Pomoc wychowawczo-pastoralna świadczona więźniom w oparciu o koncepcję salutogenetyczną Aarona Antonovsky’ego

Zbigniew Kulesz; Kathrin Maier; Jarosław Michalski

doi:10.21697/fp.2022.2.23

Published: 2022-12-31

Vol. 12 No. 2 (2022)

Educational and pastoral assistance to prisoners based on Aaron Antonovsky’s salutogenic theory

Zbigniew Kulesz , Kathrin Maier , Jarosław Michalski

Pedagogical Forum

Section: Articles and essays

https://doi.org/10.21697/fp.2022.2.23

Abstract

The paper deals with a new method of assistance for prisoners based on the salutogenetic concept of Aaron Antonovsky. Specific components of the author of the sense of coherence theory proposal were analyzed in order to find their application in the generally accepted social rehabilitation, with particular emphasis on the role of the priest’s pastoral care and educational work. The research focused on identifying the goals of prisoner ministry, the specifics of the environment of seclusion and the concept of salutogenesis. Based on the results obtained, new remedial strategies were proposed.

Keywords:

prison pastoral care, mental health, sense of coherence, religiosity, education

Most read articles by the same author(s)

Zbigniew Kulesz, Pastoral-educational indications concerning marriages and families in the documents of the Church in Poland in years 1989-1999. Impulses of Cardinal Stefan Wyszyński's teaching , Pedagogical Forum: Vol. 11 No. 2 (2021)
Jarosław Michalski, Monika Wolińska, Jan Niewęgłowski, From the Editor , Pedagogical Forum: Vol. 13 No. 2 (2023): Wychowanie do pokoju. Między tradycją, ponowoczesnością a nowymi wyzwaniami
Jarosław Michalski, Monika Wolińska, Jan Niewęgłowski, From the Editor , Pedagogical Forum: Vol. 13 No. 2 (2023): Wychowanie do pokoju. Między tradycją, ponowoczesnością a nowymi wyzwaniami
Kathrin Maier, Jarosław Michalski, Plus ratio quam vis: A Proposal for Education for Peace Through Religious Education , Pedagogical Forum: Vol. 13 No. 2 (2023): Wychowanie do pokoju. Między tradycją, ponowoczesnością a nowymi wyzwaniami
Monika Wolińska, Agnieszka Klimska, Jarosław Michalski, From the Editor , Pedagogical Forum: Vol. 14 No. 2.2 (2024): Education for Peace: Between Theory and Educational Practice
Jarosław Michalski, Monika Wolińska , Andrzej Bałandynowicz, Rationality as a Principle of Education for Peace and Freedom , Pedagogical Forum: Vol. 14 No. 2.2 (2024): Education for Peace: Between Theory and Educational Practice

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Kulesz, Z., Maier, K., & Michalski, J. (2022). Educational and pastoral assistance to prisoners based on Aaron Antonovsky’s salutogenic theory. Pedagogical Forum, 12(2), 301–319. https://doi.org/10.21697/fp.2022.2.23

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

References

Antonovsky A. (1979). Health, stress and coping. San Francisco: Jossey-Bass.
Google Scholar

Antonovsky A. (1995). Rozwikłanie tajemnicy zdrowia: Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować? Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
Google Scholar

Antonovsky A. (1997). Poczucie koherencji jako determinanta zdrowia. W: Heszen-Niejodek I., Sęk H. (red.). Psychologia zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 206–231.
Google Scholar

Bałandynowicz A. (2019). Probacja. Resocjalizacja z udziałem społeczeństwa. Konteksty antropologiczno-filozoficzne. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Bowlby J. (2022). Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Chlewiński Z. (1982) Wprowadzenie do psychologii religii. W: Chlewiński Z. (red.). Psychologia religii. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 11–59.
Google Scholar

Czaplicki J. (2004). Potrzeba odnowy duszpasterstwa. „Studia Teologiczne”, nr 22, s. 71–99.
Google Scholar

Grzymała-Moszczyńska H. (1991). Psychologia religii. Wybrane zagadnienia. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Google Scholar

Heszen I. (2013). Psychologia stresu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Holmes T.H., Rahe R.H. (1967). The Social Readjustment Rating Scale. „Journal of Psychosomatic Research”, nr 11, s. 213–218.
Google Scholar

Idan A., Eriksson O., Al-Yagon M. (2017). The salutogenic model: the role of generalized resistance resources. W: The handbook of salutogenesis. Mittelmark MB, Sagy S., Eriksson M. i in. (red.). Cham: Springer.
Google Scholar

Jakubowska L. (2018). Duszpasterstwo w zakładach penitencjarnych – czy osoby pozbawione wolności potrzebują religii. „Warszawskie Studia Pastoralne”, nr 1(38), s. 7–20.
Google Scholar

James R.K., Gilliland B.E. (2009). Strategie interwenci kryzysowej. Warszawa: Parpamedia Wydawnictwo Edukacyjne.
Google Scholar

Jaworski R. (1989). Psychologiczne korelaty religijności personalnej. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Kamiński R. (1998). Wprowadzenie. W: Duszpasterstwo specjalne. Kamiński R., Drożdż B. (red.). Lublin: Instytut Teologii Pastoralnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 13–19.
Google Scholar

Kowalska-Ehrlich B. (1993). System instrukcji profilaktyczno-resocjalizacyjnych. W: Polska myśl resocjalizacyjna. Wybór tekstów. Sawicka K. (red.). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Kuczkowski S. (1998). Psychologia religii. Kraków: WAM.
Google Scholar

Kulesz Z. (2021). Wskazania pastoralno-edukacyjne dotyczące małżeństw i rodzin w dokumentach Kościoła w Polsce w latach 1989–1999. Impulsy nauczania kardynała Stefana Wyszyńskiego. „Forum Pedagogiczne”, nr 11, s. 49–59.
Google Scholar

Maier K., Surzykiewicz J. (2019). Hoffnung und Spiritualität als vernachlässigte Ressourcen. Göttingen: SAR.
Google Scholar

Miszewski K., Miałkowska-Kozaryna M. (2020). Dyskusja wokół problemu prizonizacji na kanwie badań własnych. „Resocjalizacja Polska”, nr 19, s. 319–335.
Google Scholar

Niewiadomska I. (2010). Zasoby adaptacyjne osób opuszczających zakłady karne. W: Skazani na wykluczenie? Zasoby adaptacyjne osób zagrożonych marginalizacją społeczną. Kalinowski M., Niewiadomska I. (red.). Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 357–383.
Google Scholar

Niewiadomska I., Chwaszcz J. (2010). Jak skutecznie zapobiegać karierze przestępczej? Lublin [b.n.w].
Google Scholar

Nikołajew J. (2009). Specyfika duszpasterstwa więziennego w Polsce. Prezentacja badań własnych. „Teologia w Polsce”, nr 3, s. 153–163.
Google Scholar

Niparko R. (1985). Duszpasterstwo. W: Encyklopedia katolicka. Łukaszyk R., Bieńkowski L., Gryglewicz F. (red.). T. IV. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 390–391.
Google Scholar

Pearlin L., Schooler C. (1979). The structure of coping. „Journal of Health and Social Behavior”, nr 19, s. 2–21.
Google Scholar

Pierzchała K. (2016). Stygmatyzacja i destygmatyzacja więźniów. Zarys analityczno-syntetyczny zagadnienia. „Krakowskie Studia Małopolskie”, nr 21, s. 199–214.
Google Scholar

Pol J.D. (2001). Możliwości wolontariatu w aresztach i zakładach karnych. W: Roczniki Naukowe Caritas. Kamiński T., Czarnocki A., Pol J.D. (red.). Warszawa: Fundacja Pro Caritate.
Google Scholar

Pol J.D. (2004). „Bractwo Więzienne” w Polsce jako forma działania wolontariatu wśród więźniów. „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, nr 43.
Google Scholar

Pol J.D. (2017). Duszpasterstwo więzienne w Polsce w perspektywie 25 lat doświadczeń pastoralno-resocjalizacyjnych. „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, nr 96, s. 103–128.
Google Scholar

Psychologia zdrowia (2012). Heszen I., Sęk H. (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Reber A. S. (2002). Słownik psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Sikorski J. (1998). Duszpasterstwo więzienne. W: Duszpasterstwo specjalne. Kamiński R., Drożdż B. (red.). Lublin: Instytut Teologii Pastoralnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 311–331.
Google Scholar

Skrzypczak J. (1997). Typ religijności więźniów a ich postawy moralne i poczucie winy. „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, nr 16–17, s. 68–81.
Google Scholar

Terelak F. (2008). Człowiek i stres Człowiek i stres. Koncepcje–źródła–reakcje–radzenie sobie–modyfikatory. Bydgoszcz–Warszawa: Oficyna Wydawnicza Branta.
Google Scholar

Tomaszewski T. (1982). Człowiek i otoczenie. W: Psychologia. Tomaszewski T. (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 13–36.
Google Scholar

Tyberski K. (2007). Posługa duszpasterska w ZK w Iławie. W: Duszpasterstwo więzienne w pracy penitencjarnej. Świtka J., Kuć M. (red.). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 218–225.
Google Scholar

Tyszkowa M. (1997). Odporność psychiczna. W: Encyklopedia pedagogiczna. Pomykało W. (red.). Warszawa: Fundacja Innowacja, s. 475–478.
Google Scholar

Wolińska M., Michalski J. (2022). Poczucie sensu życia w procesie adaptacji do wolności. Studium antropologiczno-pedagogiczne. Płock: Wydawnictwo Naukowe Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku.
Google Scholar

Zarzycka B., Tychmanowicz A. (2015). Wiara i siła. Religijność w procesach koherencji. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar

Zasępa E. (2002). Personalny wymiar religijności a poczucie koherencji i poczucie bezpieczeństwa. „Studia Psychologica”, nr 53, s. 67.
Google Scholar

Zdrowie–stres–zasoby (2001). Sęk H., Pasikowski T. (red.). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Google Scholar