Wolność sumienia i religii w Konstytucji RP  z 1997 roku w wymiarze indywidualnym  i instytucjonalnym

Grzegorz Świst

doi:10.26142/stgd-2018-010

Opublikowane: 06-03-2021

Tom 42 (2018)

Wolność sumienia i religii w Konstytucji RP z 1997 roku w wymiarze indywidualnym i instytucjonalnym

Grzegorz Świst

Studia Gdańskie

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.26142/stgd-2018-010

Abstrakt

W artykule podjęto próbę ukazania problematyki wolności sumienia i religii, która jest zagwarantowana w Konstytucji RP z 1997 roku. W oparciu o dwa artykuły Konstytucji RP dokonano analizy, jak w polskim wymiarze prawnym zagwarantowana jest ta wolność, która według Jana Pawła II stanowi „serce praw człowieka”. W wymiarze indywidualnym każdy człowiek ma prawo do uzewnętrzniania swoich przekonań zarówno w życiu publicznym, jak i prywatnym. Może także nie uzewnętrzniać swoich przekonań i nikt nie może przymuszać do wyznawania jakiejkolwiek religii. W wymiarze instytucjonalnym wolność religii opiera się na zasadach relacji pomiędzy państwem a Kościołami i innymi związkami wyznaniowymi. Te zasady obejmują równouprawnienie wszystkich związków wyznaniowych, poszanowanie autonomii i niezależności każdego z tych związków wyznaniowych oraz bezstronność organów władzy publicznej wobec przekonań religijnych. Wolność religii zagwarantowana jest w każdym demokratycznym państwie prawnym i ta wolność chroniona jest także w kodeksie karnym. Naruszanie tej wolności religijnej może być społecznie szkodliwe i prowadzić do napięć pomiędzy wyznawcami różnych religii. Kościoły i związki wyznaniowe oraz każda osoba mogą składać zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa wynikającego z naruszenia wolności religijnej. Reasumując, można zauważyć, że wolność sumienia i religii jest wartością, która jest przynależna każdemu człowiekowi i jest chroniona prawnie zarówno w wymiarze krajowym, jak i w wymiarze międzynarodowym.

Słowa kluczowe:

wolność sumienia, wolność religii, godność człowieka

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Świst, G. (2021). Wolność sumienia i religii w Konstytucji RP z 1997 roku w wymiarze indywidualnym i instytucjonalnym. Studia Gdańskie, 42, 145–159. https://doi.org/10.26142/stgd-2018-010

Cited by / Share

Bibliografia

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku, Dz.U. z dnia 16 lipca 1997 roku, Nr.78, poz. 483.
Google Scholar

Sobór Watykański II, Konstytucje, Dekrety, Deklaracje, Poznań 2002.
Google Scholar

Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. Nr.16,poz.93 z późn. zm.).
Google Scholar

Kodeks postępowania karnego, art.10 §1 (Dz.U. Nr.89, poz.555 z późn. zm.).
Google Scholar

Jan XXIII, Encyklika „Pacem in terris”, 11 kwietnia 1963: AAS 55 (1963) s. 260- 261.
Google Scholar

Jan Paweł II, List o wolności religijnej, w: Listy Pasterskie Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1997, s. 23 - 30.
Google Scholar

Krukowski, J., Konkordat Polski. Znaczenie i realizacja, Lublin 1999.
Google Scholar

Krukowski, J., Konstytucyjna ochrona wolności sumienia i religii, w: Sześć lat Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Doświadczenia i inspiracje, red. L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003, s.159-167.
Google Scholar

Krukowski, J., Polskie prawo wyznaniowe, Warszawa 2000.
Google Scholar

Krukowski, J., Religia i wolność religijna w procesie integracji europejskiej, w: Kultura i prawo, t.IV, Lublin 2004, s. 99-120 .
Google Scholar

Krukowski, J., Zasady relacji państwo – Kościół w nowej Konstytucji RP, w: Problemy współczesnego Kościoła, red. M. Rusiecki, Lublin 1996, s. 55-72.
Google Scholar

Łopatka, A., Prawo do wolności myśli, sumienia i religii, Warszawa 1995.
Google Scholar

Makarska, M., Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania w Kodeksie karnym z 1997 roku, Lublin 2005.
Google Scholar

Mazurek, F.J., Prawa człowieka w nauczaniu społecznym Kościoła, Lublin 1991.
Google Scholar

Mączyński, A., Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego, „Biuletyn Trybunału Konstytucyjnego” 1999 [numer specjalny], s. 50-59.
Google Scholar

Misztal, H., Wolność religijna, w: Prawo wyznaniowe, red. H. Misztal, Lublin 2000, s. 204-249.
Google Scholar

Motyka, K., Orędzie na XXXII Światowy Dzień Pokoju Jan Paweł II, w: Prawa człowieka. Wprowadzenie. Wybór źródeł, Lublin 2001, s. 410-415.
Google Scholar

Oniszczuk, J., Konstytucja RP w świetle orzecznictwa TK, Zakamycze 2000.
Google Scholar

Płoski, T., Gwarancje wolności sumienia i religii w Polsce, „Studia Warmińskie” XL (2003), s. 141-157.
Google Scholar

Strzembosz, A., Sądy a skarga konstytucyjna, „Państwo i Prawo” 3 (1997), s. 3-7.
Google Scholar

Sumienie. Głos Boga w duszy. Wybór tekstów, Kraków 2002, s. 98-99.
Google Scholar

Waltoś, S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2001, s. 565-570.
Google Scholar

Winczorek, P., Komentarz do Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r, Warszawa 2000.
Google Scholar

Wiśniewski, L., Wolność sumienia i wyznania w europejskiej konwencji praw człowieka i prawie polskim, „Państwo i Prawo” 8 (1991), s. 15-28.
Google Scholar