Opiekun, profesor, mistrz. Kursy graficzne i rysunkowe Ignacego Łopieńskiego

Piotr P. Czyż

doi:10.21697/an.14434

Opublikowane: 2024-12-20

Nr 8 (2024)

Opiekun, profesor, mistrz. Kursy graficzne i rysunkowe Ignacego Łopieńskiego

Piotr P. Czyż

Artifex Novus

Dział: Artykuły tematyczne

https://doi.org/10.21697/an.14434

Abstrakt

Ignacy Łopieński (1865–1941) był jednym z artystów, którym polska grafika autorska zawdzięcza swe odrodzenie na początku XX w. Podczas studiów w Monachium znakomicie opanował warsztat graficzny, który wykorzystywał zarówno w grafice reprodukcyjnej, jak i oryginalnej. Po powrocie do kraju zajął się popularyzacją sztuki graficznej, czemu miało służyć m.in. powstałe z jego inicjatywy w Warszawie Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Graficznych (1912–1918), a także działalnością pedagogiczną i popularyzatorską. Jednym z efektów jego pracy było zainteresowanie malarzy polskich technikami graficznymi, głównie akwafortą. Z jego pomocy i wskazówek skorzystali tacy wybitni artyści, jak Leon Wyczółkowski czy Zofia Stankiewiczówna.

Łopieński wielokrotnie podkreślał znaczenie edukacji plastycznej, szczególnie nauki rysunku. Objawiało się to w jego działalności pedagogicznej zarówno osób dojrzałych, jak i młodzieży. Był opiekunem sal rysunkowych Muzeum Rzemiosł i Sztuki Stosowanej w Warszawie, nauczycielem rysunku w warszawskich gimnazjach żeńskich, prowadził zajęcia z technik graficznych w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Graficznych, Szkole Sztuk Pięknych im. Wojciecha Gersona zorganizowanej przez Warszawskie Towarzystwo Artystyczne, Szkole Sztuk Pięknych Blanki Mercère oraz organizował kursy we własnej pracowni przy ul. Lwowskiej i w enigmatycznej Szkole Malarstwa i Sztuki Rysowniczej prof. I. Łopieńskiego mieszczącej się w gmachu Zachęty.

Słowa kluczowe:

graficy, grafika warsztatowa, edukacja, szkolnictwo artystyczne w Warszawie, kultura artystyczna Warszawy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Czyż, P. P. (2024). Opiekun, profesor, mistrz. Kursy graficzne i rysunkowe Ignacego Łopieńskiego. Artifex Novus, (8), 172–187. https://doi.org/10.21697/an.14434

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Archiwum Akt Nowych w Warszawie, sygn. 2/14/0/8/7017, k. 93; sygn. 2/14/0/8/7032, k. 56; sygn. 2/14/0/8/7047, k. 268–273, 298, 301.
Google Scholar

Biblioteka Narodowa w Warszawie, Rkps, nr inw. 2854, k. 40; rkps, nr IV 11.066; rkps, nr inw. IV 11.066.
Google Scholar

Instytut Sztuki PAN, Archiwum Mieczysława Rulikowskiego, t. 110.
Google Scholar

Muzeum Narodowe w Warszawie, rkps, nr inw. 1550/4 MNW.
Google Scholar

Bajkowski Jan, Recenzje z wystaw, „Prosto z Mostu”, R. 2, 1936, nr 26, s. 7.
Google Scholar

Biłozór-Salwa Małgorzata, Zapomniany koryfeusz sztuki graficznej. Działalność artystyczna Ignacego Łopieńskiego, w: Sława i zapomnienie. Studia z historii sztuki XVIII–XX wieku, red. Dariusz Konstantynow, Warszawa 2008, s. 125–140.
Google Scholar

Bołdok Sławomir, Związek Polskich Artystów Grafików, w: Polskie życie artystyczne w latach 1915–1939, red. Aleksander Wojciechowski, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1974, s. 570.
Google Scholar

Bunikiewicz Witold, Blanka Mercère (jej życie i dzieło), Warszawa 1938.
Google Scholar

Czyż Piotr Paweł, Ekslibris w Warszawie w początkach XX wieku. Konkursy, realizacje, kolekcjonerzy, w: Ekslibris. Znak własnościowy – dzieło sztuki. Studia i szkice, red. Agnieszka Fluda-Krokos, Kraków 2018, s. 156–160.
Google Scholar

D. N., Działalność Komitetu Wykonawczego Zjazdu Plastyków, „Wiadomości Artystyczne”, R. 1, 1919, z. 1–2, s. 10–14.
Google Scholar

Dziesięciolecie Muzeum Rzemiosł i Sztuki Stosowanej. 1891–1901, Warszawa 1902.
Google Scholar

Jurkiewicz Andrzej, Podręcznik metod grafiki artystycznej, Kraków 1938.
Google Scholar

Kopczyński Bronisław Onufry, Czesław Tański o Leonie Wyczółkowskim, „Polska Zbrojna”, R. 16, 1937, nr 1, s. 5.
Google Scholar

Kossowska Irena, Narodziny polskiej grafiki artystycznej 1897–1917, Kraków 2000.
Google Scholar

Kwasoryt (akwaforta). Z podręczników francuskich zestawił Józef Ruffer, Kraków 1909.
Google Scholar

Łopieński Ignacy, W sprawie naszych rzemiosł, „Gazeta Łowicka”, R. 1, 1917, nr 15, s. 3–4.
Google Scholar

Łopieński Ignacy, Sztuki graficzne w stosunku do przemysłu, „Grafika Polska” R. 2, 1922, nr 11–12, s. 262–263.
Google Scholar

Łopieński Ignacy, Rzemiosło i Sztuka, „Gazeta Przemysłowo-Rzemieślnicza”, R. 63, 1934, nr 27, s. 2; nr 28, s. 1–2; nr 29, s. 2.
Google Scholar

Łopieński Ignacy, Akwaforta – propaganda wiedzy plastycznej. Sztuka z igły, wosku, kwasu i miedzi, „Kurier Poranny”, R. 59, 1935, nr 54, s. 6.
Google Scholar

Matzke Stanisław, Nauczanie rysunku przestrzennego w związku z dziejami kultury zlecone przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Lwów 1923.
Google Scholar

Odczyty o sztuce, „Gazeta Poranna”, R. 10, 1922, nr 76, s. 3.
Google Scholar

Pamiątka z wystawy graficznej i konkursu II-go imienia Henryka Grohmanna: staraniem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Graficznych [katalog wystawy], Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, luty 1914, [Warszawa] 1914.
Google Scholar

Pięć wieków grafiki polskiej [katalog wystawy], red. Irena Jakimowicz, Muzeum Narodowe w Warszawie, 19 VI–30 VIII 1997, Warszawa 1997.
Google Scholar

Pijanowska Kamilla, Ostatni Mohikanie drzeworytnictwa interpretacyjnego – ksylografowie reprodukcyjni na Wystawie Graficznej II Konkursu im. Henryka Grohmana w 1914 roku, w: Wielość w jedności. Drzeworyt polski po 1900 roku. Materiały z sesji naukowej 23 października 2009 roku, red. Barbara Chojnacka, Michał Franciszek Woźniak, Bydgoszcz 2011, s. 21–32.
Google Scholar

Podhorska-Okołów Stefania, Odmłodzony jubilat i jego uczeń. Wystawa prac graficznych Ign. Łopieńskiego i M. Trautmana, „Kurier Czerwony”, R. 11, 1932, nr 16, s. 3.
Google Scholar

Pruszkowski Tadeusz, Rozważania plastyczne, „Gazeta Polska”, R. 8, 1936, nr 333, s. 7.
Google Scholar

Puciata-Pawłowska Jadwiga, Dzieje Miejskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Malarstwa w Warszawie, Warszawa 1939.
Google Scholar

Siedlecki Franciszek, Fragmenty, Warszawa 1934.
Google Scholar

Sitkowska Maryla, Władysław Skoczylas (1883–1934), Warszawa 2015.
Google Scholar

Sprawozdanie Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim za rok 1908, Warszawa 1909.
Google Scholar

Sprawozdanie Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim za rok 1909, Warszawa 1910.
Google Scholar

Statut Stowarzyszenia p.n. Towarzystwo Polskich Artystów Plastyków „Rewja”, Warszawa 1927.
Google Scholar

Stefanowski Bronisław Syrokomla, Dlaczego poszedłem tą drogą życia? Spojrzenie wstecz – rzut oka w przyszłość, „Kurier Warszawski”, R. 116, 1936, nr 353, s. 9.
Google Scholar

Towarzystwo miłośników sztuk graficznych, „Nasz Dom”, R. 54, 1914, nr 14, s. 17.
Google Scholar

Trzebiński Marian, Pamiętnik malarza., oprac., wstęp i komentarz Maciej Masłowski, Wrocław 1958.
Google Scholar

Turwid Marian, Spuścizna Wyczółkowskiego, „Kultura”, R. 2, 1937, nr 30, s. 4.
Google Scholar

Ustawa Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Graficznych, Warszawa 1912.
Google Scholar

Wankie Władysław, Po roku istnienia. Praca artystyczna Szkoły Sztuk Pięknych im. Wojciecha Gersona, „Świat”, R. 17, 1922, nr 28, s. 8.
Google Scholar

Wankie Władysław, Szkoła Sztuk Pięknych im. Wojciecha Gersona (zorganizowana przez Warszawskie Towarzystwo Artystyczne), „Świat”, R. 16, 1921, nr 42, s. 2.
Google Scholar

Winniczuk Lidia, Nad Zbruczem, Stryjem, Wisłą. Wspomnienia (1905–1927), Kraków 1988.
Google Scholar

Wystawa uczniów szkoły sztuk pięknych im. W. Gersona, „Kurier Warszawski”, R. 116, 1936, nr 173, s. 5.
Google Scholar

Wystawa, której nie było… Ignacy Łopieński (1865–1941) – odnowiciel sztuki graficznej [katalog wystawy], red. Justyna Aniołek, Muzeum Narodowe w Warszawie, 5 XII 2019–16 II 2020, Warszawa 2019.
Google Scholar

Z Tow. przyjaciół sztuk graficznych, „Kurier Warszawski”, R. 94, 1914, nr 91, s. 7.
Google Scholar

Ze sztuki, „Kurier Warszawski”, R. 93, 1913, nr 304, s. 3.
Google Scholar

Zjazd nauczycieli rysunków, „Kurier Warszawski”, R. 103, 1923, nr 94, s. 5.
Google Scholar

Zwierowicz Wilhelm, Ignacy Łopieński. Szkic biograficzny z 11 reprodukcjami, Warszawa [1931].
Google Scholar