Rozwój zdolności sądzenia czy rozumowania? Wokół pytania o fundamenty kompetencji etyczno-moralnych

Jarosław Horowski

doi:10.21697/10.21697/fp.2016.2.09

Published: 2016-11-16

Vol. 6 No. 2/1 (2016)

Judgement development or reasoning development? The question of the foundations of ethical and moral skills

Jarosław Horowski

Pedagogical Forum

Section: Articles and essays

https://doi.org/10.21697/10.21697/fp.2016.2.09

Abstract

The ‘skills’ category used to form the teleology of moral education has been used for a relatively short time, only since the end of the twentieth century. Although popular, this concept is still vague - it changes its meaning with the type of philosophical theory which it is defined by. In this article I try to place ethical and moral skills in the context of neo-Thomistic moral philosophy. The analyses are performed in three stages. In the first stage I outline more precisely the place of the skills category in the moral development considerations and moral development support in education. This skills category is compared with the Thomistic category of moral virtue - more specifically with its fundamental virtue of reason – prudence. The analysis results in the proposal to distinguish between ethical and moral skills. The second stage refers to the article’s title and concerns the essence of ethical and moral skills. Firstly, the importance of judgement and reasoning for ethical knowledge and morality acquisition is indicated. The last stage presents the possible deformations in skills development. It focuses on the consequences of separating reasoning from judgement. This is the domain of the Western rationalist culture which particularly values reasoning.

Keywords:

ethical and moral skills, prudence, moral judgement, moral reasoning, criticism of rationalism

Most read articles by the same author(s)

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Horowski, J. (2016). Judgement development or reasoning development? The question of the foundations of ethical and moral skills. Pedagogical Forum, 6(2/1), 139–153. https://doi.org/10.21697/10.21697/fp.2016.2.09

Cited by / Share

References

Bednarski F. W. (1962). Egzystencjalny charakter zasad etycznych. Rzym.
Google Scholar

Bednarski F. W. (1982). Prawo przyrodzone w empirycznym ujęciu. „Analecta Cracoviensia”, nr 14, s. 119-180. DOI: https://doi.org/10.15633/acr.2828
Google Scholar

Bocheński J. M. (1950). ABC tomizmu. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas”.
Google Scholar

Bocheński J. M. (1992). Między logiką a wiarą. Z Józefem M. Bocheńskim rozmawia Jan Parys. Paris: Noir sur Blanc.
Google Scholar

Gilson E. (1965). Elementy filozofii chrześcijańskiej, tłum T. Górski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Horowski J. (2012). Sprawności czy kompetencje moralne? „Paedagogia Christiana”, nr 1 (29), s. 191–208.
Google Scholar

Horowski J. (2014). The category of competence and the theory of moral education in the light of the philosophy of Jürgen Habermas and Jacques Maritain. „Edukacja Dorosłych”, nr 1 (70), s. 63–77.
Google Scholar

Horowski J. (2015). Wychowanie moralne według pedagogiki neotomistycznej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Google Scholar

Krąpiec M. A. (1999). Człowiek i prawo naturalne. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Google Scholar

Krąpiec M. A. (2005). Ja – człowiek. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Maritain J. (1988). Prawo naturalne i prawo moralne. W: Maritain J., Pisma filozoficzne, tłum. J. Fenrychowa. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Google Scholar

Maritain J. (2005). Trzej Reformatorzy. Luter. Kartezjusz. Rousseau, tłum. K. Michalski. Warszawa–Ząbki: Fronda–Apostolicum.
Google Scholar

Mróz M. (2001). Człowiek w dynamizmie cnoty. Aktualność aretologii św. Tomasza z Akwinu w świetle pytania o podstawy moralności chrześcijańskiej. Toruń: Wyższe Seminarium Duchowne.
Google Scholar

Mróz M. (2010). Tajemnica ludzkiej nieprawości. Aktualność nauki św. Tomasza z Akwinu o złu moralnym i wadach głównych. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Google Scholar

Mróz M. (2013). „Miej kulę ołowianą u nogi”. W obronie racjonalności i cnoty roztropności, czyli o znaczeniu prudentia w pracy wychowawczej. W: I. Jazukiewicz, E. Rojewska (red.). Roztropność i cierpliwość jako sprawności moralne w wychowaniu. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
Google Scholar

Pieper J. (1966). The Four Cardinal Virtues: Prudence, Justice, Fortitude, Temperance. New York: University of Notre Dame Press.
Google Scholar

Pieper J. (1994). Przyszłość bez pochodzenia i nadzieja bez podstaw?. W: J. Pieper. O trudnościach wiary dzisiaj. Rozprawy i mowy, tłum. T. Kononowicz, P. Waszczenko. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Ratzinger J. (1994). Wprowadzenie w chrześcijaństwo, tłum. Z. Włodkowa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Swieżawski S. (1995). Święty Tomasz na nowo odczytany. Poznań: W drodze.
Google Scholar

Ślipko T. (2005). Zarys etyki szczegółowej, t. 2: Etyka społeczna. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu (1964). Suma teologiczna, II-II, q. 47–56 (t.17: Roztropność), tłum. S. Bełch. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas”.
Google Scholar

Walczak M. (2002). Kompetencja. W filozofii. W: B. Migut i in.. Encyklopedia katolicka, t. 9. Lublin: Towarzystwo naukowe KUL.
Google Scholar

Wojtyła K. (1994). Osoba i czyn. W: K. Wojtyła. Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Google Scholar

Woroniecki J. (2000). Katolicka etyka wychowawcza, t. I, II/1. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Google Scholar

Jarosław Horowski

jarohor@umk.pl

Affiliation:

Wydział Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Doktor habilitowany nauk społecznych w zakresie pedagogiki, adiunkt w Katedrze Teorii Wychowania Wydziału Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Publikacje książkowe: Paedagogia perennis w dobie postmodernizmu. Wychowawcze koncepcje o. Jacka Woronieckiego a kultura przełomu XX i XXI wieku (Toruń 2007) i Wychowanie moralne według pedagogiki neotomistycznej (Toruń 2015).