The Rule of Faith, the Scripture and Tradition: A Voice in the Discussion on the Doctrine of the Holy Scripture

Sławomir Zatwardnicki

doi:10.21697/ct.2023.93.3.03

Opublikowane: 2023-08-28

Tom 93 Nr 3 (2023)

The Rule of Faith, the Scripture and Tradition: A Voice in the Discussion on the Doctrine of the Holy Scripture

Sławomir Zatwardnicki

Collectanea Theologica

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/ct.2023.93.3.03

Abstrakt

Artykuł jest głosem w dyskusji na temat doktryny Pisma Świętego, czyli teologicznej refleksji nad naturą, atrybutami i misją Pisma Świętego. W tekście ukazano bliski związek regula fidei z Pismem Świętym, a zarazem niemożliwość utożsamienia reguły wiary z kanonem biblijnym. Reguła wiary odegrała rolę w ustaleniu chrześcijańskiego kanonu i w całym czasie Kościoła służy ochronie przesłania Pisma Świętego. Treści wyrażone w regule wiary nie pochodzą z ukrytej Tradycji, zaś Tradycja stała się wewnętrzną zasadą Nowego Testamentu i regula fidei. Kluczem do Pisma Świętego jest wiara Kościoła, której jednym z wyrazów jest reguła wiary. Pozwala ona uchwycić porządek prawd wiary (harmonia veritatum) oraz ich hierarchię (hierarchia veritatum). Pierwotna reguła wiary zrodziła się w wyniku recepcji objawienia Bożego i razem z Pismem Świętym pozostaje na służbie Nowego Przymierza.

Słowa kluczowe:

doktryna Pisma Świętego, regula fidei, κανὼν τῆς πίστεως, Pismo Święte, reguła wiary, Tradycja, kanon biblijny

Inne teksty tego samego autora

Sławomir Zatwardnicki, The Eucharistic Presence and Making Christ Present in the Word of God: A Study Inspired by the Views of Robert Sokolowski , Collectanea Theologica: Tom 91 Nr 5 (2021): Fasciculus specialis
Sławomir Zatwardnicki, An Incarnational Analogy That Is Hard to Escape From: A Polemic with James Prothro , Collectanea Theologica: Tom 91 Nr 2 (2021)
Sławomir Zatwardnicki, What Place Does Scripture Have in Thomas Aquinas’s Reasoning? , Collectanea Theologica: Tom 94 Nr 1 (2024)
Sławomir Zatwardnicki, Objawienie – uświęcenie – natchnienie. Johna Webstera doktryna Pisma Świętego z perspektywy katolickiej , Collectanea Theologica: Tom 92 Nr 3 (2022)
Sławomir Zatwardnicki, Obecność eucharystyczna a uobecnienie Chrystusa w słowie Bożym. Studium inspirowane poglądami Roberta Sokolowskiego , Collectanea Theologica: Tom 91 Nr 3 (2021)
Sławomir Zatwardnicki, The “Just Once” and “Once for Ever” of the Word of God , Collectanea Theologica: Tom 92 Nr 1 (2022)
Sławomir Zatwardnicki, Katafatyczność i apofatyczność słowa Bożego w świetle misterium Wcielenia , Collectanea Theologica: Tom 92 Nr 4 (2022)
Sławomir Zatwardnicki, Teologiczno-systematyczne uzasadnienie sukcesji apostolskiej przez luterańskiego teologa Roberta Jensona , Collectanea Theologica: Tom 94 Nr 4 (2024)
Sławomir Zatwardnicki, Sens dosłowny i duchowy w świetle kwestii quodlibetalnych Tomasza z Akwinu , Collectanea Theologica: Tom 95 Nr 2 (2025)

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Zatwardnicki, S. (2023). The Rule of Faith, the Scripture and Tradition: A Voice in the Discussion on the Doctrine of the Holy Scripture. Collectanea Theologica, 93(3), 51–87. https://doi.org/10.21697/ct.2023.93.3.03

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Armstrong, J.J., “From the κανὼν τῆς ἀληθείας to the κανὼν τῶν γραφῶν. The Rule of Faith and the New Testament Canon,” Tradition & The Rule of Faith in the Early Church: Essays in Honor of Joseph T. Lienhard, S.J. (ed. R.J. Rombs – A.Y. Hwang; Washington: The Catholic University of America Press 2010) 30–47. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt2851zp.7
Google Scholar

Baker, M. – Mourachian, M. (ed.), What Is the Bible? The Patristic Doctrine of Scripture (Minneapolis, MN: Fortress Press 2016). DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt17mcsbk
Google Scholar

Benedict XVI, Apostolic Exhortation Verbum Domini (2010).
Google Scholar

Blaauw, M., “The Nature of Divine Revelation,” The Heythrop Journal 1 (2009) 2–12. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-2265.2008.00435.x
Google Scholar

Blowers, P.M., “The Regula Fidei and the Narrative Character of Early Christian Faith,” Pro Ecclesia 6/2 (1997) 199–228. DOI: https://doi.org/10.1177/106385129700600207
Google Scholar

Bokedal, T., “The Rule of Faith. Tracing Its Origins,” Journal of Theological Interpretation 7/2 (2013) 233–255. DOI: https://doi.org/10.2307/jtheointe.7.2.0233
Google Scholar

Borto, P. – Kudasiewicz, J., “Aktualność teologiczno-pastoralna Konstytucji o Objawieniu Bożym,” Kieleckie Studia Teologiczne 5 (2006) 371–402.
Google Scholar

Czaja, A., “Naczelna zasada i przewodnie idee teologii Josepha Ratzingera,” Forum Teologiczne 8 (2007) 5–18.
Google Scholar

Daly, G., “Revelation in the Theology of the Roman Catholic Church,” Divine Revelation (ed. P. Avis; Eugene, OR: Wipf and Stock Publishers 1997) 23–44.
Google Scholar

East, B., The Doctrine of Scripture (Eugene, OR: Cascade Books 2021).
Google Scholar

Feinberg, J., Light in a Dark Place: The Doctrine of Scripture (Wheaton, IL: Crossway 2018).
Google Scholar

Ferdek, B., “Objawienie w doktrynie kard. Josepha Ratzingera/Benedykta XVI,” Studia theologiae fundamentalis 1 (2010) 169–181.
Google Scholar

Fiedrowicz, M., Teologia ojców Kościoła: Podstawy wczesnochrześcijańskiej refleksji nad wiarą (trans. W. Szymona; Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2009).
Google Scholar

Fowl, S.E., Theological Interpretation of Scripture (Eugene, OR: Cascade Books 2009).
Google Scholar

Gerhard, J., On the Nature of Theology and on Scripture (trans. R. Dinda; Saint Louis, MO: Concordia Publishing House 2009).
Google Scholar

Grant, R.M., “The New Testament Canon,” The Cambridge History of the Bible. I. From the Beginnings to Jerome (ed. P.R. Ackroyd – C.F. Evans; Cambridge: Cambridge University Press 1970) 284–308. DOI: https://doi.org/10.1017/CHOL9780521074186.011
Google Scholar

Hahn, S., Covenant and Communion: The Biblical Theology of Pope Benedict XVI (Grand Rapids, MI: Brazos Press 2009).
Google Scholar

Humphrey, E.M., Scripture and Tradition: What the Bible Really Says (Grand Rapids, MI: Baker Academic 2013).
Google Scholar

Irenaeus Lugdunensis, Adversus Haereses, in: Patrologiae cursus completus. Series Graeca (ed. J.P. Migne; Paris: Migne 1857) 7, 433–1224; Eng. trans.: Schaff, P. (ed.), The Apostolic Fathers with Justin Martyr and Irenaeus (Grand Rapids, MI: Eerdmans 2001) 309–578 (= AH).
Google Scholar

Jenson, R., Visible Words: The Interpretation and Practice of Christian Sacraments (Philadelphia, PA: Augsburg Fortress 2010).
Google Scholar

Kunze, J., Glaubensregel, Heilige Schrift und Taufbekenntnis (Leipzig: Dӧrffling & Franke 1899).
Google Scholar

Langkammer, H., Pierwszy i Drugi List do Koryntian: Tłumaczenie, wstęp i komentarz (Lublin: Wydawnictwo KUL 1998).
Google Scholar

Levering, M., Engaging the Doctrine of Revelation: The Mediation of the Gospel through Church and Scripture (Grand Rapids, MI: Baker Academic 2014).
Google Scholar

Lienhard, J.T., “Canons and Rules of Faith,” The Oxford Handbook of Early Christian Biblical Interpretation (ed. P.M. Blowers – P.W. Martens; Oxford: Oxford University Press 2019) 55–70. DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780198718390.013.3
Google Scholar

Lohfink, N., “Jak rozumieć Pismo Święte,” Biblia dzisiaj (ed. J. Kudasiewicz; trans. A. Morawska; Kraków: Znak 1969) 29–59.
Google Scholar

Markschies, C., Kaiserzeitliche christliche Theologie und ihre Institutionen: Prolegomena zu einer Geschichte der antiken christlichen Theologie (Tübingen: Mohr Siebeck 2007).
Google Scholar

Nichols, S. – Brandt, E., Ancient Word, Changing Worlds: The Doctrine of Scripture in a Modern Age (Wheaton, IL: Crossway Books 2009).
Google Scholar

Norris, R.A., “Theology and Language in Irenaeus of Lyon,” Anglican Theological Review 76/3 (1994) 285–295.
Google Scholar

O’Collins, G., Rethinking Fundamental Theology: Toward a New Fundamental Theology (Oxford: Oxford University Press 2011). DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199605569.001.0001
Google Scholar

O’Collins, G., Revelation: Towards a Christian Interpretation of God’s Self-revelation in Jesus Christ (Oxford: Oxford University Press 2016).
Google Scholar

Ohme, H., Kanon Ekklesiastikos: Die Bedeutung des altkirchlichen Kanonbegriffs (Berlin – New York, NY: Walter de Gruyter 1998). DOI: https://doi.org/10.1515/9783110809671
Google Scholar

Przyślak, P., “Via biblica,” Via Benedicta: Warsztat naukowy Josepha Ratzingera – Benedykta XVI (ed. B. Ferdek – W. Trojnar; Wrocław: Wydawnictwo PWT 2020) 13–32.
Google Scholar

Ratzinger, J., Jezus z Nazaretu. II. Od wjazdu do Jerozolimy do Zmartwychwstania (trans. W. Szymona; Kielce: Wydawnictwo Jedność 2011).
Google Scholar

Ratzinger, J., Jesus of Nazareth. II. Holy Week from the Entrance into Jerusalem to the Resurrection (trans. Vatican Secretariat of State; San Francisco: Ignatius Press 2011).
Google Scholar

Ratzinger, J., Jezus z Nazaretu: Studia o chrystologii (trans. M. Górecka – W. Szymona; Opera omnia 6/2; Lublin: Wydawnictwo KUL 2015) II.
Google Scholar

Ratzinger, J., O nauczaniu II Soboru Watykańskiego: Formułowanie – Przekaz – Interpretacja (trans. E. Grzesiuk; Opera omnia 7/1–2; Lublin: Wydawnictwo KUL 2016) I–II.
Google Scholar

Ratzinger, J., Wiara w Piśmie i Tradycji: Teologiczna nauka o zasadach (trans. J. Merecki; Opera omnia 9/1; Lublin: Wydawnictwo KUL 2018) I.
Google Scholar

Second Vatican Council, Dogmatic Constitution on Divine Revelation Dei Verbum (1965).
Google Scholar

Seitz, C.R., The Character of Christian Scripture: The Significance of a Two-Testament Bible (Grand Rapids, MI: Baker Academic 2011).
Google Scholar

Sokolowski, R., “God’s Word and Human Speech,” Nova et Vetera (English Ed.) 11/1 (2013) 187–210.
Google Scholar

Trevett, C., “Irenaeus,” A Dictionary of Biblical Interpretation (eds. R.J. Coggins – J.L. Houlden; London – Philadelphia, PA: SCM Press – Trinity Press International 1990) 323–325.
Google Scholar

Wall, R., “Reading the Bible from within Our Traditions: The «Rule of Faith» in Theological Hermeneutics,” Between Two Horizons: Spanning New Testament Studies and Systematic Theology (ed. J.B. Green – M. Turner; Grand Rapids, MI: Eerdmans 2000) 88–107.
Google Scholar

Webster, J., The Domain of the Word: Scripture and Theological Reason (London – New York, NY: T&T Clark International 2012). DOI: https://doi.org/10.5040/9780567690425
Google Scholar

Webster, J., Holy Scripture: A Dogmatic Sketch (Cambridge: Cambridge University Press 2003). DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511808180
Google Scholar

Wiles, M., “Revelation and Divine Action,” Divine Revelation (ed. P. Avis; Eugene, OR: Wipf and Stock Publishers 1997) 100–111.
Google Scholar

Williams, D.H (ed.), Tradition, Scripture, and Interpretation: A Sourcebook of the Ancient Church (Grand Rapids, MI: Baker Academic 2006).
Google Scholar

Work, T., Living and Active: Scripture in the Economy of Salvation (Grand Rapids, MI: W.B. Eerdmans Publishing Company 2002).
Google Scholar

Zatwardnicki, S., “Chrystus w nexus mysteriorum,” Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 24 (2017) 169–181. DOI: https://doi.org/10.18276/skk.2017.24-10
Google Scholar

Zatwardnicki, S., “Objawienie – uświęcenie – natchnienie. Johna Webstera doktryna Pisma Świętego z perspektywy katolickiej,” Collectanea Theologica 92/3 (2022) 97–147. DOI: http://doi.org/10.21697/ct.2022.92.3.04. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2022.92.3.04
Google Scholar

Zatwardnicki, S., Od teologii objawienia do teologii natchnienia. Studium inspirowane twórczością Geralda O’Collinsa i Josepha Ratzingera (Lublin: Wydawnictwo Academicon 2022). DOI: https://doi.org/10.52097/acapress.9788362475919. DOI: https://doi.org/10.52097/acapress.9788362475919
Google Scholar

Zatwardnicki, S., “One Source of Revelation and Two Currents of the Revelation Transmission and Cognition: The Apological Dimension of Joseph Ratzinger’s Theology,” Wrocławski Przegląd Teologiczny 2 (2020) 63–93.
Google Scholar

Sławomir Zatwardnicki

zatwardnicki@gmail.com
https://orcid.org/0000-0001-7597-6604

Afiliacja:

Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu Polska

Biogram

Sławomir Zatwardnicki (dr hab.) – adiunkt na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu. Sekretarz redakcji „Wrocławskiego Przeglądu Teologicznego”. Wykładowca, publicysta, autor wielu artykułów oraz dwudziestu dwóch książek; ostatnio wydana: Od teologii objawienia do teologii natchnienia. Studium inspirowane twórczością Geralda O’Collinsa i Josepha Ratzingera (Lublin 2022). Członek Towarzystwa Teologów Dogmatyków w Polsce oraz Stowarzyszenia Teologów Fundamentalnych w Polsce. Zaangażowany w działalność ewangelizacyjno-formacyjną.