Abstrakt

Niniejszy artykuł ma na celu zainicjowanie dyskusji wśród psychologów i prawników kanonistów na temat koncepcji bezradności w psychologii sądowej, aby ułatwić jej zastosowanie w obowiązującym prawodawstwie.

Po krótkim rozważeniu stanu sprawy w sądach kościelnych, autor dokonał przeglądu różnych podejść psychologicznych dotyczących bezradności. Koncepcja bezradności w DSM-5 została uznana za punkt odniesienia dla wszystkich klinicystów. Następnie przedstawione zostały propozycje dla ekspertów i sędziów dotyczące narzędzi i kryteriów diagnozowania bezradności. W podsumowaniu podkreślone zostały obecne ograniczenia i przyszłe możliwości zastosowania metod, narzędzi i kryteriów związanych z bezradnością.

Autor zaczął swoje rozważania od spostrzeżenia, że nie jest łatwo zdefiniować bezradność, a jeszcze trudniej jest ją ocenić zarówno dla celów klinicznych, jak i psycho-kryminalistycznych. Dlatego też zostały rozważone dwie pierwsze definicje: pierwsza bardzo wąska, ograniczona do osób, które na stałe posiadają niepełne używanie rozumu, a druga odnosząca się do granic wolności osobistej z niezdolnością do przeciwstawienia się przestępstwom.

Pojęcie bezradności wymaga szerszego wyjaśnienia i dlatego autor artykułu zaproponował refleksję epistemologiczną; bezradność została przez autora uznana za patologiczną podatność na różne problemy, począwszy od genetyki, poprzez warunki rodzinne, a skończywszy na uwarunkowaniach środowiskowych, zgodnie zatem z tym co się przewiduje w DSM-5.

Autor podsumowuje swoje rozważania stwierdza m.in., że ograniczenia tego artykułu są zasadniczo cztery: a) epistemologiczny wymiar bezradności, który należy nadal pogłębiać; b) krytyczny przegląd DSM-5, który chociaż jest otwarty na kwestie egzystencjalne, nadal nie uwzględnia wyraźnie podatności psychicznej do zastosowania w psychologii sądowej; c) rozszerzenie narzędzi, które należy zastosować w celu podkreślenia i oceny bezradności; d) dodanie do powyższych kryteriów również innych kryteriów diagnozy wiarygodności, wiarygodności i sugestywności w celu oceny zdolności do zeznawania nie tylko u nieletnich, ale także u wrażliwych dorosłych.