizacji do konsumpcji sportowej, a w niektórych przypadkach czyni z niego socjalizację do nieuczestniczenia w niej.

Słowa kluczowe:

rodzina, konsumpcja sportowa, socjologiczne uwarunkowania

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Dziubiński, Z. (2025). Rodzinne uwarunkowania konsumpcji sportowej w aspekcie socjologicznym. Seminare. Poszukiwania Naukowe, 46(2). https://doi.org/10.21852/sem.1868

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adamski, Franciszek. 1984. Socjologia małżeństwa i rodziny [Sociology of Marriage and Family]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Baudrillard, Jean. 2006. Społeczeństwo konsumpcyjne: jego mity i struktury [The Consumer Society: Myths and Structures]. Translated by Sławomir Królak. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Google Scholar

Berger, Peter and Thomas Luckmann. 1983. Społeczne tworzenie rzeczywistości [The Social Construction of Reality]. Translated by Józef Niżnik. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Bernardes, Jon. 1997. Family Studies. An Introduction. London: Routledge.
Google Scholar

Bourdieu, Pierre. 1978. “Sport and social-class.” Social Science Information 17 (6): 819-840.
Google Scholar

Bourdieu, Pierre and Jean-Claude Passeron. 2006. Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania [Reproduction: Elements of a Theory of the Educational System]. Translated by Magdalena Fuszara. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Chris, Jenks. 2005. Childhood. London: Routledge.
Google Scholar

Cohen, Philip. 2018. The Family: Diversity, Inequality, and Social Change. New York: W.W. Norton & Company.
Google Scholar

Cooley, Charles Horton. 1962. Social Organization. A Study of the Larger Mind. New York: Schocken Books.
Google Scholar

Cromdal, Jakob. 2006. “Socialization.” In Encyclopedia of language and linguistics, edited by Keith Brown, 462-466. North-Holland: Elsevier.
Google Scholar

Dziubiński, Zbigniew. 2016. “Struktura społeczna a sport.” In Kultura fizyczna a struktura społeczna [Physical culture and social structure], edited by Zbigniew Dziubiński and Michał Lenartowicz, 15-41. Warszawa: AWF, SALOS RP.
Google Scholar

Dziubiński, Zbigniew. 2019. “Socjalizacja do kultury fizycznej.” In Socjologia kultury fizycznej [Sociology of physical culture], edited by Zbigniew Dziubiński, Zbigniew Krawczyk and Michał Lenartowicz, 145-158. Warszawa: AWF.
Google Scholar

Dziubiński, Zbigniew. 2022. Socjologia sportu i olimpizmu [Sociology of Sport and Olympism]. Warszawa: AWF, SALOS RP.
Google Scholar

Eitzen, Stanley D. and Georg H. Sage. 1991. Sociology of North American Sport. Madison: Oxford University Press.
Google Scholar

Fredricks, Jennifer A. and Jacquelynne S. Eccles. 2005. “Family Socialization, Gender, and Sport Motivation and Involvement.” Journal of Sport and Exercise Psychology 27 (1): 3-31.
Google Scholar

Giddens, Anthony. 1973. The Class Structure of the Advanced Societies. London: Harper & Row, Publishers.
Google Scholar

Giddens, Anthony. 1992. The Transformation of Intimacy. Sexuality, Love and Eroticism in Modern Societies. Cambridge: Polity Press.
Google Scholar

Gills, John. 1996. A World of Their Own Making. Myth, Ritual, and the Quest for Family Values. Cambridge: Harvard University Press.
Google Scholar

Giulianotti, Richard. 2002. “Supporters, Followers, fans, and flaneurs: A taxonomy of spectator identities in football.” Journal of Sport and Social Issues 26 (1): 25-46.
Google Scholar

Green, Ken, Sharon Wheeler and Patrik Johansen. 2023. “Sport, children and socialization.” In The Oxford Handbook of Sport and Society, edited by Lawrence A. Wenner, 615-636. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar

Hakim, Catherine. 1999. “Models of the Family, Women’s Role and Social Policy. A New Perspective from Preference Theory.” European Societies 1: 25-50.
Google Scholar

Hardyment, Christina. 1999. Rodzina [Family]. Translated by Karolina Bober. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Google Scholar

Inkeles, Alex and Anthony D. Smith. 1984. “W stronę definicji człowieka nowoczesnego.” Translated by Tadeusz Gosk. In Tradycja i nowoczesność [Tradition and modernity] edited by Joanna Kurczewska and Jerzy Szacki, 432-465. Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar

Kardiner, Abram. 1975. “Osobowość podstawowa.” Translated by Bogdan Chwedończuk. In Elementy teorii socjologicznych: materiały do dziejów współczesnej socjologii zachodniej [Elements of Sociological Theories: Materials for the History of Contemporary Western Sociology], edited by Włodzimierz Derczyński, Aleksandra Jasińska-Kania and Jerzy Szacki, 85-103. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Kenyon, Gerald and Barry McPherson. 1973. “Becoming Involved in Physical Activity and Sport: A Process of Socialization.” In Physical Activity: Human Growth and Development, edited by Lawrence Rarick, 303-332. New York: Academic Press.
Google Scholar

Krawczyk, Zbigniew. 1997. “Sport.” In Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Kultura fizyczna, sport [Encyclopedia of Polish culture of the 20th century. Physical culture, sports], edited by Zbigniew Krawczyk, 61-81. Warszawa: Instytut Kultury.
Google Scholar

Kunicki-Goldfinger, Władysław. 1993. Znikąd donikąd [From nowhere to nowhere]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Lang, Diana. 2020. Parenting and Family Diversity Issues. Iowa: State University Digital Press.
Google Scholar

Lenartowicz, Michał, Zbigniew Dziubiński and Krzysztof W. Jankowski. 2017. “Aktywni Polacy: dwie dekady uczestnictwa w sporcie i rekreacji ruchowej: próba wyjaśnienia zmian.” [Active Poles: two decades of participation in sports and active recreation: an attempt to explain the changes] Kultura i Społeczeństwo 61 (2): 195-210.
Google Scholar

Lenartowicz, Michał. 2019. “Kultura fizyczna w rodzinie.” In Socjologia kultury fizycznej [Sociology of physical culture], edited by Zbigniew Dziubiński, Zbigniew Krawczyk and Michał Lenartowicz, 267-277. Warszawa: AWF.
Google Scholar

Lenartowicz, Michał. 2012. Klasowe uwarunkowania sportu i rekreacji ruchowej z perspektywy teorii Pierre’a Bourdieu [Class determinants of sports and physical recreation from the perspective of Pierre Bourdieu's theory]. Warszawa: AWF.
Google Scholar

Newman, David. 2008. Families: A Sociological Perspective. Boston: McGraw-Hill Humanities.
Google Scholar

Organista, Natalia and Michał Lenartowicz. 2019. “Klasa społeczna a poziom i zróżnicowanie rodzinnej aktywności sportowo-rekreacyjnej.” [Social class and the level and diversity of family sport and leisure practices. Qualitative study results] Przegląd Socjologii Jakościowej 15 (3): 116-135.
Google Scholar

Pearce, Elizabeth B. 2020. Contemporary Families: An Equity Lens. Albany, Oregon: Linn-Benton Community College.
Google Scholar

Randall, Collins and Coltrane Scott. 2000. Sociology of Marriage and the Family: Gender, Love, and Property. Chicago: Cengage Learning.
Google Scholar

Romantic Passion. A Universal Experience?, edited by William Jankowiak. 1995. New York: Columbia University Press.
Google Scholar

The Sociology of the Family. A Reader, edited by Graham Allan. 1999. Oxford: Wiley-Blackwell.
Google Scholar

Szlendak, Tomasz. 2000. “Rodzina.” In Encyklopedia socjologii [Encyclopedia of sociology]. Vol. 3, 312-321. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Tillmann, Klaus-Jurgen. 1996. Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie [Theories of socialization. Community, institution, empowerment]. Translated by Grzegorz Bluszcz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Traver, Amy. 2022. Sociology of the Family. New York: CUNY Queensborough Community College.
Google Scholar

Tyszka, Zbigniew. 1979. Socjologia rodziny [Sociology of the family]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Tyszka, Zbigniew. 1995. “Rodzina w krajach cywilizacji postindustrialnej.” [Family in post-industrial civilization countries] Problemy Rodziny 4: 3-10.
Google Scholar

Warde, Alan. 2006. “Cultural capital and the place of sport.” Cultural Trends 15 (2-3): 107-122.
Google Scholar

Williams, Brian K., Stacey C. Sawyer and Carl M. Wahlstrom. 2008. Marriages, Families, and Intimate Relationships: A Practical Introduction. Boston: Allyn & Bacon.
Google Scholar

Zelizer, Viviana. 1989. “Pricing the Priceless Child: From Baby Farms to Black-Market Babies.” In Family in Transition. Rethinking Marriage, Sexuality, Child Rearing, and Family Organization, edited by Arlene S. Skolnick and Jerome H. Skolnick, 103-110. New York: ‎Longman Higher Education.
Google Scholar