Ustrój uczelni a badania naukowe – uwagi historyczne

Piotr Szymaniec

doi:10.21697/pk.2024.67.3.02

Published: 2024-11-30

Vol. 67 No. 3 (2024)

University internal organization and scientific research: historical remarks

Piotr Szymaniec

Canon Law. Legal and Historical Quarterly

Section: Articles and dissertations

https://doi.org/10.21697/pk.2024.67.3.02

Abstract

Universities are a special institution that appeared in Western civilization in the Middle Ages. However, it was not until the 19th century that universities became the basic and main places of development of science. The essay presents the factors that led to this state of situation. Particular emphasis is placed on institutional factors, especially the internal organization of the university. The essay asks the question what historically shaped solutions in the structure and internal organization of the university were most conducive to the development of scientific research. Historical examples used in the work show that universities develop dynamically if the organization of universities ensures not only formal autonomy (as is the case in the Humboldt model of the university), but also motivates scientific development and building one’s own position by individual scholars.

Keywords:

university, Western civilization, scientific research, university models

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Szymaniec , P. (2024). University internal organization and scientific research: historical remarks. Canon Law. Legal and Historical Quarterly, 67(3), 15–37. https://doi.org/10.21697/pk.2024.67.3.02

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

References

Bibliografia
Google Scholar

Źródła
Google Scholar

Act of July 2, 1862 (Morrill Act), Public Law 37-108, https://www.archives.gov/milestone-documents/morrill-act [dostęp: 5.08.2024].
Google Scholar

Provisorisches Gesetz über die Organisation der akademischen Behörden v. 30. 9. 1849, RGBl. 401/1849.
Google Scholar

Literatura
Google Scholar

ANDRZEJEWSKI B., Wilhelm von Humboldt, Warszawa 1989.
Google Scholar

BASZKIEWICZ J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.
Google Scholar

BOKWA K., Funkcjonowanie i reformy uniwersytetów w Austrii w XIX wieku, w: Prawo i edukacja na przestrzeni wieków, red. J. Pokoj, D. Szczepaniak, Kraków 2018, s. 37-43.
Google Scholar

BUSCH L., Knowledge for Sale: The Neoliberal Takeover of Higher Education, MIT Press, Cambridge, MA 2017.
Google Scholar

CHARLE C., Patterns, w: A History of the University in Europe: Vol. III: Universities in the Nineteenth and Early Twentieth Centuries (1800-1945), red. W. Rüegg, Cambridge 2004, s. 33-75.
Google Scholar

CHMIELIŃSKI M., Atomizm a indywidualizm. Rozważania nad myślą polityczną i prawną Wilhelma von Humboldta, Łódź 2004.
Google Scholar

COBBAN A.B., The Medieval Universities: Their Development and Organization,London 1975.
Google Scholar

ELY R.T., American Colleges and German Universities, New Monthly Magazine, vol. LXI, no. 362 (1880), s. 253-260, https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=msu.31293023091329&seq=267 [dostęp: 5.08.2024].
Google Scholar

EVANS G.R., The University of Oxford: A New History, London–New York 2010.
Google Scholar

Gesetz vom 27. April 1873, betreffend die Organisation der akademischen Behörden, RGBl. 63/1873.
Google Scholar

GRAHAM H.G., The Scocial Life of Scotland in the Eighteenth Century, London 1899, vol. I–II.
Google Scholar

Harvard Corporation, https://www.harvard.edu/about/leadership-and-governance/harvard-corporation/ [dostęp: 5.08.2024].
Google Scholar

HILL C.P., British Economic and Social History, 1700-1964, London 1970.
Google Scholar

Hochschulrahmengesetz vom 26. Januar 1976 in der Fassung der Bekanntmachung vom 19. Januar 1999, BGBl. I, s. 18.
Google Scholar

HUMBOLDT W. von, Organizacja instytucji naukowych, tłum. B. Andrzejewski, w: B. ANDRZEJEWSKI, Wilhelm von Humboldt, Warszawa 1989, s. 240-250.
Google Scholar

KOŚCIELNIAK C., Przemiany idei uniwersytetu, Warszawa 2019.
Google Scholar

KOWALSKA E.M., Wilhelm von Humboldt. Życie, dzieło, mit, Rzeszów 2006.
Google Scholar

LEPENIES W., Niebezpieczne powinowactwa z wyboru, tłum. A. Zeidler-Janiszewska, Warszawa 1996.
Google Scholar

MACIEJEWSKI M., Rozważania o genezie i początkach uniwersytetów (maszynopis jeszcze nieopublikowanego eseju udostępniony przez Autora).
Google Scholar

MACIVER R.M., Academic Freedom in Our Time, Gordian Press, New York 1967.
Google Scholar

MAREK F., Godność, dostojeństwo i posłannictwo uniwersytetu, wyd. 3, Opole 2016.
Google Scholar

MEAD G.D., A Brief History and Workings of the MIT Corporation, MIT Faculty Newsletter, vol. XVIII, no. 5 (2006), https://web.mit.edu/fnl/volume/185/mead.html [dostęp: 5.08.2024].
Google Scholar

MORRELL J.B., The University in Edinburgh in the Late Eighteenth Century: Its Scientific Eminence and Academic Structure, Isis, vol. 62, no. 2 (1971) s. 158-171.
Google Scholar

ORCZYK A., Zarys historii szkolnictwa i myśli pedagogicznej, Warszawa 2008.
Google Scholar

PHILLIPSON N., Scotland, w: Encyclopedia of the Enlightenment. Volume II: M–Z, red. M. Delon, Chicago–London 2001, s. 1197-1199.
Google Scholar

RÜEGG W., Themes, w: A History in the University in Europe. Vol. 1: Universities in the Middle Ages, red. H. de Ridder-Symoens, Cambridge 1991, s. 3-34.
Google Scholar

RYGUŁA P., Narodziny kanonistyki jako dyscypliny uniwersyteckiej, w: Wkład Księdza Profesora Remigiusza Sobańskiego w rozwój kanonistyki, red. P. Gałkowski, Kraków 2014, s. 13-28.
Google Scholar

SHAPIRO B.J., The Universities and Science in Seventeenth Century England, Journal of British Studies, vol. 10, no. 2 (1971), s. 47-82.
Google Scholar

SOBAŃSKI R., Europa katedr i uniwersytetów, Z Dziejów Prawa 7 (2005), s. 9-24.
Google Scholar

SOSNOWSKA P., Idea niemieckiego uniwersytetu: mit Humboldta?, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja. Kwartalnik Myśli Społeczno-Pedagogicznej 4 (2012), s. 127-142.
Google Scholar

STINIA M., Uniwersytet Jagielloński w latach 1871-1914. Modernizacja procesu nauczania, Kraków 2014.
Google Scholar

TAUBES J., The Intellectuals and the University, w: From Cult to Culture: Fragments Toward a Critique of Historical Reason, red. J. Taubes, C. Fonrobert, A. Engel, Stanford 2009, s. 282-301.
Google Scholar

TYACKE N., Introduction, w: The History of the University of Oxford. Vol. IV: Sevententh-Century Oxford, red. N. Tyacke, Oxford 1997, s. 1-24.
Google Scholar

TYMOWSKI J., Autonomia uczelni na przykładzie Republiki Federalnej Niemiec, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych, Łódź 1981.
Google Scholar

Universities Tests Act 1871 (1871 Chapter 26 34 and 35 Vict), https://www.legislation.gov.uk/ukpga/Vict/34-35/26 [dostęp: 5.08.2024].
Google Scholar

UNIVERSITY OF CALIFORNIA BOARDS OF REGENTS, https://regents.universityofcalifornia.edu/governance/bylaws/bl20.html [dostęp: 5.08.2024].
Google Scholar