Znaczenie terminu „używanie rozumu” w kanonicznym porządku prawnym

Ginter Dzierżon

doi:10.21697/pk.2023.66.3.02

Published: 2023-11-30

Vol. 66 No. 3 (2023)

The meaning of the term "the use of reason" in canon law

Ginter Dzierżon

Prawo Kanoniczne

Section: Articles and dissertations

https://doi.org/10.21697/pk.2023.66.3.02

Abstract

In the presented study, the author attempted to define the normative meaning of the term "the use of reason".

The conducted analyzes show that this term is not a psychological category, but a canonical one. Based on the assumptions of the normative legal theory, it was shown that it is not only an act of the intellect, but an intellectual-volitional act related to the subjective ability to take action.

According to the author, it should generally be associated with human discernment, which should be proportional to the value of a specific act.

The author showed that in systemic solutions, the judgement of an individual's condition depends on the discretion of a third party; the exception is the area of criminal law, where the legislator introduced a number of presumptions, both iuris et de iure and iuris tantum.

Keywords:

canon law, the use of reason, normative legal theory

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Dzierżon, G. (2023). The meaning of the term "the use of reason" in canon law. Prawo Kanoniczne, 66(3), 23–37. https://doi.org/10.21697/pk.2023.66.3.02

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

References

Bibliografia
Google Scholar

1. Źródła
Google Scholar

Codex Iuris Canonici Pii X Maximi iussu digestus Benediicti Papae XV auctoritatae promulgatus-25.01.1917, AAS 9 (1917), pars II, s. 1-593.
Google Scholar

Codex Iuris Canonici auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus-25.01.1983, AAS 75 (1983), pars II, s. 1-317; tekst polski, Kodeks Prawa Kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.
Google Scholar

PONTIFICIA COMMISSIO CODICI IURIS CANONICI RECOGNOSCENDO, Liber IV «De matrimonio», Sessio I 24-29.10.1966, „Communicationes” 3(1971), s. 69-81.
Google Scholar

PONTIFICIA COMMISSIO CODICI IURIS CANONICI RECOGNOSCENDO, Liber I-Synthesis laboris-Synthesis laboris De personis 2, „Communicationes” 6(1974), s. 93-103.
Google Scholar

2. Literatura
Google Scholar

BERNAL PASCUAL J., Comento al can. 1323 CIC, w: Código de derecho canónico. Edición bülingue e anotada, Pamplona 20189, s. 829-831.
Google Scholar

BERSINI F., Il diritto canonico matrimoniale. Commento giuridico-teologico-pastorale, Torino 19944.
Google Scholar

CHIAPPETTA L., ll Codice di Diritto Canonico. Commento giuridco – pastorale, t. 1, Roma 1996.
Google Scholar

DE FUENMAYOR A., Comento al can. 99 CIC, w: Comentario exegético al Código de Derecho Canónico, red. A. Marzoa, J. Miras, R. Rodríguez – Ocaña, t. 1, Pamplona 1996, s. 727-729.
Google Scholar

DE FUENMAYOR A., Comento al can. 99 CIC, w: Código de derecho canónico. Edición bülingue e anotada, Pamplona 20189, s. 139.
Google Scholar

DE PAOLIS V., D’AURIA A., Le norme generali di Diritto Canonico. Commento al Codice di Diritto Canonico, Roma 2008.
Google Scholar

DE PAOLIS V., MONTAN A., Il libro I del Codice: Norme Generali (can. 1–203), w: Il diritto nel mistero della Chiesa, red. GRUPPO ITALIANO DOCENTI DI DIRITTO CANONICO, t. 1, Roma 1988, s. 219-439.
Google Scholar

Dzierżon G., Brak wystarczającego używania rozumu (kan. 1095, n. 1 KPK), w: W. GÓRALSKI, G. DZIERŻON, Niezdolność konsensualna do zawarcia małżeństwa kanonicznego, Warszawa 2001, s. 103-146.
Google Scholar

DZIERŻON G., Wpływ schizofrenii na ważność małżeństwa kanonicznego, „Ius Matrimoniale”10(2005), s. 29-52. DOI: https://doi.org/10.21697/im.2005.10(16).02
Google Scholar

DZIERŻON G., Zasady interpretacji ustaw kościelnych ujęte w kan. 17 KPK, „Studia Teologiczno – Historyczne Śląska Opolskiego” 26(2006), s. 319 -326.
Google Scholar

FERNANDEZ CASTAÑO J.M., Legislación matrimonial de la Iglesia, Salamanca 1994.
Google Scholar

FUENTES J.A., Comento al can. 889 CIC w: Código de derecho canónico. Edición bülingue e anotada, Pamplona 20189, s. 579.
Google Scholar

GARCÍA FAÍLDE J.J., Trastornos psíquicos y nulidad del matrimonio, Salamanca 1999.
Google Scholar

GARCÍA MARTÍN J., Le norme generali del Codex Iuris Canonici, Roma 1999.
Google Scholar

GHIZZONI L., Dare i sacramnti agli handicappati psichici gravi? „Quaderni di Diritto Ecclesiale” 4(1991), s. 180-183.
Google Scholar

GIULIANO B., Commento al can. 11 CIC, w: Codice di Diritto Canonico commentato, red. A. ZAMBON, Milano 20174, s. 107-108.
Google Scholar

LÜDICKE K., Heiligungsamt: Eucharistie, w: Münsterischer Kommentar zum Codex Iuris Canonici, red. K. LÜDICKE, t. 4, Essen 1985, ad 914, n. 3 i 5.
Google Scholar

MARCHESI M., Gli atti del culto divino (can. 1166–1204), w: Il diritto nel mistero della Chiesa, red. GRUPPO ITALIANO DOCENTI DI DIRITTO CANONICO, t. 3, Roma 1992, s. 303-315.
Google Scholar

MONTAN A., Liturgia-iniziazione christiana-eucaristia-penitenza-unzione dei infermi-ordine, w: Il diritto nel mistero della Chiesa, red. GRUPPO ITALIANO DOCENTI DI DIRITTO CANONICO, t. 3, Roma 1992, s. 11-164.
Google Scholar

MOSCONI M., Commento al can. 1323 CIC, w: Codice di Diritto Canonico commentato, red. A. ZAMBON, Milano 20174, s. 1073.
Google Scholar

NIGRO F., Commento al can. 1323 CIC, w: Commento al Codice di Diritto Canonico, red. P. V. PINTO, Città del Vaticano 2001, s. 768-771.
Google Scholar

PASTUSZKO M., Najświętsza Eucharystia według Kodeksu Jana Pawła II, Kielce 1997.
Google Scholar

PINGUIN B.F., Diritto sacramentale, Venezia 2006.
Google Scholar

PINTO P.V., Commento al can. 11 CIC, w: Commento al Codice di Diritto Canonico, red. P.V. Pinto, Città del Vaticano 2001, s. 1-109.
Google Scholar

POMPEDDA M.F., L’incapacità sancite nel can. 1095. § 1. Il can. 1095 nn. 1–2 nell’economia della disciplina del matrimonio, w: Diritto matrimoniale canonico, red. P.A. BONNET, C. GULLO, t. 2, Città del Vaticano 2002, s.19-33.
Google Scholar

PREE H., Allgemeine Normen, w: Münsterischer Kommentar zum Codex Iuris Canonici, red. K. LÜDICKE, t. 1, Essen 1985, ad 99, n. 3.
Google Scholar

REINHARD H., Heiligunsamt: Gelübde und Aid, w: Münsterischer Kommentar zum Codex Iuris Canonici, red. K. Lüdicke, t. 3, Essen 1985, 1191 ad 2.
Google Scholar

SÁNCHEZ A.S., La presunzione do validità dell’atto giuridico nel diritto canonico, Milano 2006.
Google Scholar

SOBAŃSKI R., Komentarz do kan. 97 KPK, w: J. Krukowski, R. Sobański, Komentarz do Kodeksu prawa kanonicznego, t. 1, Poznań 2003, s. 166-167.
Google Scholar

SOCHA H., Allgemeine Normen, w: Münsterischer Kommentar zum Codex Iuris Canonici, red. K. LÜDICKE, t. 1, Essen 1985, ad 11, n. 8.
Google Scholar

SYRYJCZYK J., Sankcje w Kościele. Część ogólna komentarz, Warszawa 2008.
Google Scholar

TREVISAN G., Commento al can. 914 CIC, w: Codice di Diritto Canonico commentato, red. A. ZAMBON, Milano 20174, s. 779-780.
Google Scholar

URRUTIA F., De normis generalibus. Adnotationes in Codicem: Liber I, Romae 1983.
Google Scholar

ZANETTI E., A chi conferire il Sacramento dell’Unzione degli infermi, „Quaderni di Diritto Ecclesiale” 9(1996), s. 295-313.
Google Scholar

ZUANAZZI G., A proposito dei lucida intervalla, „Quaderni dello Studio Rotale” 19(2009), s. 163-171.
Google Scholar

3. Słowniki
Google Scholar

Congruens, w: A. JOUGAN, Słownik kościelny łacińsko – polski, Warszawa 1992, s. 144.
Google Scholar

Congruens, w: J. SONDEL, Słownik łacińsko – polski dla prawników i historyków, Kraków 1997, s. 203.
Google Scholar