MATHEMATICALNESS OR MATHEMATICABILITY OF NATURE?

Anna Lemańska

doi:10.21697/spch.2020.56.S2.03

Opublikowane: 2020-12-31

Tom 56 Nr S2 (2020)

MATHEMATICALNESS OR MATHEMATICABILITY OF NATURE?

Anna Lemańska

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/spch.2020.56.S2.03

Abstrakt

The notions of “mathematicalness” and “mathematicability” of nature appear in the context of attempts at explaining the effectiveness of mathematics in the description of the world. Mathematicalness of nature means that structures of the world are mathematical. But is this true? Is nature mathematical? In the paper some reasons for mathematicalness of nature are considered. In the paper some reasons for mathematicalness of nature are considered. In the paper some reasons for mathematicalness of nature are considered. Mathematical analysis is widely used in physics. Its application requires continuity of time and space. There are also different kinds of infinity in the mathematical theories used in physics. This raises the issue: whether the material world is continuous or we “impose” on nature certain properties in order to use convenient mathematical tools. Is mathematics a useful tool, or does it reflect nature? So, is nature mathematical or only mathematicable? The article shows that mathematicalness of nature is only a metaphysical hypothesis.

Słowa kluczowe:

nature, mathematics, science, mathematicalness of nature, mathematicability of nature

Inne teksty tego samego autora

Anna Lemańska, Zygmunt Hajduk, Struktury metodologiczne w nauce. Słowa klucze filozofii nauki, Wydawnictwo KUL, Lublin 2016 (rec.) , Studia Philosophiae Christianae: Tom 53 Nr 4 (2017)
Anna Lemańska, W poszukiwaniu przyrodniczego, filozoficznego i teologicznego obrazu Wszechświata. Sylwetka naukowa księdza Grzegorza Bugajaka , Studia Philosophiae Christianae: Tom 56 Nr 4 (2020)
Anna Lemańska, Bibliografia prac Grzegorza Bugajaka , Studia Philosophiae Christianae: Tom 56 Nr 4 (2020)
Janina Buczkowska, Jan Krokos, Anna Lemańska, Adam Świeżyński, Czy fizyka wskazuje na istnienie transcendencji? Dyskusja wokół książki "Fizyk w jaskini światów" , Studia Philosophiae Christianae: Tom 59 Nr 2 (2023)

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Lemańska, A. (2020). MATHEMATICALNESS OR MATHEMATICABILITY OF NATURE?. Studia Philosophiae Christianae, 56(S2), 63–81. https://doi.org/10.21697/spch.2020.56.S2.03

Cited by / Share

Bibliografia

Białkowski G., Ciągłość i nieciągłość w fizyce, Delta (1977)8 (http//www.wiw.pl/delta/ciaglosc.asp), [accessed on: 08/2012].
Google Scholar

Białkowski G., Stare i nowe drogi fizyki. Fizyka XX wieku, Wiedza Powszechna, Warszawa 1982.
Google Scholar

Czarnocka M., Matematyczność przyrody w uwikłaniu epistemologicznym, in: Nauka w filozofii. Oblicza obecności, eds. S. Butryn, M. Czarnocka, W. Ługowski, A. Michalska, IFiS PAN, Warszawa 2011, 270–286.
Google Scholar

Field H., Science without Numbers, Basil Blackwell, Oxford 1980.
Google Scholar

Filipek M., Elementy absolutne w fizyce w kontekście filozofii Maxa Plancka, Studia Philosophiae Christianae 44(2008)2, 223–237.
Google Scholar

Filipek M., Elementy absolutne w fizyce w kontekście koncepcji trzech światów Maxa Plancka, in: Z zagadnień filozofii przyrodoznawstwa i filozofii przyrody, vol. 20, eds. A. Lemańska, M. Lubański, A. Świeżyński, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2011, 239–439.
Google Scholar

Heller M., Co to znaczy, że przyroda jest matematyczna?, in: Matematyczność przyrody, eds. M. Heller, J. Życiński, A. Michalik, OBI, Kraków 1992, 9–22.
Google Scholar

Heller M., Fizyka i meta-fizyka, in: Ponad demarkacją, eds. W. Kowalski, S. Wszołek, Biblos, Tarnów 2008, 93–101.
Google Scholar

Heller M., Życiński J., Wszechświat i filozofia. Szkice z filozofii i historii nauki, Polskie Towarzystwo Teologiczne, Kraków 1980.
Google Scholar

Kowalski-Glikman J., Cena matematyki, in: Nauka w filozofii. Oblicza obecności, eds. S. Butryn, M. Czarnocka, W. Ługowski, A. Michalska, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2011, 221–226.
Google Scholar

Matematyczność przyrody, eds. M. Heller, J. Życiński, A. Michalik, OBI, Kraków 1992.
Google Scholar

Mrozek J., Czy Einstein głosił matematyczność przyrody?, in: Nauka w filozofii. Oblicza obecności, eds. S. Butryn, M. Czarnocka, W. Ługowski, A. Michalska, IFiS PAN, Warszawa 2011, 263–269.
Google Scholar

Pedersen O., Wiara chrześcijańska i przemożny urok nauki, transl. T. Sierotowicz, in: Stwórca – Wszechświat – Człowiek, vol. 1, ed. T. Sierotowicz, OBI – Biblos, Tarnów 2006, 68–90.
Google Scholar

Planck M., Nowe drogi poznania fizycznego a filozofia, ed. S. Butryn, transl. K. Napiórkowski, IFiS PAN, Warszawa 2003.
Google Scholar

Sokołowski L., Parę uwag o matematyczności przyrody, in: Nauka w filozofii. Oblicza obecności, eds. S. Butryn, M. Czarnocka, W. Ługowski, A. Michalska, IFiS PAN, Warszawa 2011, 209–220.
Google Scholar

Stewart I., Czy Bóg gra w kości? Nowa matematyka chaosu, transl. M. Tempczyk, PWN, Warszawa 1994.
Google Scholar

Wigner P., The Unreasonable Effectiveness of Mathematics in the Natural Sciences, Communications in Pure and Applied Mathematics 13(1960)1, 1–14. DOI: https://doi.org/10.1002/cpa.3160130102
Google Scholar

Wójtowicz K., Empiryczne aspekty dowodów matematycznych, in: Światy matematyki. Tworzenie czy odkrywanie?, eds. I. Bondecka-Krzykowska, J. Pogonowski, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2010, 341–365.
Google Scholar

Wójtowicz K., Teoria obliczeń kwantowych – argument w sporze o aprioryczny status matematyki?, Studia Philosophiae Christianae 45(2009)1, 71–91.
Google Scholar

Wszołek S., Matematyka i metafizyka. Krótki komentarz na temat hipotezy matematyczności świata, Studia Philosophiae Christianae 46(2010)1, 25–36.
Google Scholar

Zeidler P., Spór o status poznawczy teorii. W obronie antyrealistycznego wizerunku nauki, Wydawnictwo Naukowe IF UAM, Poznań 1993.
Google Scholar

Życiński J., Jak rozumieć matematyczność przyrody, w: Matematyczność przyrody, eds. M. Heller, J. Życiński, A. Michalik, OBI, Kraków 1992, 23–42.
Google Scholar

Życiński J., Teizm i filozofia analityczna, vol. 2, Znak, Kraków 1988.
Google Scholar

Życiński J., The rationality field and the laws of nature, in: Wyzwania racjonalności. Księdzu Michałowi Hellerowi współpracownicy i uczniowie, eds. S. Wszołek, R. Janusz, Wydawnictwo WAM – OBI, Kraków 2006, 87–101.
Google Scholar