Średniowieczna architektura kościoła parafialnego w Głubczycach od II połowy XIII do początków XVI wieku

Andrzej Legendziewicz

doi:10.21697/sc.2020.27.2.4

Published: 2021-01-20

Vol. 27 No. 2 (2020)

The medieval architecture of the parish church in Głubczyce from the second half of the 13th century to the beginning of the 16th century

Andrzej Legendziewicz

Saeculum Christianum. Historical Writings

Section: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/sc.2020.27.2.4

Abstract

The article presents the results of research on the parish church of Nativity of the Blessed Virgin Mary in Głubczyce. In the introduction presents a analysis of written and iconographic sources and discusses the current literature on the subject. Based on architectural research and comparative analysis, it was considered that the first church was probably built in the third quarter of the 13th century and consisted of a rectangular two-span presbytery, sacristy and a three-nave basilica body with an unfinished tower massif. It was passed to the patronage of
The Knights Order of the Hospital of St John of Jerusalem in the 1279. Probably in the first half of the 14th century, the presbytery was enlarged and the body was transformed into a hall layout with western and southern portals. After leaving the temple by the Knights of St. John in 1526, in 1579 the south tower was raised, crowning it with a Renaissance helmet.

Keywords:

architecture, Silesia, church, the Middle Ages, Hospitallers

Most read articles by the same author(s)

Andrzej Legendziewicz, Andrzej Peszko, Architectural transformations of the parish church at Koźle from the late 13th to the end of the 16th century , Saeculum Christianum. Historical Writings: Vol. 30 No. 1 (2023)

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Legendziewicz, A. (2021). The medieval architecture of the parish church in Głubczyce from the second half of the 13th century to the beginning of the 16th century. Saeculum Christianum. Historical Writings, 27(2), 46–59. https://doi.org/10.21697/sc.2020.27.2.4

Cited by / Share

References

Archiwum Muzeum Powiatowego w Głubczycach (AMPG).

Architektura gotycka w Polsce, t. 2, red. T. Mroczko, M. Arszyński, Warszawa 1995.

Barczyńska K., Architektura sakralna Śląska z lat 1268-1320, praca doktorska, maszynopis w ar-chiwum Centrum Wiedzy i Informacji naukowej Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2008.

Bednara E., Aus der Frühgeschichte der deutschen Stadt Leobschütz, w: Beiträge zur Heimatkunde Oberschlesiens, Leobschütz 1931, s. 59-164.

Białoskórska K., Tradycjonalizm i jego źródła w architekturze polskiej drugiej połowy XIII wieku i początku XIV wieku, w: Sztuka i ideologia XIV wieku. Materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce, 29-30.09.1973, red. P. Skubiszewski, Warszawa 1975, s. 163-248.

Biermann G., Geschichte der Herzogtümer Troppau und Jägerndorf, cz. 1, Teschen 1874.

Borowsky F., Mittelalterliche Kirchenportale in Oberschlesien, w: Deutsche Kunstdenkmäler in Oberschlesien, Breslau 1934, s. 65-66, il. 52-54.
Chrzanowski T., Koniecki M., Sztuka Śląska Opolskiego, Kraków 1974.

Chmarzyński G., Sztuka Górnego Śląska, w: Ziemie Staropolski. Górny Śląsk, red. K. Popiołek, cz. 1, Poznań 1959, s. 367-406.

Codex diplomaticus et epistolaris regini Bohemiae, t. 1: 805-1197, wyd. G. Friedrich, Pragae 1904-1901.

Codex diplomaticus et epistolaris Moraviae, t. 4: 1268-1293, red A. Boczek, Olomucii 1845.

Codex Diplomaticus Silesiae, t. 7, cz. 2: Regesten zur schlesischen Geschichte, red. C. Grünhagen, Breslau 1857.

Frey D., Die Kunst im Mittelalter, w: Geschichte Schlesien, red. H. Rubin, t. 1, Breslau 1938, s. 438-479.

Gröeger Th., Die katholische Stadtpfarrkirche zu Leobschütz, Leobschütz 1882.

Grzybkowski A., Średniowieczne kaplice zamkowe Piastów Śląskich, Warszawa 1990.

Hasak M., Die katcholische Stadtpfarrkirche zu Leobschütz, „Oberschlesien”, 1907-1908, nr 6, s. 470-474.

Hasak M., Die Erweiterungsbauten der Stadtpfarrkirche zu Leobschütz In Oberschlesien und der Pfarrkirche St. Mauritius zu Friedrichsberg bei Berlin, „Zeitschrift für Christliche Kunst”, 1907, nr 9, s. 259-270.

Hofrichter R., Heimatkunde des Kreises Leobschütz, cz. 2, z. 3, Leobschütz 1914.

Katalog zabytków sztuki w Polsce, woj. opolskie, powiat głubczycki, t. 7, z. 2, red. T. Chrzanowski, M. Kornecki, Warszawa 1961.

Königer E., Kunst in Oberschlesien, Breslau 1938.

Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Katholische Kirche, https://polska-org.pl/513343,Glubczyce,Kosciol_Narodzenia_Najswietszej_Marii_Panny.html (dostęp: 10.12.2019).

Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny, https://fotopolska.eu/Glubczyce/b13040,Kosciol_Narodzenia_Najswietszej_Marii_Panny.html (dostęp: 10.12.2019).

Kozaczewska-Golasz H., Rozwój kościołów halowych na Śląsku w XIII wieku, w: Monumenta con-servanda sunt, red. J. Jasieńko, T. Kaletyn, M. Małachowicz, Wrocław 2001, s. l41-156.

Kozaczewska-Golasz H., Halowe kościoły z XIII wieku na Śląsku, Wrocław 2015.

Kozaczewska-Golasz H., Kozaczewski T., Portale trzynastowiecznej architektury na Śląsku, Wro-cław 2008.

Krassowski W., Dzieje budownictwa i architektury na ziemiach Polski, t. 2, Warszawa 1991.

Kutzner M., Śląsk w Zabytkach Sztuki. Racibórz, Wrocław 1965.

Kutzner M., Społeczne uwarunkowania rozwoju śląskiej architektury w latach 1200-1330, w: Sztuka i ideologia XIII wieku, red P. Skubiszewski, Warszawa 1974, s. 205-279.

Legendziewicz A., Wczesnogotycki kościół parafialny w Grodkowie i jego przekształcenia w okresie późnego średniowiecza, „Czasopismo Techniczne. A, Architektura = Technical Transactions. A, Architecture”, 108/2011, z. 7-A, s. 405-422.

Legendziewicz A., Średniowieczna architektura zakonu Joannitów na Śląsku. Badania komendy w Grobnikach – kontynuacja. Kościół parafialny w Głubczycach, Raporty Zakładu Konserwa-cji Rewaloryzacji Architektury Politechniki Wrocławskiej, maszynopis w archiwum Centrum Wiedzy i Informacji Naukowo-Technicznej Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2010.

Legendziewicz A., Architektura kościoła parafialnego p.w. św. Wawrzyńca w Głuchołazach w świe-tle badań interdyscyplinarnych, w: Opolski Informator Konserwatorski, red. A. Molenda, Opole 2017, s. 24-38.

Legendziewicz A., Średniowieczny budynek komturii Rycerskiego Zakonu Szpitalników św. Jana z Jerozolimy (joannitów) w Grobnikach, „Kwartalnik Opolski”, 2018, nr 2-3, s. 71-86.

Legendziewicz A., Gotycka architektura kościoła konkatedralnego p.w. św. Jadwigi Śląskiej w Zie-lonej Górze i jej przemiany w okresie od XIV do XX wieku, „Architectus”, 4/2019, s. 3-22.

Lutsch H., Die Kunstdenkmäler des reg. Bezirks Oppeln, Breslau 1894.

Maler K., Dzieje Głubczyc do 1742 roku, Opole 2003.

Minsberg F., Geschichte der Stadt Leobschütz, Neisse 1882.

Piechaczek B., Monografia kościoła parafialnego p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Głubczycach, Katolicki Uniwersytet Lubelski, maszynopis pracy magisterskiej, Lublin 2000.

Pilch J., Leksykon zabytków architektury Górnego Śląska, Warszawa 2006.

Ritschny A., Häussler F.J., Geschichte der Malteser-Ritters-Ordens-Kommende St. Johann in Schle-sien. 1100-1931, Troppau 1931.

Schlesisches Urkundenbuch, t. 1, wyd. H. Appelt, W. Irgang, Wien 1978.

Stranjeck A., Historyczne uwagi dziekana Antoniego Stranjeck, Archiwum Parafialne w Głubczy-cach, Leobschütz 1828.

Tintelnot H., Die mittelalterliche Baukunst Schlesiens, Kitzingen 1951.

Troska F., Geschichte der Stadt Leobschütz, Leobschütz 1892.

Wernher F.B., Scenographia urbium Silesiae, Biblioteka Uniwersytetu Wrocławskiego, sygn. 2468-IV.B.

Wolny G., Kirchliche Topographie von Mähren, cz 1: Olmützer Erzdiöcese, t. 5, Brünn, 1863. Google Scholar

Andrzej Legendziewicz

andrzej.legendziewicz@pwr.edu.pl
http://orcid.org/0000-0002-9228-296X

Bio Statement (e.g., department and rank)

Andrzej Legendziewicz – dr hab. inż. arch. profesor uczelni, Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej, główne zainteresowania badawcze: historia architektury – głównie średniowiecznych budowli monumentalnych Śląska oraz problematyka konserwacji i rewaloryzacji obiektów zabytkowych.