Moralne aspekty starości

Marek Lesław Czachorowski

doi:10.21697/snr.2018.48.3.03

Pubblicato il:

V. 22 N. 3(48) (2018)

Moralne aspekty starości

Marek Lesław Czachorowski

Studia nad Rodziną

Sezione: Artykuły

https://doi.org/10.21697/snr.2018.48.3.03

Abstract

Artykuł podejmuje analizę moralnego aspektu starości, zaniedbanego przez współczesną naukę. Zazwyczaj analizuje się jej aspekty medyczne, ekonomiczne i socjologiczne, a pomija się specyficzne dla tego etapu naszego życia zadania moralne. Punktem wyjścia tych rozważań była analiza wypowiedzi Arystotelesa (w Retoryce) na temat starości. Zagadkowe jest jednak – i niewystraczająco wyjaśnione w dotychczasowych analizach naukowych tego fragmentu tekstu Arystotelesa – dlaczego Stagiryta definiuje starość jako zbiór samych moralnych wad. Pokazuje się, że właściwe starożytnej, przedchrześcijańskiej etyce założenie o niemożliwości przezwyciężenia dokonanego moralnego zła prowadzi do pojawienia się na starość opisanej przez Arystotelesa negatywnej świadomości moralnej. Pierwszym moralnym zadaniem starości jest poradzenie sobie z tym negatywnym bagażem przeszłości, co jest chrześcijańską obietnicą wyzwolenia człowieka od jego moralnej winy.

Scarica file

PDF (Język Polski)

Regole di citazione

Czachorowski, M. L. (2021). Moralne aspekty starości. Studia Nad Rodziną, 22(3(48), 31–44. https://doi.org/10.21697/snr.2018.48.3.03

##plugins.themes.libcom.share##

Riferimenti bibliografici

Arystoteles, Etyka nikomachejska, tłum. D. Gromska, Warszawa 1956.
Google Scholar

Arystoteles, Retoryka – poetyka, Biblioteka Klasyków Filozofii 155, tłum. H. Podbielski, Warszawa 1988.
Google Scholar

Bartoszek A., Starość jako wartość i zadanie moralne, w: Oblicze starości, red. L. Frąckiewicz, Katowice 2007, s. 319-334.
Google Scholar

Bartoszek A., Starość, w: Jan Paweł II. Encyklopedia nauczania moralnego, red. J. Nagórny, K. Jeżyna, Radom 2005, s. 506-508.
Google Scholar

Benedykt XVI, Dziadkowie są cennym skarbem każdej rodziny. Przemówienie do uczestników XVIII Zgromadzenia Plenarnego Papieskiej Rady ds. Rodziny, 5.04.2008.
Google Scholar

Bromley D. B, Psychologia starzenia się, Warszawa 1969.
Google Scholar

Cyceron, O starości, 5, 15, tłum. Z. Czerniakowa, w: Pisma filozoficzne, t. IV, Warszawa 1963.
Google Scholar

Czachorowski M., Pietas. Spór o filozoficzne podstawy moralnych obowiązków wobec rodziców, Lublin 2014.
Google Scholar

Dyczewski L., Ludzie starzy i starość w społeczeństwie i kulturze, Lublin 1994.
Google Scholar

Dziedzic J., Kościół wobec starości. Perspektywa pastoralno-teologiczna, „Polonia Sacra” 2015, 19, nr 1 (38), s. 95-113. DOI: https://doi.org/10.15633/ps.731
Google Scholar

Frits de Lange, Loving Later Life: An Ethics of Aging, 2015.
Google Scholar

Jan Paweł II, List do ludzi w podeszłym wieku (1.10.1999) nr 9.
Google Scholar

Jan Paweł II, O szacunku dla ludzi w podeszłym wieku. Do uczestników konferencji zorganizowanej przez Papieską Radę ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, 31.10.1998.
Google Scholar

Lacan M. F., Starość, w: Słownik teologii biblijnej, red. X. Leon-Dufour. Poznań 1990.
Google Scholar

Majeran R., Arystoteles o starości, VOX PATRUM 2011, nr. 31, t. 56, s. 105-118. DOI: https://doi.org/10.31743/vp.4210
Google Scholar

Nietzsche F., Z genealogii moralności, tłum. L. Staff, Warszawa 1906.
Google Scholar

Papieska Rada ds. Świeckich, Godność i posłannictwo ludzi starszych w Kościele i w świecie, Watykan 1.10.1998.
Google Scholar

Pikuła N., Etos i starość w kontekście społecznym. Gerontologia dla pracowników socjalnych, Kraków 2011, s. 100-109.
Google Scholar

Platon, Państwo I, Państwo – Prawa, Kęty 1999.
Google Scholar

Plutarch z Cheronei, Czy stary człowiek powinien zajmować się polityką?, w: Moralia, tłum. A. Twardecki, Warszawa 1996.
Google Scholar

Ratzinger J., Prawda i sumienie, „Ethos”1999, nr 15/16, s. 171-184.
Google Scholar

Sarah M. Moses, Ethics and the Elderly. The Challenge of Long-Term Care, New York 2005.
Google Scholar

Scheler M., Resentyment a moralność, tłum. J. Garewicz, Warszawa1977.
Google Scholar

Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, List XII, 4, tłum. W. Kornatowski, Warszawa 1961.
Google Scholar

Styczeń T., ABC etyki, Lublin 1990.
Google Scholar

Szostek A., Pogadanki z etyki, Częstochowa 1998.
Google Scholar

Ślipko T., „Ars regia” starości, w: Trzeci wiek. Szanse – możliwości – ograniczenia, red. A. M. de Tchorzewski, A. Chrapkowska-Zielińska, Bydgoszcz 2000, s 15-22.
Google Scholar

Ślipko T., Sens życia – sens starości w chrześcijaństwie, „Ethos” 1999, nr 3, s. 25-35.
Google Scholar

Thomae Aquinatis S., Summa theologiae, cura et studio P. Caramello, Torino 1963.
Google Scholar

Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, Lublin 1984.
Google Scholar

Wojtyła K., Problem doświadczenia w etyce, „Roczniki Filozoficzne KUL” 1969, nr17, z. 2, s. 5-24.
Google Scholar

Wojtyła K., Problem teorii moralności, w: W nurcie zagadnień posoborowych t. 3, red. B. Bejze, Warszawa 1969, s. 233-234.
Google Scholar