Edukacja skupiona na karierze, czyli o roli edukacji formalnej i pozaformalnej w przygotowaniu do życia zawodowego

Aleksandra Tłuściak-Deliowska; Ewa Duda

doi:10.21852/sem.2022.1.05

Opublikowane: 2022-08-30

Tom 43 Nr 1 (2022)

Edukacja skupiona na karierze, czyli o roli edukacji formalnej i pozaformalnej w przygotowaniu do życia zawodowego

Aleksandra Tłuściak-Deliowska

, Ewa Duda

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dział: Z problematyki społeczno-pedagogicznej

https://doi.org/10.21852/sem.2022.1.05

Abstrakt

Tekst ma charakter przeglądowy, a jego celem jest analiza aktywności edukacyjnych, które są znaczące dla dokonywanych przez nastolatków wyborów dotyczących ścieżki edukacyjno-zawodowej. Punktem wyjścia dla podjętych analiz jest założenie, że kształcenie odgrywa istotną rolę w kształtowaniu światopoglądu uczniów, ich zachowań i ścieżek kariery poprzez zapewnienie różnego rodzaju doświadczeń. Analizy działań edukacyjnych zostały dokonane z uwzględnieniem podziału na kształcenie formalne, pozaformalne i nieformalne.

Słowa kluczowe:

edukacja skupiona na karierze, ścieżka edukacyjno-zawodowa, edukacja formalna, edukacja pozaformalna, edukacja zawodowa, doradztwo zawodowe

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Tłuściak-Deliowska, A., & Duda, E. (2022). Edukacja skupiona na karierze, czyli o roli edukacji formalnej i pozaformalnej w przygotowaniu do życia zawodowego . Seminare. Poszukiwania Naukowe, 43(1), 67–78. https://doi.org/10.21852/sem.2022.1.05

Cited by / Share

Bibliografia

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.
Google Scholar

Bajcar, Beata et al. 2006. Psychologia preferencji i zainteresowań zawodowych. Przegląd teorii i metod (Zeszyt informacyjno-metodyczny doradcy zawodowego, nr 34). Warszawa: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
Google Scholar

Bidwell, Charles E., Stephen Plank i Chandra Muller. 2000. Peer Social Networks and Adolescent Career Development. W: Generating Social Stratification, red. Alan C. Kerckhoff, 107-131. New York: Routledge. DOI:10.4324/9780429500244.
Google Scholar

Brown, Phillip i Manuel Souto-Otero. 2020. The end of the credential society? An analysis of the relationship between education and the labo- ur market using big data. Journal of Education Policy, 35(1), 95-118. DOI: 10.1080/02680939.2018.1549752.
Google Scholar

Carter, Gary W., Kevin W. Cook i David W. Dorsey. 2009. Career paths: Charting courses to success for organizations and their employees. Singapore: Wiley- -Blackwell. DOI:10.1002/9781444315905.
Google Scholar

Creed, Peter A. i Wendy Patton. 2003. Differences in Career Attitude and Career Knowledge for High School Students with and without Paid Work Experience. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 3, 21-33. DOI:10.1023/A:1022674528730.
Google Scholar

Cybal-Michalska, Agnieszka. 2017. Kariera - systematyzacja perspektyw i założeń teoretycznych. Kultura - Społeczeństwo - Edukacja, 1(11), 25-37.
Google Scholar

Czerw, Monika i Klaudia Bielas. 2020. Rola doradcy zawodowego w kształtowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej w opinii studentów. Edukacja Ustawiczna Do-rosłych, 4(111), 79-88.
Google Scholar

Debarliev, Stojan et al. 2020. What can education bring to entrepreneurship? Formal versus non-formal education. Journal of Small Business Management. DOI: 10.1080/00472778.2019.1700691.
Google Scholar

Dziurzyński, Krzysztof i Ewa Duda. 2018. Grade repetition as a consequence of school failures. Journal of Modern Science, 38(3), 133-148. DOI:10.13166/ jms/95080.
Google Scholar

Flaszyńska, Ewa. 2018. Rynek pracy w Polsce - stan i perspektywy. Polityka Społeczna, 1, 2-5.
Google Scholar

Fordham, Paul. 1993. Informal, non-formal and formal education programmes. W: YMCA George Williams College ICE301 Lifelong learning, Unit 1: Appro-aching lifelong learning. London: YMCA George Williams College. Dostęp z nieformalnych archiwów edukacyjnych. Dostęp: 2.06.2021. https://infed. org/mobi/informal-non-formal-and-formal-education-programmes/. Frączek, Piotr. 2018. Edukacja formalna i pozaformalna w procesie profesjonalizacji pracowników socjalnych. Edukacja - Technika - Informatyka, 3, 103-113.
Google Scholar

Goździk, Żaneta. 2003. Edukacja nieformalna a potrzeby rynków pracy w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 170, 133-151.
Google Scholar

Hernandez, Paul R. et al. 2017. Promoting professional identity, motivation, and persistence: Benefits of an informal mentoring program for female un- dergraduate students. Plos One, 12(11), e0187531. DOI:10.1371/journal. pone.0187531. Herr, Edwin L. i Stanley H. Cramer. 2001. Planowanie kariery zawodowej (Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego, nr 15). Warszawa: Krajowy Urząd Pracy.
Google Scholar

Jackson, Denise i David Collings. 2018. The influence of Work-Integrated Learning and paid work during studies on graduate employment and underem- ployment. Higher Education, 76, 403-425. DOI:10.1007/s10734-017-0216-z.
Google Scholar

Kangasharju, Aki i Sarri Pekkala. 2002. The Role of Education in Self-Employment Success in Finland. Growth and Change, 33(2), 216-237. DOI:10.1111/0017- 4815.00188.
Google Scholar

Kocór, Marcin. 2019. Nadwyżka czy deficyt kompetencji? Konsekwencje niedopasowania na rynku pracy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Korber, Mailys i Daniel Oesch. 2019. Vocational versus generał education: Employment and earnings over the life course in Switzerland. Advances in Life Course Research, 40. DOI:10.1016/j.alcr.2019.03.003.
Google Scholar

Kowalczyk, Joanna. 2005. Doradca zawodowy w szkole. W: Edukacja zawodoznawcza i edukacja projakościowa w szkole, red. Andrzej Krajna, Leszek Ryk i Krystyna Sujak-Lesz, 91-101. Wrocław: Wyd. MarMar.
Google Scholar

Kwiatkowski, Stefan M. 2013. Kształcenie zawodowe w formach szkolnych - wy¬zwania edukacyjne i gospodarcze. Debata Edukacyjna, 6, 17-26.
Google Scholar

Lotz-Sisitka, Heila i Presha Ramsarup. 2017. Learning Pathways and Articulation: Early Conceptual Explorations and Implications for Research Design(s). SAQA Bulletin: Learning Pathways, the National Qualifications Framework (NQF), and Lifelong Learning in South Africa, 17(1), 31-48.
Google Scholar

Luken, Tom. 2013. Przygotowanie do konstruowania kariery (career learning) - czy rzeczywiście zmierzamy w dobrym kierunku? Studia Poradoznawcze, 2, 131-147.
Google Scholar

Mazurek, Emilia i Tomasz Stępień. 2019. Potrzeby aktywności edukacyjnej i rozwoju kompetencji kluczowych osób dorosłych. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, 3(106), 62-77.
Google Scholar

McDonald, Steve et al. 2007. Informal mentoring and young adult employment. Social Science Research, 36(4), 1328-1347. DOI:10.1016/j.ssrese- arch.2007.01.008. McGuinness, Seamus, Konstantinos Pouliakas i Paul Redmond. 2017. How Useful is the Concept of Skills Mismatch? Geneva: International Labour Organization. DOI:10.2139/ssrn.2979934.
Google Scholar

Meijers, Frans. 2009. Career guidance: a complex learning process. W: Career learning: Research and practice in education, red. Frans Meijers i Marinka Kuijpers, 3-18. The Netherlands: Euroguidance.
Google Scholar

Myszka-Strychalska, Lucyna. 2017a. Znaczenie kariery zawodowej dla człowieka. Kultura - Społeczeństwo - Edukacja, 1, 264-270.
Google Scholar

Myszka-Strychalska, Lucyna. 2017b. Koncepcje rozwoju zawodowego - przegląd wybranych stanowisk teoretycznych. Szkoła - Zawód - Praca, 14, 52-81.
Google Scholar

Nowak, Janusz. 2018. Doradztwo edukacyjno-zawodowe w szkole podstawowej. Pedagogika, 2, 217-230.
Google Scholar

Ogunleye, Christianah et al. 2020. A Peer-Led Social Media Intervention to Im- prove Interest in Research Careers Among Urban Youth: Mixed Methods Study. JMIR Medical Education, 6(1):e16392.
Google Scholar

Okoń, Wincenty. 1992. Słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Orientacja i poradnictwo zawodowe. Materiały informacyjno-metodyczne, red. Ryszard Parzęcki, Krzysztof Symela i Bogdan Zawadzki. 1995. Radom: Instytut Technologii Eksploatacji.
Google Scholar

Paszkowska-Rogacz, Anna. 2009. Doradztwo zawodowe. Wybrane metody badań. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Google Scholar

Piorunek, Magdalena. 2017. Kariera w narracjach młodzieży na etapie wczesnej adolescencji. Kultura - Społeczeństwo - Edukacja, 1(11), 39-52.
Google Scholar

Pierścieniak, Krzysztof. 2009. Nieformalna edukacja dorosłych. Wokół zakresów i znaczeń. Rocznik Andragogiczny, 16, 79-98.
Google Scholar

Pryor, Robert G. L. i Jim Bright. 2003. The chaos theory of careers. Australian Journal of Career Development, 12, 12-20.
Google Scholar

Solarczyk-Ambrozik, Ewa. 2015. Nowe trendy w teoriach rozwoju karier - implikacje dla poradnictwa kariery. Studia Edukacyjne, 35, 21-53. DOI: 10.14746/ se.2015.35.2.
Google Scholar

Stalończyk, Izabela. 2014. Edukacja formalna i pozaformalna w procesie kształtowania społeczeństwa wiedzy. Nierówności społeczne a Wzrost Gospodarczy, 37, 320-332.
Google Scholar

Straś-Romanowska, Maria. 1996. Poradnictwo wobec problemów egzystencjalnych człowieka. W: Dramaturgia poradnictwa, red. Alicja Kargulowa, 16-23. Wrocław: Wydawnictwo UWr. Szlosek, Franciszek. 2018. Znaczenie informacji o zawodach w edukacji formalnej i pozaformalnej. Polityka Społeczna, 1, 26-29. Sztyber, Władysław Bogdan. 2020. Wpływ poziomu wykształcenia na za¬trudnienie pracowników. Polityka Społeczna, 553(4), 1-8. DOI: 5604/01.3001.0014.1163.
Google Scholar

Schweri, Juerg, Annina Eymann i Manuel Aepli. 2020. Horizontal mismatch and vocational education. Applied Economics, 52, 3464-3478. DOI: 10.1080/00036846.2020.1713292.
Google Scholar

Wiatrowska, Kinga Joanna. 2019. Uczestnictwo młodych ludzi na rynku pracy. Zeszyty Naukowe ZPSB Firma i Rynek, 1(55), 153-162.
Google Scholar

Wojtasik, Bożena. 2011. Podstawy poradnictwa kariery. Podręcznik dla nauczycieli. Warszawa: Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.
Google Scholar