Działalność lecznicza kościelnych jednostek organizacyjnych

Michał Poniatowski

doi:10.21697/pk.2025.68.1.06

Published: 2025-05-07

Vol. 68 No. 1 (2025)

Medical Activity of the Church Organizational Units

Michał Poniatowski

Canon Law. Legal and Historical Quarterly

Section: Articles and dissertations

https://doi.org/10.21697/pk.2025.68.1.06

Abstract

The article presents an analysis of the medical activities of the church organizational units under the current Polish legal system, including the relationship thereof to the church’s public law. Following the framework of the article, the topic in question is presented relative to the Catholic Church’s organizational unit. First, due to the nature of these units, the normative guarantees of freedom to conduct this type of activity are discussed. These guarantees are later detailed with respect to the scope of the said type of activity. The article also contains an analysis of the pluralism of entities that are allowed to conduct such activity. The last part of the article embraces final conclusions.

Keywords:

medical activity, cooperation of the Church and the state, common good, religious freedom, hospitallers

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Poniatowski, M. (2025). Medical Activity of the Church Organizational Units. Canon Law. Legal and Historical Quarterly, 68(1), 107–127. https://doi.org/10.21697/pk.2025.68.1.06

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

References

Źródła
Google Scholar

Deklaracja w sprawie eliminacji wszelkich form nietolerancji i dyskryminacji opartych na religii lub przekonaniach ogłoszonej w Nowym Jorku dnia 25 listopada 1981 r. Tekst polski: Księga jubileuszowa Rzecznika Praw Obywatelskich, t. II Wybór dokumentów prawa międzynarodowego dotyczących praw człowieka, red. M. Zubik, Warszawa 2008, s. 155-158.
Google Scholar

Conventio inter Apostolicam Sedem atque Israelis Statum, 30 XII 1993, AAS 86 (1994) 716-729. Tekst polski: Układ fundamentalny między Stolicą Apostolską i Państwem Izrael, podpisany 30 grudnia 1993, w: Konkordaty współczesne. Doktryna. Teksty (1964-1994), opr. J. Krukowski, Warszawa 1995, s. 324-329.
Google Scholar

Conventio inter Sanctam Sedem et Croatiae Rem Publicam de iuridicialibus quaestionibus, 19 XII 1996, AAS 89 (1997) 277-287.
Google Scholar

Conventio inter Apostolicam Sedem et Rempublicam Cazakistanam, 24 IX 1998, AAS 92 (2000) 316-324.
Google Scholar

Conventio inter Sanctam Sedem et Slovachiae Rem Publicam, 24 XI 2000, AAS 93 (2001) 136-155.
Google Scholar

Conventio inter Sedem Apostolicam ac Rem Publicam Albaniae de mutuis moderandis necessitudinibus, 23 III 2002, AAS 94 (2002) 660-664.
Google Scholar

Conventio inter Sanctam Sedem et Sloveniae Rem Publicam de iuridicis quaestionibus, 24 V 2004, AAS 98 (2006) 142-148.
Google Scholar

Conventio de principiis et normis iuridicis pro publicis rationibus inter Sanctam Sedem et Rempublicam Mozambicanam, 7 XII 2011, AAS 104 (2012) 567-586.
Google Scholar

Conventio Inter Sanctam Sedem et Rempublicam Guineae Aequatorialis de Relationibus inter Catholicam Ecclesiam et Statum, 25 X 2013, AAS 105 (2013) 987-1000.
Google Scholar

Conventio inter Sanctam Sedem et Nigromontium, 24 VI 2011, AAS 104 (2012) 587-598.
Google Scholar

Conventio inter Sanctam Sedem et Rempublicam Congensem de relationibus Ecclesiae Catholicae cum Civitate, 3 II 2017, AA 111 (2019) 1172-1181.
Google Scholar

Conventio Inter Apostolicam Sedem et Rem Publicam Camaruniae de iuridica condicione Ecclesiae Catholicae in Camerunia, 13 I 2014, AAS 106 (2014) 286-296.
Google Scholar

Conventio Inter Sanctam Sedem et Rempublicam Tzadianam De Iuridico Statu Ecclesiae Catholicae in Republica Tzadiana, 6 XI 2015, AAS 107 (2015) 804-811.
Google Scholar

Conventio Inter Apostolicam Sedem et Statum Palaestinae, 26 VI 2015, AAS 108 (2016) 168-185.
Google Scholar

Conventio inter Sanctam Sedem et Rempublicam Congensem de relationibus Ecclesiae Catholicae cum Civitate, 3 II 2017, AA 111 (2019) 1172-1181.
Google Scholar

Conventio inter Sanctam Sedem et Rempublicam Benini de Statu Iuridico Ecclesiae Catholicae in Benino, 21 X 2016, AAS 110 (2018) 1289-1295.
Google Scholar

Inter Sanctam Sedem et Rempublicam Burundiae de rebus communis studii, quae inita est die vi mensis Novembris anno mmxii quaeque postea mutuis notis die v mensis Iulii, anno mmxiii accomodata est, 29 I 2014, AAS 106 (2014) 195-207.
Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997. (Dz. U. 1997 Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
Google Scholar

Pactio Libellorum Diplomaticorum inter Sanctam Sedem et Rempublicam Democraticam Congensem de rebus communis rationis, 20 V 2016, AAS 112 (2020) 191-199.
Google Scholar

Pactio Libellorum Diplomaticorum inter Sanctam Sedem et Rempublicam Africae Mediae de rebus communis rationis, 6 IX 2016, AAS 111 (2019) 732-741.
Google Scholar

Pactio inter Sanctam Sedem et Statum Burkinae Fasanae de Iuridico Statuto Ecclesiae Catholicae in Burkina Faso, 12 VII 2019, AAS 112 (2020) 889-903.
Google Scholar

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o stosunku Państwa do Wschodniego Kościoła Staroobrzędowego, nie posiadającego hierarchji duchownej (Dz. U. 1928 Nr 38, poz. 363 z późn. zm.).
Google Scholar

Sollemnis Conventio inter Apostolicam Sedem et Poloniae Rem Publicam, 28 VII 1993, AAS 90 (1998) 310-329; Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r. (Dz. U. 1998 Nr 51, poz. 318).
Google Scholar

Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 1936 Nr 30, poz. 240).
Google Scholar

Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. 1936 Nr 30, poz. 241).
Google Scholar

Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (tekst jedn. Dz. U. 2023 poz. 265).
Google Scholar

Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz. U. 2023 poz. 1966).
Google Scholar

Ustawa z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (tekst jedn. 2023 poz. 544).
Google Scholar

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. 2023 poz. 2805 z późn. zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz. U. 2023 poz. 509).
Google Scholar

Ustawa z dnia 13 maja 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz. U. 2015 poz. 483).
Google Scholar

Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz. U. 2023 poz. 85).
Google Scholar

Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz. U. 2022 poz. 2616).
Google Scholar

Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Polskokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz. U. 2023 poz. 51).
Google Scholar

Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz. U. 2014 r. poz. 1798).
Google Scholar

Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz. U. 2023, poz. 8).
Google Scholar

Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Starokatolickiego Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz. U. 2023 poz. 47).
Google Scholar

Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Zielonoświątkowego w Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz. U. 2015 poz. 13).
Google Scholar

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tekst jedn. Dz. U. 2024 poz. 1491 z późn. zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn. Dz. U. 2024, poz. 799).
Google Scholar

Orzecznictwo
Google Scholar

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 29 października 2010 r. (znak IBPBI/2/423-997/10/AP).
Google Scholar

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 października 2015 r. (sygn. akt K 12/14, publ. Dz. U. 2015 poz. 1633).
Google Scholar

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 października 2014 r. (sygn. akt II OSK 200/13, publ. CBOSA).
Google Scholar

Literatura
Google Scholar

CZURYK M., Źródła finansowania działalności charytatywnej Kościołów i innych związków wyznaniowych, w: Finansowanie Kościołów i innych związków wyznaniowych, red. P. Sobczyk, K. Warchałowski, Warszawa 2013, s 233-250.
Google Scholar

GÓRALSKI Z., Działalność charytatywna w Polsce przedrozbiorowej, Warszawa – Kraków 1973.
Google Scholar

JANCZEWSKI Z., Chorych namaszczenie, w: Leksykon Prawa Kanonicznego, red. M. Sitarz, Lublin 2019, s. 419-420.
Google Scholar

KRUKOWSKI J., Teraźniejszość: Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską 1993-1998, w: Konkordaty Polskie. Historia i teraźniejszość, red. J. Krukowski, Lublin 2019, s. 147-411.
Google Scholar

KRUKOWSKI J., Kościelne prawo publiczne. Prawo konkordatowe, Lublin 2013.
Google Scholar

KURLETO M. H., Organizacje pożytku publicznego. Rozwiązania prawne – funkcjonowanie – rozwój, Kraków 2008.
Google Scholar

LEŚ E., Zarys historii dobroczynności i filantropii w Polsce, Warszawa 2001.
Google Scholar

FRANCESCHI F., Religione, società civile e diritto, w: F. Franceschi, M. Nardella, Compendio di diritto ecclesiastico, Molfetta 2019, s. 274-309.
Google Scholar

OLSZÓWKA M., Komentarz do art. 53, w: Konstytucja RP, t. 1, Komentarz · Art. 1-86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016, s. 1247-1278.
Google Scholar

OŻÓG M., Finansowanie duszpasterstwa specjalnego w podmiotach leczniczych – zarys problemu, w: Kwestie majątkowe w prawie wyznaniowym, red. M. Bielecki, Lublin 2018, s. 41-66.
Google Scholar

ROKITA J., Realizacja postanowień Konkordatu 1993 w kontekście polskiego prawodawstwa państwowego, w: Konkordat 1993. Dar i znaczenie dla Kościoła i Polski, red. J. Dyduch, Kraków 1998, s. 41-58.
Google Scholar

STANISZ P., Klauzula sumienia, w: A. Mezglewski, H. Misztal, P. Stanisz, Prawo wyznaniowe, Warszawa 2008, s. 104-107.
Google Scholar

STARNAWSKA M., Szpitalnictwo zakonów krzyżowych w miastach śląskich w średniowieczu, w: Curatores pauperum. Źródła i tradycje kultury charytatywnej Europy Środkowej, red. A. Barciak, Katowice 2004, s. 133-145.
Google Scholar

STASZCZYK P., Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Komentarz, Warszawa 2013.
Google Scholar

SZYMAŃSKI A., Akcja przejmowania szpitali wyznaniowych w oparciu o ustawę z 28 października 1948 r. o zakładach społecznych służby zdrowia i planowanej gospodarce w służbie zdrowia, Studia z Prawa Wyznaniowego 10(2007) s. 281-324.
Google Scholar

SZYMAŃSKI A., Likwidowanie szpitali wyznaniowych w Polsce w latach 1949-1958 jako przejaw braku bilateralizmu, w: Bilateralizm w stosunkach państwowo-kościelnych, red. M. Bielecki, Lublin 2011, s. 93-117.
Google Scholar

WRZEŚNIEWSKA-WAL I., Postępowanie przed sądami lekarskimi w praktyce, Warszawa 2018.
Google Scholar