Projekt ustawy regulującej status prawny Kościoła Katolickiego w Polsce przygotowany przez Zespół Roboczy do Spraw Legislacji i przedłożony w styczniu 1983 r. Komisji Wspólnej Przedstawicieli Konferencji Episkopatu Polski i Rządu PRL

Marek Stępień

doi:10.21697/pk.2025.68.2.07

Published: 2025-06-25

Vol. 68 No. 2 (2025)

Draft Act Regulating the Legal Status of the Catholic Church in Poland, Prepared by the Working Group for Legislation and Submitted in January 1983 to the Joint Commission of Representatives of the Conference of the Episcopate of Poland and the Government of the Polish People's Republic

Marek Stępień

Canon Law. Legal and Historical Quarterly

Section: Articles and dissertations

https://doi.org/10.21697/pk.2025.68.2.07

Abstract

In 1980, the Polish authorities reaffirmed their intention to normalize relations with the Catholic Church in Poland and to reactivate the Joint Commission composed of representatives of the Government and the Conference of the Episcopate of Poland. Following the resumption of its sessions, the Commission’s work proceeded in a constructive manner. Within the framework of the Joint Commission, several working groups were established, whose work was positively assessed by members of the Joint Commission. During the first two years of activity of the Working Group on Legislation, the content of the draft act on the relationship between the State and the Catholic Church in Poland was agreed and presented to the Joint Commission of representatives of the Polish Episcopal Conference and the government of the Polish People's Republic in January 1983. The proposed act represented a comprehensive attempt to regulate the legal aspects of the mutual relations between the State and the Catholic Church in Poland.

Keywords:

the Conference of the Episcopate of Poland, the Polish People Republic, relations, communist authorities, the Joint Commission, Working Group for Legislation

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Stępień, M. (2025). Draft Act Regulating the Legal Status of the Catholic Church in Poland, Prepared by the Working Group for Legislation and Submitted in January 1983 to the Joint Commission of Representatives of the Conference of the Episcopate of Poland and the Government of the Polish People’s Republic. Canon Law. Legal and Historical Quarterly, 68(2), 137–163. https://doi.org/10.21697/pk.2025.68.2.07

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

References

Źródła
Google Scholar

CONCILUM VATICANUM II, Decretum de pastorali Epscoporum munere in Ecclesia Christus Dominus, AAS 58 (1966), s. 673-701 Tekst polski: Sobór Watykański II, Konstytucje – Dekrety – Deklaracje, Poznań 2002, s. 236-258
Google Scholar

Członkowie ze strony kościelnej Zespołu Roboczego do spraw Legislacji. Notatka w sprawie stosunków Kościoła i Państwa Warszawa 14-09-1982, AKEP, sygn. III 0210.
Google Scholar

Dekret Rady Państwa z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, Dz. U. z 1957, Nr 1, poz. 6.
Google Scholar

Inter Sanctam Sedem et Poloniae Rempublicam Sollemnis Conventio, AAS 17(1925), s. 273-287.
Google Scholar

Konkordat pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską podpisany w Rzymie dn. 10 lutego 1925 r. (Ratyfikowany zgodnie z ustawą z dn. 23 kwietnia 1925 r.), Dz. U. z 1925, Nr 72, poz. 501.
Google Scholar

Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm Ustawodawczy w dniu 22 lipca 1952 r., Dz. U. z 1952, Nr 33, poz. 232.
Google Scholar

Kopia pisma. Bp B. Dąbrowski do J. Kuberskiego, Warszawa 01-08-1980, AKEP, sygn. III 0305.
Google Scholar

Notatka bpa Z. Choromańskiego. Konferencja Episkopatu Polski. Warszawa 1966 r., AKEP, sygn. I 013/II.
Google Scholar

Pismo. B. Skręta do J. Chmiela. Warszawa, 15-12-1981 (RK-4234/5/81), AKEP, sygn. III 0210.
Google Scholar

Porozumienie zawarte między przedstawicielami Rządu R.P. i Episkopatu Polskiego. Warszawa 14-04-1950 (uwierzytelniona kopia), AKEP, sygn. I 0304/I.
Google Scholar

Porozumienie zawarte między przedstawicielami Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i Episkopatu Polski, w dniu 14 kwietnia 1950 r., w: Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-2000. Aneks, Marki 2003, s. 2147-2150.
Google Scholar

Protokoły z Komisji Wspólnej. Warszawa, 04-03-1958, 31-07-1958, 06-11-1958, 14-03-1960, 26-04-1960, 12-05-1960, 11-07-1961, AKEP, sygn. I 03050/II.
Google Scholar

Protokół z posiedzenia Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu i Episkopatu w dniu 8 grudnia 1980 r. Warszawa 8-12-1980), AKEP, sygn. III 03050.
Google Scholar

Protokół z posiedzenia Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu i Episkopatu w dniu 15 maja 1981 r. Warszawa 15-05-1981), AKEP, sygn. III 03050.
Google Scholar

Protokół z posiedzenia Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu i Episkopatu w dniu 23 czerwca 1981 r. Warszawa, 23-06-1981, AKEP, sygn. III 03050.
Google Scholar

Protokół z posiedzenia Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu i Episkopatu w dniu 9 października 1981 r. Warszawa 09-10-1981, AKEP, sygn. III 03050.
Google Scholar

Protokół z posiedzenia Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu i Episkopatu odbytego w dniu 18 stycznia 1983 r. Warszawa 18-01-1983, AKEP, sygn. III 03050.
Google Scholar

Protokół z posiedzenia Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu PRL i Episkopatu Polski w dniach 20 i 21 listopada 1980 r., Warszawa 21-11-1980, AKEP, sygn. III 03050.
Google Scholar

Protokół z posiedzenia Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu PRL i Episkopatu Polski w dniu 10 stycznia 1981 r. Warszawa 10-01-1981, AKEP, sygn. III 03050.
Google Scholar

Protokół z przyjęcia dokumentów legislacyjnych Zespołu Roboczego do spraw Legislacji z dnia 14 grudnia 1983 r. Warszawa 14-12-1983, AKEP, sygn. III 0210.
Google Scholar

Rys historyczny Komisji Mieszanej – Wspólnej na tle stosunków Kościół – Państwo w Polsce 1949-1990. Warszawa (bez daty), AKEP, sygn. III 03059.
Google Scholar

SACRA CONGREGATIO PRO EPISCOPIS. Poloniae de Episcopalis Coetus Statuti adprobatione Decretum, Datum Romae 15-03-1969 (Prot. N. 567/64) (uwierzytelniona kopia), AKEP, sygn. II 013100.
Google Scholar

SEKRETARIAT KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI, Komisja Wspólna Episkopatu i Rządu PRL (działalność od 24.IX.80 r. - 27.VIII. 81 r.). Warszawa 18-09-1981, AKEP, sygn. III 0305.
Google Scholar

SEKRETARIAT KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI, Notatka z rozmowy Ks. Biskupa B. Dąbrowskiego i Ks. A. Orszulika z min. J. Kuberskim. Rozmowa odbyła się dnia 9.10.1980 r., godz. 9-11.30 w Urzędzie do spraw Wyznań (bez daty), AKEP, sygn. III 0305.
Google Scholar

SEKRETARIAT KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI, Postulaty Kościoła Rzym.-Kat. niezbędne dla pełnej normalizacji stosunków między Państwem a Kościołem w PRL, Warszawa 10-09-1980, AKEP, sygn. III 0200.
Google Scholar

SEKRETARIAT KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI, Relacja sporządzona na podstawie protokołu Komisji Wsp. z 18.I.83 z dyskusji na temat „Projektu ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Polsce”. Warszawa 23-03-1983, AKEP, sygn. III 0210.
Google Scholar

Sprawozdanie z posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu. Warszawa, 24 września 1980 r. g. 17 do 20.00. Warszawa, 24-09-1980. AKEP, sygn. III 03050.
Google Scholar

Statutum Conferentiae Episcoporum Poloniae. Varsavia 13-02-1969 (uwierzytelniona kopia), AKEP, sygn. II 013100.
Google Scholar

Ustawa z dnia 19 kwietnia 1950 r. o zmianie organizacji naczelnych władz państwowych w zakresie gospodarki komunalnej i administracji publicznej, Dz. U. z 1950, Nr 19, poz. 156.
Google Scholar

Ustawa Konstytucyjna z dnia 22 lipca 1952 r. Przepisy wprowadzające Konstytucję Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dz. U. z 1952, Nr 33, poz. 233.
Google Scholar

Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dz. U. 1989, Nr 29, poz. 154.Załącznik do pisma. B. Skręta do J. Chmiela. Warszawa, 15-12-1981 (RK-4234/5/81), Materiały do projektu ustawy dotyczącej Kościoła Katolickiego w Polsce. Warszawa, 09-12-1981. AKEP, sygn. III 0210.
Google Scholar

Załącznik do Protokołu z posiedzenia Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu i Episkopatu w dniu 9 października 1981 r. B. Skręta, Informacja w sprawie dotychczasowych posiedzeń Zespołu Roboczego do spraw legislacyjnych Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu i Episkopatu. Warszawa, 29-10-1981, AKEP, sygn. III 03050.
Google Scholar

Załącznik Nr 2 do Protokołu z posiedzenia Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu i Episkopatu odbytego w dniu 18 stycznia 1983 r. Warszawa, 18-01-1983. AKEP, sygn. III 03050.
Google Scholar

Załącznik Nr 3 do Protokołu z posiedzenia Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu i Episkopatu odbytego w dniu 18 stycznia 1983 r. Warszawa 18-01-1983, Statut Duszpasterstwa Wojskowego. Warszawa, 04-01-1983, AKEP, sygn. III 03050.
Google Scholar

Załącznik nr 1 do: Sekretariat Konferencji Episkopatu Polski, Komisja Wspólna Episkopatu i Rządu PRL (działalność od 24.IX.80 r. - 27.VIII. 81 r.). Warszawa 18-09-1981, AKEP, sygn. III 0305.
Google Scholar

Literatura
Google Scholar

PAWLUK T., Problem wygaśnięcia konkordatu polskiego z 1925 r., Prawo Kanoniczne 29(1986) 1-2, s. 134-135. DOI: https://doi.org/10.21697/10.21697/pk.1986.29.1-2.02
Google Scholar

STĘPIEŃ M., Relacje Konferencji Episkopatu Polski z władzami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych XX wieku, Warszawskie Studia Pastoralne XIII 41(2018) 4, s. 209-232.
Google Scholar

STĘPIEŃ M., Relacje Konferencji Episkopatu Polski z władzami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w drugiej połowie lat siedemdziesiątych XX wieku, Prawo Kanoniczne 61(2018) 3, s. 73-105. DOI: https://doi.org/10.21697/pk.2018.61.3.03
Google Scholar

STĘPIEŃ M., Relacje Konferencji Episkopatu Polski z władzami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1980-1981, Prawo Kanoniczne 63(2020) nr 3, s. 87-118. DOI: https://doi.org/10.21697/pk.2020.63.3.05
Google Scholar