Teologiczno-systematyczne uzasadnienie sukcesji apostolskiej przez luterańskiego teologa Roberta Jensona

Sławomir Zatwardnicki

doi:10.21697/ct.2024.94.4.06

Opublikowane: 2024-11-13

Tom 94 Nr 4 (2024)

Teologiczno-systematyczne uzasadnienie sukcesji apostolskiej przez luterańskiego teologa Roberta Jensona

Sławomir Zatwardnicki

Collectanea Theologica

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.4.06

Abstrakt

W artykule zajęto się twórczością Roberta Williama Jensona, który starał się uprawiać teologię maksymalnie otwartą ekumenicznie. W spuściźnie luterańskiego teologa znalazły się również zagadnienia ważne dla doktryny katolickiej. Celem artykułu jest zaprezentowanie teologiczno-systematycznego uzasadnienia sukcesji apostolskiej. Autor tekstu uznał, że w spuściźnie Jensona najbardziej interesujący jest związek doktryny eklezjologicznej z doktryną Pisma Świętego. W artykule ukazano związek urzędu kościelnego z normatywną rolą kanonu biblijnego, w tym służbę spełnianą przez Magisterium wobec spisanego słowa Bożego. Wyartykułowano również przekonanie Jensona, że sukcesja apostolska i Pismo Święte stanowią niezbędny warunek utrzymania diachronicznej komunii Kościoła z apostolskim początkiem oraz z chwalebnym spełnieniem Kościoła w życiu Trójjedynego Boga.

Słowa kluczowe:

Robert Jenson, sukcesja apostolska, sakrament święceń, apostolski Kościół, Urząd Nauczycielski Kościoła, nieomylność papieska, Magisterium a słowo Boże

Inne teksty tego samego autora

Sławomir Zatwardnicki, The Eucharistic Presence and Making Christ Present in the Word of God: A Study Inspired by the Views of Robert Sokolowski , Collectanea Theologica: Tom 91 Nr 5 (2021): Fasciculus specialis
Sławomir Zatwardnicki, An Incarnational Analogy That Is Hard to Escape From: A Polemic with James Prothro , Collectanea Theologica: Tom 91 Nr 2 (2021)
Sławomir Zatwardnicki, Obecność eucharystyczna a uobecnienie Chrystusa w słowie Bożym. Studium inspirowane poglądami Roberta Sokolowskiego , Collectanea Theologica: Tom 91 Nr 3 (2021)
Sławomir Zatwardnicki, Objawienie – uświęcenie – natchnienie. Johna Webstera doktryna Pisma Świętego z perspektywy katolickiej , Collectanea Theologica: Tom 92 Nr 3 (2022)
Sławomir Zatwardnicki, The “Just Once” and “Once for Ever” of the Word of God , Collectanea Theologica: Tom 92 Nr 1 (2022)
Sławomir Zatwardnicki, What Place Does Scripture Have in Thomas Aquinas’s Reasoning? , Collectanea Theologica: Tom 94 Nr 1 (2024)
Sławomir Zatwardnicki, Katafatyczność i apofatyczność słowa Bożego w świetle misterium Wcielenia , Collectanea Theologica: Tom 92 Nr 4 (2022)
Sławomir Zatwardnicki, The Rule of Faith, the Scripture and Tradition: A Voice in the Discussion on the Doctrine of the Holy Scripture , Collectanea Theologica: Tom 93 Nr 3 (2023)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Zatwardnicki, S. (2024). Teologiczno-systematyczne uzasadnienie sukcesji apostolskiej przez luterańskiego teologa Roberta Jensona. Collectanea Theologica, 94(4), 167–198. https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.4.06

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Benedykt XVI, „Katolickie kapłaństwo”, Co to jest chrześcijaństwo? (tłum. R. Skrzypczak; Kraków: Esprit 2023) 139–178.
Google Scholar

Benedykt XVI, „Miłość u źródeł misji”, Co to jest chrześcijaństwo? Testament duchowy (tłum. A. Błyszcz; Kraków: Esprit 2023) 19–27.
Google Scholar

Blanco, P., „The Theology of Joseph Ratzinger: Nuclear Ideas”, Theology Today 68/2 (2011) 153–173.
Google Scholar

Braaten, C.E., Church Unity and the Papal Office: An Ecumenical Dialogue on John Paul II’s Encyclical Ut Unum Sint (That All May Be One) (red. R.W. Jenson; Grand Rapids, MI: Eerdmans 2001).
Google Scholar

Bujak, J., „Pierwszeństwo Kościoła powszechnego wobec Kościołów lokalnych”, Collectanea Theologica 76/1 (2000) 39–55.
Google Scholar

Bujak, J., „Prymat papieża w dialogu katolicko-luterańskim”, Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 8 (2003) 9–31.
Google Scholar

Congar, Y., Tradycja i tradycje. II. Esej teologiczny (tłum. A. Ziernicki; Poznań – Warszawa: W drodze 2022).
Google Scholar

Congregation for the Doctrine of the Faith, Observations on the Final Report of ARCIC, https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_19820327_animadversiones_en.html (dostęp 5.07.2024).
Google Scholar

Denzinger, H., Enchiridion symbolorum definitionum et declarationum de rebus fidei et morum. Kompendium der Glaubensbekenntnisse und kirchlichen Lehrentscheidungen (Freiburg im Breisgau: Herder 2009).
Google Scholar

Dykasteria ds Popierania Jedności Chrześcijan, Church and Justification: Understanding the Church in the Light of the Doctrine of Justification (1994), http://www.christianunity.va/content/unitacristiani/en/dialoghi/sezione-occidentale/luterani/dialogo/documenti-di-dialogo/1993-church-and-justification.html (dostęp 3.09.2024).
Google Scholar

East, B., The Doctrine of Scripture (Eugene, OR: Cascade Books 2022).
Google Scholar

East, B., „Introduction”, The Triune Story: Collected Essays on Scripture (red. B. East; New York, NY: Oxford University Press 2019) xv–xix.
Google Scholar

Ferdek, B., „Modele ekumenizmu według Josepha Ratzingera”, Studia Salvatoriana Polonica 1 (2007) 61–76.
Google Scholar

Gajewski, W., Charyzmat, urząd, hierarchia (Kraków: WAM 2010).
Google Scholar

Groupe des Dombes, Pour une réconciliation des ministères (Paris: Les presses de Taizé 1973).
Google Scholar

Hahn, S., Moc Słowa w liturgii. Od tekstu pisanego do żywego słowa liturgii (tłum. P. Blumczyński; Kraków: Salwator 2010).
Google Scholar

Haręzga, S., Pierwszy i Drugi List do Tymoteusza. List do Tytusa (Nowy Komentarz Biblijny. Nowy Testament 19; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2018).
Google Scholar

Jenson, R.W., Canon and Creed (Interpretation: Resources for the Use of Scripture in the Church; Louisville, KY: Westminster John Knox Press 2010).
Google Scholar

Jenson, R.W., Systematic Theology. I. The Triune God (New York, NY: Oxford University Press 1997).
Google Scholar

Jenson, R.W., Systematic Theology. II. The Works of God (New York, NY: Oxford University Press 1999).
Google Scholar

Jenson, R.W., The Triune Story: Collected Essays on Scripture (red. B. East; New York, NY: Oxford University Press 2019).
Google Scholar

Jenson, R.W., Unbaptized God: The Basic Flaw in Ecumenical Theology (Minneapolis, MN: Fortress Press 1992).
Google Scholar

Jenson, R.W., Visible Words: The Interpretation and Practice of Christian Sacraments (Philadelphia, PA: Fortress Press 2010).
Google Scholar

Käsemann, E., „Paulus und der Frühkatholzismus”, Zeitschrift für Theologie und Kirche 60 (1963) 75–89.
Google Scholar

Kasper, W., Kościół katolicki. Istota, rzeczywistość, posłannictwo (tłum. G. Rawski; Kraków: Wydawnictwo WAM 2014).
Google Scholar

Kempa, J., „Słudzy jedności”, Domine, Tu scis. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Jerzemu Szymikowi w 70. rocznicę urodzin (red. J. Kempa – P. Sawa; Katowice: Księgarnia św. Jacka 2023) 191–200.
Google Scholar

Kereszty, R.A., The Church of God in Jesus Christ: A Catholic Ecclesiology (Washington, D.C.: Catholic University of America Press 2019).
Google Scholar

Kongregacja Nauki Wiary, „Deklaracja o katolickiej doktrynie o Kościele przeciw niektórym współczesnym błędom Mysterium Ecclesiae”, W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1966–1994 (red. i tłum. J. Królikowski – Z. Zimowski; Tarnów: Biblos 2010) 65–77.
Google Scholar

Langkammer, H., Listy pasterskie. Pierwszy list do Tymoteusza – Drugi list do Tymoteusza – List do Tytusa. Tłumaczenie, wstęp i komentarz (Lublin: Wydawnictwo KUL 2006).
Google Scholar

Langkammer, H., Wiara i wyznanie. Teksty biblijne i ich orędzie (Wrocław: TUM 2013).
Google Scholar

Majewski, J., „Ecclesia ‘in’ et ‘ex’ ecclesiis. Teologiczna debata między Walterem Kasperem i Josephem Ratzingerem o relację między Kościołem powszechnym i Kościołem lokalnym”, Forum Teologiczne 8 (2007) 31–44.
Google Scholar

Moltmann, J., Theologie der Hoffnung: Untersuchungen zur Begrundung und zu den Konsequenzen einer Christlichen Eschatologie (München: Kaiser 1966).
Google Scholar

Pelikan, J., The Christian Tradition: A History of the Development of Doctrine. I. The Emergence of the Catholic Tradition (100–600) (Chicago, IL: University of Chicago Press 1971). Wyd. pol.: Tradycja chrześcijańska. Historia rozwoju doktryny. I. Powstanie wspólnej tradycji (100–600) (tłum. M. Höffner; Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2008).
Google Scholar

Pidel, A., The Inspiration and Truth of Scripture: Testing the Ratzinger Paradigm (Washington, D.C.: The Catholic University of America Press 2023).
Google Scholar

Pikor, W., Jak powstało Pismo Święte? Historia tekstu Biblii (Kielce: Jedność 2010).
Google Scholar

Porada, R., „Posługa Piotra i papiestwo – czy nadal muszą dzielić Kościoły? Perspektywa ekumeniczna”, Wokół posługi Piotrowej (red. A. Klupczyński; Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny 2009) 65–89.
Google Scholar

Pottmeyer, H.J., „Recent discussions on Primacy in relation to Vatican I”, Il ministero petrino. Cattolici e ortodossi in dialogo (red. W. Kasper; Roma: Città Nuova 2004) 227–247.
Google Scholar

Ratzinger, J., „Co oznacza teologia?”, Wiara w Piśmie i Tradycji. Teologiczna nauka o zasadach (red. K. Góźdź – M. Górecka; Opera Omnia 9/1; tłum. J. Merecki; Lublin: Wydawnictwo KUL 2018) 327–333.
Google Scholar

Ratzinger, J., „Ekumenizm w martwym punkcie? Wyjaśnienia dotyczące ‘Mysterium Ecclesiae’”, Kościół – znak wśród narodów. Pisma eklezjologiczne i ekumeniczne (red. K. Góźdź – M. Górecka; tłum. W. Szymona; Opera Omnia 8/2; Lublin: Wydawnictwo KUL 2013) 800–810
Google Scholar

Ratzinger, J., Formalne zasady chrześcijaństwa. Szkice do teologii fundamentalnej (tłum. W. Szymona; Poznań: W drodze 2009).
Google Scholar

Ratzinger, J., „Fragen zur Sukzession. Zum Memorandum der sechs ökumenischen Universitätsinstitute”, KNA. Kritischer Ökumenischer Informationsdienst 28–29 (1973) 5–9.
Google Scholar

Ratzinger, J., Theologische Prinzipienlehre: Bausteine zur Fundamentaltheologie (München: E. Wewel 1982).
Google Scholar

Ratzinger, J., „Uwagi dotyczące kwestii sukcesji apostolskiej”, Kościół – znak wśród narodów. Pisma eklezjologiczne i ekumeniczne (red. K. Góźdź – M. Górecka; tłum. W. Szymona; Opera Omnia 8/2; Lublin: Wydawnictwo KUL 2013) 792–799.
Google Scholar

Ratzinger, J. – Seewald, P., Bóg i świat. Wiara i życie w dzisiejszych czasach (tłum. G. Sowinski; Kraków: Znak 2005).
Google Scholar

Roman Catholic/Lutheran Joint Commission, The Ministry in the Church, 1981, https://www.prounione.urbe.it/dia-int/l-rc/doc/e_l-rc_ministry.html (dostęp 5.07.2024).
Google Scholar

Rubinkiewicz, R. (red. i tłum.), Interpretacja Biblii w Kościele. Dokument Papieskiej Komisji Biblijnej z komentarzem biblistów polskich (Rozprawy i studia biblijne 4; Warszawa: Vocatio 1999).
Google Scholar

Salij, J., Po co Kościołowi papież? (Poznań: W drodze 2011).
Google Scholar

Schneiders, S.M., The Revelatory Text: Interpreting the New Testament as Sacred Scripture (Collegeville, MN: Liturgical Press 1999).
Google Scholar

Secretariat for Promoting Christian Unity, „Roman Catholic Church”, Respond to BEM: Official Responses to the “Baptism, Eucharist and Ministry” Text. VI (red. M. Thurian; Geneva: World Council of Churches 1988) 1–40.
Google Scholar

Sesboüé, B., Ewangelia i Tradycja (tłum. A. Kuryś; Poznań: W drodze 2012).
Google Scholar

Sobór Watykański I, „Konstytucja dogmatyczna o Kościele Jezusa Chrystusa Pastor aeternus”, Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła (red. I. Bokwa; Poznań: Wydawnictwo Świętego Wojciecha 2007) 265–271.
Google Scholar

Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium (1964) (= LG).
Google Scholar

Sullivan, F.A., Magisterium: Teaching Authority in the Catholic Church (New York, NY: Paulist Press 1983).
Google Scholar

Tavard, G.H., „Holy Church or Holy Writ: A Dilemma of the Fourteenth Century”, Church History 23/3 (1954) 195–206.
Google Scholar

Tillard, J.-M.R., „Catholiques romains et Anglicans: l’Eucharistie”, Nouvelle revue théologique 93/6 (1971) 602–656.
Google Scholar

Villar, J.R., „‘Ponowne odczytanie’ Konstytucji Pastor Aeternus po Soborze Watykańskim II”, Wokół posługi Piotrowej (red. A. Klupczyński; Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny 2009) 41–63.
Google Scholar

World Council of Churches Commission on Faith and Order, Baptism, Eucharist and Ministry (Geneva: WCC Publications 1982).
Google Scholar

Zatwardnicki, S., Apostolski Kościół a Pismo apostolskie (Lublin: Wydawnictwo Academicon 2024).
Google Scholar

Zizioulas, J., „Recent Discussions on Primacy in Orthodox Theology”, Il ministero petrino. Cattolici e ortodossi in dialogo (red. W. Kasper; Roma: Città Nuova 2004).
Google Scholar

Sławomir Zatwardnicki

zatwardnicki@gmail.com
https://orcid.org/0000-0001-7597-6604

Afiliacja:

Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu Polska

Biogram

Sławomir Zatwardnicki (dr) – doktor teologii, adiunkt na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu. Sekretarz redakcji „Wrocławskiego Przeglądu Teologicznego”. Wykładowca, publicysta, autor wielu artykułów oraz osiemnastu książek. Członek Towarzystwa Teologów Dogmatyków w Polsce oraz Stowarzyszenia Teologów Fundamentalnych w Polsce. Zaangażowany w działalność ewangelizacyjno-formacyjną, odpowiedzialny za jedną z filii Szkoły Życia Chrześcijańskiego i Ewangelizacji Świętej Maryi z Nazaretu Matki Kościoła.