Motywy społecznego uczestnictwa seniorów w świetle wybranych teorii motywacji

Marlena Kilian

doi:10.21697/fp.2020.2.13

Opublikowane: 2020-07-18

Tom 10 Nr 2 (2020)

Motywy społecznego uczestnictwa seniorów w świetle wybranych teorii motywacji

Marlena Kilian

Forum Pedagogiczne

Dział: Artykuły i rozprawy

https://doi.org/10.21697/fp.2020.2.13

Abstrakt

Celem artykułu jest określenie motywacji starszych osób do efektywnej pracy i podejmowania aktywności zawodowej po uzyskaniu uprawnień emerytalnych, w świetle analizy klasycznych teorii motywacji i badań empirycznych. Opracowanie ma charakter przeglądowy. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w wieku senioralnym dla działalności zawodowej podstawowe znaczenie ma potrzeba wartościowego spędzania czasu, kontakt z innymi ludźmi, uczenie się i aktywność umysłowa, radość z wykonywania pracy mającej znaczenie, satysfakcja z wykorzystywania własnych umiejętności i kreatywności, poczucie zawodowych osiągnięć. W zaawansowanym wieku źródłem satysfakcji z pracy w większej mierze stają się czynniki wewnętrzne aniżeli zewnętrzne nagrody. Dla wzbudzenia wśród pracowników w wieku późnej dorosłości motywacji do pracy należy dać im możliwość wykonywania zadań w kontakcie z innymi ludźmi, w przyjemnej, pozbawionej stresu i presji atmosferze, prowadzących do rozwoju i samorealizacji.

Słowa kluczowe:

motywacja; teorie motywacji; praca; aktywizacja; starość

Inne teksty tego samego autora

Marlena Kilian, Metodyka edukacji osób w starszym wieku. Podstawowe wskazówki i zasady , Forum Pedagogiczne: Tom 5 Nr 1 (2015)
Marlena Kilian, Studenci z niepełnosprawnościami: doświadczenia, potrzeby, wyzwania , Forum Pedagogiczne: Tom 6 Nr 1 (2016)
Marlena Kilian, EDUKACJA MIĘDZYPOKOLENIOWA WOBEC WYZWAŃ WSPÓŁCZESNOŚCI , Forum Pedagogiczne: Tom 1 Nr 2 (2011)
Marlena Kilian, Individual and social consequences of old age stereotypes , Forum Pedagogiczne: Tom 8 Nr 2 (2018)
Marlena Kilian, Geragogika specjalna – zarys rozwojowy i koncepcyjny , Forum Pedagogiczne: Tom 12 Nr 1 (2022): 100-lecie pedagogiki specjalnej

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Kilian, M. (2020). Motywy społecznego uczestnictwa seniorów w świetle wybranych teorii motywacji. Forum Pedagogiczne, 10(2), 179–195. https://doi.org/10.21697/fp.2020.2.13

Cited by / Share

Bibliografia

Adams J.S. (1963). Towards an understanding of inequity. „Journal of Abnormal and Social Psychology”, 67(5), s. 422–436. DOI: https://doi.org/10.1037/h0040968
Google Scholar

Alderfer C. (1969). An empirical test of a new theory of human needs. „Organizational Behavior and Hurnan Performance”, 4(2), s. 142–175. DOI: https://doi.org/10.1016/0030-5073(69)90004-X
Google Scholar

Bandura A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
Google Scholar

Bandura A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. „American Psychologist”, 37(2), s. 122–147. DOI: https://doi.org/10.1037/0003-066X.37.2.122
Google Scholar

Barbuto J.E., Fritz S.M., Marx D. (2002). A field examination of two measures of work motivation as predictors of leaders’ influence tactics. „Journal of Social Psychology”, 142(5), s. 601–616. DOI: https://doi.org/10.1080/00224540209603921
Google Scholar

Błędowski P. (2013). Aktywność zawodowa osób w starszym wieku. W: Kiełkowska M. (red.). Rynek prac wobec zmian demograficznych, „Zeszyty Demograficzne”. Warszawa: Instytut Obywatelski, s. 53–56.
Google Scholar

Cahill K.E., Giandrea D.M., Quinn J.F. (2006). Retirement patterns from career employment. „The Gerontologist”, 46(4), s. 514–523. DOI: https://doi.org/10.1093/geront/46.4.514
Google Scholar

Cahill K.E., Giandrea M.D., Quinn J.F. (2011). Reentering the labor force after retirement. „Monthly Labor Review”, 134(2), s. 34–42.
Google Scholar

Christopher M. (2005). Meaningful motivation for work motivation theory. „Journal of Management Review”, 30(2), s. 235–238.
Google Scholar

European Comission, Active Ageing, dostępny na: https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1062&langId=en (otwarty:: 3.06.2020).
Google Scholar

Frasera L., McKennab K., Turpinb M., Allenc S., Liddle J. (2009). Older workers: An exploration of the benefits, barriers and adaptations for older people in the workforce. „Work”, 33(3), s. 261–272. DOI: https://doi.org/10.3233/WOR-2009-0874
Google Scholar

Gaillard M., Desmette D. (2010). (In)validating stereotypes about older workers influences their intentions to retire early and to learn and develop. „Basic and Applied Social Psychology”, 32(1), s. 86–98. DOI: https://doi.org/10.1080/01973530903435763
Google Scholar

Herzberg F., Mausner B., Snyderman B. (1959). The Motivation to Work, New York: Wiley, dostępny na: https://www.csioz.gov.pl/fileadmin/user_upload/Wytyczne/statystyka/icf_polish_version_56a8f7984213a.pdf (otwarty: 3.06.2020).
Google Scholar

Jan Paweł II (1995). Laborem exercens. Wrocław: WWKA.
Google Scholar

Kałuża D., Lewandowska-Szweda Z. (2006), Bariery aktywizacji zawodowej. W: The future of retirement. What people want, London: HSCB.
Google Scholar

Kemp B. (1988). Motivation, rehabilitation, and aging: A conceptual model. „Topics in Geriatric Rehabilitation”, 3(3), s. 41–51. DOI: https://doi.org/10.1097/00013614-198804000-00008
Google Scholar

Kooij D., Jansen P.G.W., Dikkers J.S.E., De Lange A.H. (2010). The influence of age on the associations between HR practices and both affective commitment and job satisfaction: A meta-analysis. „Journal of Organizational Behavior”, 31(8), s. 1111–1136. DOI: https://doi.org/10.1002/job.666
Google Scholar

Lawter L., Kopelman R.E., Prottas D.J. (2016). McGregor’s Theory X/Y and Job Performance: A Multilevel, Multi-source Analysis, „Journal of Managerial Issues”, 27(1–4), s. 84–101.
Google Scholar

Leviatan U. (1992). Determinants of work motivation and work satisfaction among kibbutz aged workers. „Canadian Journal of Community Mental Health”, 11(2), s. 49–64. DOI: https://doi.org/10.7870/cjcmh-1992-0012
Google Scholar

Lord R.L., P. Farrington (2006). Age-related differences in the motivation of knowledge workers. „Engineering Management Journal”, 18(3), s. 20–26.
Google Scholar

Luthans F. (1998). Organizational Behavior. Singapore: McGraw-Hill.
Google Scholar

Maslow A.H. (1943). A theory of human motivation. „Psychological Review”, 50(4), s. 370–396. DOI: https://doi.org/10.1037/h0054346
Google Scholar

McClelland D.C. (1985). Human motivation. Glenview: Scott, Foresman.
Google Scholar

McGregor D. (1960). The human side of enterprise. New York: McGrawHill.
Google Scholar

Pikuła N.G. (2017). Znaczenie pracy zawodowej dla osób po 60. roku życia. „Studia Edukacyjne”, 44, s. 301–315.
Google Scholar

Porter L.W., Lawler E.E. III. (1968). Managerial attitudes and performance. Homewood: Irwin-Dorsey.
Google Scholar

Resnick B. (1991). Geriatric motivation. Clinically helping the elderly to comply. „Journal of Gerontological Nursing”, 17(5), s. 17–20.
Google Scholar

Sadri G., Robertson I.T. (1993). Self-efﬁcacy and work-related behavior: A review and metaanalysis. „Applied Psychology: An International Review”, 42(2), s. 139–152.
Google Scholar

Skinner B.F. (1953). Science and human behavior. New York: Macmillan.
Google Scholar

Stajkovic A.D., Luthans F. (2003). Social cognitive theory and self-efficacy: Implications for motivation theory and practice. W: Porter L. W., Bigley G. A., Steers R. M. (red.), Motivation and work behawior, Burr Ridge, IL: Irwin/McGraw-Hill, s. 126–140.
Google Scholar

Szatur-Jaworska B. (2008). Uczestnictwo osób starszych w sferze publicznej. W: Szatur-Jaworska B. (red.). Stan przestrzegania praw osób starszych w Polsce. Analiza i rekomendacje działań. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, s. 115–122.
Google Scholar

Szinovacz M., DeViney S., Davey A. (2001). Influences of family obligations and relationships on retirement: variations by gender, race, and marital status. „Journal of Gerontokgy: Social Sciences”, 56(1), s. 20–27.
Google Scholar

Taylor F.W. (1911). The principles of scientific management. New York: Harper.
Google Scholar

Tischner J. (1985). Polska jest Ojczyzną. Paryż: Editions du Dialogue.
Google Scholar

Ustawa o osobach starszych z dnia 11 września 2015 r., Dz. U. 2015 poz. 1705. dostępny na: file:///C:/Users/user/Downloads/D20151705L.pdf (otwarty: 3.06.2020).
Google Scholar

Valentine S., Valentine W.R., Dick J. (1998). Intrinsic and extrinsic motivators and older employees’ attitudes towards their current jobs. „Perceptual and Motor Skills”, 87(2), s. 407–410. DOI: https://doi.org/10.2466/pms.1998.87.2.407
Google Scholar

Vroom V.H. (1964). Workand Motivation. New York: John Wiley and Sons.
Google Scholar

Warr P.B. (1992). Age and occupational well-being. „Psychology and Aging”, 7(1), s. 37–45. DOI: https://doi.org/10.1037/0882-7974.7.1.37
Google Scholar

Warr P.B. (1997). Age, work and mental health. W: Schaie K. W., Schooler C. (red). The impact of work on older adults. New York: Springer, s. 252–296.
Google Scholar

Wiatrowski Z. (2005). Podstawy pedagogiki pracy. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Google Scholar

World Health Organization (2001). The International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF), Geneva: WHO.
Google Scholar

Marlena Kilian

https://orcid.org/0000-0002-7285-9784

Afiliacja:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Polska

Biogram

Marlena Kilian – doktor, adiunkt na Wydziale Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, doktor nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika, pedagog specjalny. Naukowo zajmuje się zagadnieniem niepełnosprawności w starszym wieku oraz starością i osobami starszymi w ujęciu edukacyjnym i terapeutycznym. Działalność dydaktyczno-badawczą koncentruje w ramach pedagogiki specjalnej, zwłaszcza tyflopedagogiki, gerontologii społecznej, geragogiki oraz geragogiki specjalnej. Wybrane publikacje książkowe: Funkcjonowanie osób w starszym wieku (2020); Niepełnosprawność w okresie późnej dorosłości (współautorka: E. Śmiechowska-Petrovskij) (2018). Adres e-mailowy: m.kilian@uksw.edu.pl.