The Limits of Tolerance and Responsibility

Marijana Kolednjak

doi:10.26142/stgd-2025-014

Opublikowane: 23-12-2025

Tom 57 (2025)

The Limits of Tolerance and Responsibility

Marijana Kolednjak

Studia Gdańskie

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.26142/stgd-2025-014

Abstrakt

Artykuł analizuje granice tolerancji w świetle etyki odpowiedzialności Hansa Jonasa. Klasyczne liberalne koncepcje – Voltaire’a, Milla i Poppera – pojmują tolerancję jako cnotę współistnienia w stabilnym porządku moralnym i politycznym. Zakładają one jednak świat, w którym ludzkie działanie ma ograniczony zasięg, szkody są odwracalne, a odpowiedzialność dotyczy wyłącznie istniejących osób. Jonas kwestionuje te założenia, twierdząc, że współczesna technika radykalnie zmieniła naturę ludzkiego działania i poszerzyła horyzont moralny o przyszłe pokolenia. Jego ontologia odpowiedzialności pokazuje, że tolerancja traci uzasadnienie tam, gdzie zagraża długoterminowym warunkom ludzkiego życia. W tym ujęciu tolerancja staje się cnotą pochodną, podporządkowaną imperatywowi ochrony kruchej przyszłości człowieka. Artykuł dowodzi, że Jonas dostarcza głębszego, ontologicznego kryterium określania tego, czego nie wolno tolerować w epoce technologicznej.

Słowa kluczowe:

Hans Jonas, Etyka odpowiedzialności, Granice tolerancji, Cywilizacja technologiczna, Przyszłe pokolenia

Inne teksty tego samego autora

Marijana Kolednjak, Sprawiedliwość poetycka , Studia Gdańskie: Tom 55 (2024)

Podobne artykuły

Jakub J. Woźniak, Niezbywalność prawdy a cnota tolerancji w dialogu międzykulturowym i międzyreligijnym w pismach Josepha Ratzingera-Benedykta XVI , Studia Gdańskie: Tom 42 (2018)
Andrzej Kurnicki, The Lost Man and the End of Western Civilization's Hegemony , Studia Gdańskie: Tom 56 (2025)
David Kraner, Theology and Human Dignity in the Face of Artificial Intelligence and Modern Media , Studia Gdańskie: Tom 57 (2025)
Edward Martinek, Last Kapu: Limits in the Modern Hawaiian Practice of Tolerance , Studia Gdańskie: Tom 57 (2025)
Dariusz Kowalczyk, Il mistero della Trinità nell’ordine dei trascendentali secondo Hans Urs von Balthasar , Studia Gdańskie: Tom 52 (2023)
Roman Marcinkowski, Czy można mówić o tolerancji religijnej na ziemiach polskich w osiemnastym wieku? Przypadek Dowa Bera z Bolechowa , Studia Gdańskie: Tom 57 (2025)
Michał Białkowski, Prymas Stefan Wyszyński jako ordynariusz wiernych obrządku ormiańskiego. Szkic do dziejów religijnych diaspory Ormian polskich w latach 1957-1981 , Studia Gdańskie: Tom 45 (2019)
Jacek Meller, Godność osoby, zasady autonomii i solidarności w kontekście stanu epidemii , Studia Gdańskie: Tom 54 (2024)
Włodzimierz S. Kosiacki , Organizacja systemu penitencjarnego w Polsce po 1989 roku , Studia Gdańskie: Tom 43 (2018)
Przemysław Wiszniewiecki, Pobożność wspólnoty qumrańskiej , Studia Gdańskie: Tom 49 (2021)

1 2 > >>

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Kolednjak, M. (2025). The Limits of Tolerance and Responsibility. Studia Gdańskie, 57, 53–67. https://doi.org/10.26142/stgd-2025-014

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Böhler, D. (2008). Mitverantwortung für die Menschheitszukunft: Die Aktualität von Hans Jonas, Osteuropa, 58 (4/5), 20-35.
Google Scholar

Gray, J. (2003). Mill on Liberty: A Defence, 2nd ed. Routledge.
Google Scholar

Jonas, H.m(1986). Das Prinzip Verantwortung. Versuch einer Ethik für die technologische Zivilisation. Fünfte Auflage. Insel Verlag.
Google Scholar

Jonas, H. (1984). The Imperative of Responsibility. In Search of an Ethics for the Technological Age. University of Chicago Press.
Google Scholar

Jurić, H. (2010). Etika odgovornosti Hansa Jonasa. Pergamena.
Google Scholar

Jurić, H. (2003). Hans Jonas. 1903. – 1993. – 2003. (I), Filozofska istraživanja, 90 (3), 537-538.
Google Scholar

Morris, T. (2013). Hans Jonas’s Ethic of Responsibility. From Ontology to Ecology. Suny Press.
Google Scholar

Nikulin, D. (2001). Reconsidering Responsibility: Hans Jonas’ Imperative for a New Ethics, Graduate Faculty Philosophy Journal, 23 (1), 99-118.
Google Scholar

Parker, D. (2005). Voltaire: The Universal Man, Sutton Publishing.
Google Scholar

Popper, K. (1966). The Open Society and Its Enemies. 5th ed. Princeton University Press.
Google Scholar

Voltaire (1763). Traité sur la tolerance. La Bibliothèque électronique du Québec.
Google Scholar