Formy kanonicznej zależności indywidualnego eremity od hierarchii kościelnej w potrydenckich źródłach prawa kościoła łacińskiego

MARCIN BIDER

doi:10.21697/pk.2019.62.2.03

Published: 2019-06-08

Vol. 62 No. 2 (2019)

The forms of canonical dependence of an individual hermit from the church hierarchy in the post-Tridentine sources of the law of the Latin Church

MARCIN BIDER

Prawo Kanoniczne

Section: Rozprawy i Artykuły

https://doi.org/10.21697/pk.2019.62.2.03

Abstract

The object of the article was to present forms of the canonical dependence of an individual and independent hermit from the Church hierarchy in the post-Tridentine sources of the Latin Church. The historical and legal method is used in this scientific article. Theological and social-political transformations during the post-Tridentine period in Europe contributed to the fact, that independent and individual eremitic life, flourishing in Catholic countries still in the 17th century, lost so much in its intensity in the 18th century that the French Revolution contributed to its extinction. Resident bishops, erecting or approving the non-order hermits’ congregations, attempted to reform the independent and individual eremitic life. The canonists taking into account, among others things, the non-order nature of individual and independent eremitism, were not very interested in it. The author came to the conclusion that the legislation of the resident bishops attempted to make individual and independent eremitic or anchoritic life canonically similar to religious life.

Keywords:

anachoretta, non-order congregation, constitutions, alms, priovilegium fori

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

BIDER, M. (2019). The forms of canonical dependence of an individual hermit from the church hierarchy in the post-Tridentine sources of the law of the Latin Church. Prawo Kanoniczne, 62(2), 55–73. https://doi.org/10.21697/pk.2019.62.2.03

Cited by / Share

References

Bibliografia
Google Scholar

Bellarmino R.F., Dispvtationvm Roberti Bellarmini Politiani Societatis Iesv. De Controversiis Christianae Fidei. Adversvs Hvius Temporis Haereticos, t. II, Venetiis: apud Ioan. Bapt. Ciottum Senensem, 1599, kol. 312-313.
Google Scholar

Benedicti Papae XIV, De synodo dioecesana libri tredecim in duos tomos distributi, lib. V, cap. III, nr 6, Ferrariae: Manfrè, 1756, s. 236-237, nr 6.
Google Scholar

Blouet de Camilly F., Ordonnance de M. l'Evêque de Toul, sur les obligations de la vie èrèmitique, adress aux Freres de la Cogregations de Saint-Antione, 3 września 1708 r., w: Martin, Histoire des diocèses, s. 421, przyp. 2; F. Blouet de Camilly, Qui ordonne l'Execution d'un Decret de M. l'Evêque de Toul, touchant les Gardes-Chapelles Champêtres, du 4 Avril 1716, w: Recueil des édits, ordonnances, declarations, traitez et concordats du regne de Leopold I., t. II, Nancy: Cusson, 1733, s. 93-95.
Google Scholar

Bł. Ivan, czeski eremita, którego działalność datuje się na X w.; wiadomości o jego życiu czerpiemy z dzieła „Vita“ powstałego w języku prasłowiańskim w XIV-XV w. (Bibliotheca hagiographica latina antiquae et mediae aetatis, t. I, red. Société des Bollandistes, Bruxelles: Société des Bollandistes, 1898, s. 684, nr 4618). Jego kult swymi początkami sięga XV w., chociaż kaplicę jemu dedykowaną zw. „Svatý Jan pod Skalou“ erygowano już w 1205 r., gdzie prascy benedyktyni podczas wojen husyckich znaleźli schronienie (T. Špidlík, Eremiti, di Boemia o Ivaniti, w: Dizionario degli Istituti di Perfezione, t. III, red. G. Pelliccia, G. Rocca, Roma: Edizioni Paoline, 1976, kol. 1157).
Google Scholar

Concilium Bisutin. (1605), w: Collectio Conciliorum Recentiorum Ecclesiae Universale. Synodi occidentales, 1569-1609, red. L. Petit, I.B. Martin, Parisiis: Huberti Welter, 1913, kol. 959.
Google Scholar

Concilium Bisutin. (1656), w: Sacrorum Conciliorum, 1610-1719, kol. 347.
Google Scholar

Concilium Brugen. (1693), w: Sacrorum Conciliorum, 1610-1719, kol. 651.
Google Scholar

Concilium Burdigalen. [1624], Decreta Concilii Provincialis Burdegale ab Eminentissis et Reverendissimis Cardinalibus correcta, cap. XVII, De Monasteriis 3, w: Archives historiques du département de la Gironde, t. XVII, red. M. Jules Delpit, Bordeaux: Charles Lefebvre 1877, s. 460; dostęp: http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k341166/f496.item [31.10.2018].
Google Scholar

Concilium Cameracen. (1631), Decreta et statuta, tit. XXII. De regularibus et monialibus 24, w: Sacrorum Conciliorum Recentiorum Ecclesiae Universale. Synodi occidentales, 1610-1719, red. L. Petit, I.B. Martin, Arhem, Leipzig: H. Welter, 1924, kol. 191.
Google Scholar

Concilium Dien. (1698), Ordonnances synodales du diocese de Die, XXIII, Grenoble: A. Giroud, 1698, s. 113-123; dostęp: https://books.google.pl/books?id=l-4c2hIzg58C&printsec=frontcover&hl=pl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false (31.01.2018).
Google Scholar

Concilium Gratianopolitan. (1690), Ordonnances synodales du diocèse de Grenoble , lib. III, art. 1, Ordre de la visite, 13, Grenoble: Giroud 1691, s. 131 (dostęp: https://books.google.pl/books?redir_esc=y&hl=pl&id=B9t7EGhggXoC&q=ermit#v=onepage&q=eremita&f=false, [31.10.2018].
Google Scholar

Concilium Romanum in Sacrosancta Basilica Lateranensi Celebratum Anno Universalis Jubilaei MDCCXXV 1725. a Sanctissimo Patre et Domino Nostro Benedicto Papa XIII. Pontificatus Sui Anno I., tit. XXII, De statu Monachorum et Eremitarum, Romae: Ex Typographia Rocchi Bernabò, 1725, s. 89-90; dostęp: https://play.google.com/books/reader?id=epReQxOChaAC&printsec=frontcover&output=reader&hl=pl&pg=GBS.PP5 (21.01.2018).
Google Scholar

Concilium Romanum in Sacrosancta Basilica Lateranensi, s. 89-90; dostęp: https://play.google.com/books/reader?id=epReQxOChaAC&printsec=frontcover&output=reader&hl=pl&pg=GBS.PP5 (21.01.2018).
Google Scholar

Concilium Tridentinum, sessio V, 17 iunii 1546, [sub Paulo III], II. Decretum secundum: super lectione et praedictione, nr 17, w: Dokumenty soborów powszechnych. Tekst łaciński, polski, t. IV, [1511-1870]. Lateran V. Trydent, Watykan I, red. A. Baron, H. Pietras, Kraków: Wydawnictwo WAM, Księża Jezuici, 2005, s. 248, w. 26-30.
Google Scholar

Concilium Tridentinum, sessio XXI, 16 iulii 1562, [sub Pio V], II. Decretum de reformatione, can. 9, w: Dokumenty soborów powszechnych. Tekst łaciński, polski, t. IV [1511-1870]. Lateran V. Trydent, Watykan I, red. A. Baron, H. Pietras, Kraków: Wydawnictwo WAM, Księża Jezuici, 2005, s. 624, w. 10-15.
Google Scholar

Cousin P., Eremiti di San Giovanni Battista, in Francia, w: Dizionario degli Istituti di Perfezione, t. III, red. G. Pelliccia, G. Rocca, Roma: Edizioni Paoline, 1976, kol. 1209-1210.
Google Scholar

Daniluk M., Devotio moderna, w: Encyklopedia katolicka, t. III, red. R. Łukaszyk i [in.], Lublin: TN KUL 1989, kol. 1220-1222.
Google Scholar

Daniluk M., Duchniewski Jerzy, Eremici. IV. Wspólnoty, w: Encyklopedia katolicka, t. IV, red. R. Łukaszyk i [in.], Lublin: TN KUL, 1989, kol. 1081.
Google Scholar

Daniluk M., Eremici. III. W Kościele zachodnim, w: Encyklopedia katolicka, t. IV, red. R. Łukaszyk i [in.], Lublin: TN KUL, 1989, kol. 1076.
Google Scholar

Daniluk M., Kwesta, w: Encyklopedia katolicka, t. X, red. E. Ziemann i [in.], Lublina: TN KUL 2004, kol. 294-295.
Google Scholar

Daniluk, Kwesta, kol. 295; Pius Papa V, Dum indefessae, 7 iulii 1571, w: Institutum Societatis Iesu, t. I, Bullarium et compendium privilegiorum, Florentiae: Typographia a SS. Conceptione, 1892, str. 46-49.
Google Scholar

Daza A., Essercitii spirituali delli romitorii. Instituiti dal nostro serafico p. S. Francesco per vtilità de i suoi frati. Dichiarati, e dedicati all'istesso santo dal p. fr. Antonio Daza dell'Ordine dei minori osseruanti [...]. Tradotti dalla lingua spagnuola nell'italiana dal padre fr. Luigi di Roma, theologo, e predicatore dell'istess'Ordine, In Roma: Per l'erede di Bartolomeo Zannetti, 1626.
Google Scholar

Ferraris L., Prompta bibliotheca, canonica, juridico-moralis, theologica partim ascetica, polemica, rubricistica, historica, t. III, Lutetiae Parisiorum: J.-P. Migne, 1852, hasło: Eremita, kol. 724-725; pop. E. Pirhing, Jus canonicum. Nova methodo explicatum omnibus capitulis titulorum, t. II, Dilingae: formis academicis per Joannem Federle, 1722, s. 64.
Google Scholar

Ferrero F., Eremitismo individuale in Occidente (dal sec. XV), w: Dizionario degli Istituti di Perfezione, t. III, red. G. Pelliccia, G. Rocca, Roma: Edizioni Paoline, 1976, kol. 1246.
Google Scholar

Heuclin J., L'érémitisme au diocèse de Cambrai d'après l'institut des ermites de Fénelon (1714), w: Fénelon, évêque et pasteur en son temps, 1695-1715. Actes du colloque, Cambrai, 15-16 septembre 1995, red. A. Martine i [in.], Villeneuve-d'Ascq: Université Charles de Gaulle Lille III, Centre d'Histoire de la Région du Nord et de l'Europe du Nord-Oues, 1996, s. 109-124.
Google Scholar

J. Świnka, Camus, w: Encyklopedia katolicka, t. II, red. F. Gryglewicz i [in.], Lublin: TN KUL, 1989, kol. 1308.
Google Scholar

Kałowski J., Ewolucja prawodawstwa kościelnego dotyczącego instytutów zakonnych o ślubach prostych, „Prawo Kanoniczne” 34 (1991), nr 3-4, s. 78.
Google Scholar

Lambertini P.L. (Benedictus PP. XIV), De servorum Dei beatificatione et beatorum canonizatione, t. III, cap. 35, nr 15, Bononiae: Longhi, 1737, s. 518-519.
Google Scholar

Leopold I, Portant Réglement pour les Hermites résidans en Lorraine, 9 lipca 1701, w: Recueil des édits, ordonnances, declarations, traitez et concordats du regne de Leopold I., t. I, Nancy: Cusson, 1733, s. 294-295; Tenże, Qui régle que les Hermites, quoique véritablement Laiques, 4 lipca 1701, w: Recueil des édits, t. I, s. 364-367; Tenże, Qui défend aux Hermites, 15 stycznia 1703, w: Recueil des édits, t. I, s. 376-378; Tenże, Portant union des Chapitres de Hattonhcatel, 20 lipca 1707, w: Recueil des édits, t. I, s. 600-615.
Google Scholar

Lucii Ferraris, Prompta bibliotheca canonica, juridico-moralis, theologica partim ascetica, polemica, rubricistica, historica, t. II, Lutetiae Parisiorum: J.-P. Migne, 1852, hasło: Clericus, kol. 594.
Google Scholar

Martin E., Histoire des diocèses de Toul, de Nancy et de Saint-Dié, t. II, Nancy: A. Crépin-Leblond, 1901, s. 421, przyp. 2.
Google Scholar

Pérez de Urbel J., Eremitismo, w: Diccionario de historia ecclesiastica de España, t. II, red. Q. Aldea Vaquero I i [in.], Madrid: Instituto Enrique Florez, 1972, s. 801-804; pop. Ph. Rouillard, Eremitismo. II. In Occidente, w: Dizionario degli istituti di perfezione, t. III, red. G. Pelliccia, G. Rocca, Roma: Edizioni Paoline, 1976, kol. 1230-1236).
Google Scholar

Ph Rouillard, Eremiti di San Giovanni Battista, 3., w: Dizionario degli Istituti di Perfezione, t. III, red. G. Pelliccia, G. Rocca, Roma: Edizioni Paoline, 1976, kol. 1210.
Google Scholar

Pius PP. X, Motu proprio Dei providentis, w: Pii X Pontificis Maximi Acta, t. III, Romae: Ex Typographia Polyglotta Vaticana, 1908, s. 141-143.
Google Scholar

S. Coram-Mekkey, Sales Charles-Auguste de, w: Dictionnaire historique de la Suisse, t. XI (De Sal à Stadtmann), Basel: Schwabe, Hauterive: G. Attinger, 2012, s. 825; dostęp: http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/f/F26362.php (31.01.2018).
Google Scholar

S. Pius V, Constitutio Circa pastoralis, 29 maii 1566, w: Codicis Iuris Canonici Fontes, t. I, red. P. Gasparri, Romae: Typis Polyglottis Vaticanis, 1926, s. 201-203, nr 112.
Google Scholar

S. Pius V, Constitutio Etsi mendicantium, 16 iunii 1567, w: Codicis Iuris Canonici Fontes, t. I, red. P. Gasparri, Romae: Typis Polyglottis Vaticanis, 1926, s. 217-220, nr 121.
Google Scholar

Sancti Thomae Aquinatis, Opera omnia iussu impensaque Leonis XIII P. M. edita, t. X, Secunda secundae Summae theologiae, q. 188 a. 8 co., Romae: Ex Typographia Polyglotta S. C. de Propaganda Fide, 1899, s. 535; w języku polskim: Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. XXIII, Charyzmaty. Szczególne dary i powołania w Kościele [2-2. 171-189], red. P. Bełch, London: Veritas, 1982, s. 221.
Google Scholar

Synodus dioecesana Albanensis ab Eminentis. ac Reverendis. D.D. Flavio S.R.E Card. Chisio Episcopo Albanensis Celebrata in Ecclesia Cathedrali sub diebus XXV. XXVI. et XXVII. mensis maii Anno à reparata salute MDCLXXXVII, §§ 8-10, Romae: Typis Io. Iacobi Komarek Bohemi, 1689, s. 109-110); dostęp: https://play.google.com/books/reader?id=c3eapdcx5MEC&printsec=frontcover&output=reader&hl=pl&pg=GBS.PP7
Google Scholar

Wit Z., Fénelon de Salignac de la Mothe, w: Encyklopedia katolicka, t. V, red. L. Bieńkowski i [in.], Lublin: TN KUL, 1989, kol. 116-117.
Google Scholar

Wróblewska T., Problem opieki nad dzieckiem. Rys historyczny, „Mazowieckie Studia Humanistyczne‟ 1 [1998], s. 36.
Google Scholar

MARCIN BIDER

Affiliation:

Faculty of Economic and Legal Sciences of the University of Natural Sciences and Humanities in Siedlce Poland

Bio Statement (e.g., department and rank)

Rev. Dr Marcin Bider. Lecturer in law at the Faculty of Social Sciences at the UPH in Siedlce and in canon law at the WSSD, judge at the Bishop's Court.