Instytucje kanoniczne wyłączające obowiązywalność prawa kościelnego w sytuacji niemożności jego zachowania

Mateusz Przytulski

doi:10.21697/pk.2025.68.3.02

Pubblicato il: 2025-09-29

V. 68 N. 3 (2025)

Instytucje kanoniczne wyłączające obowiązywalność prawa kościelnego w sytuacji niemożności jego zachowania

Mateusz Przytulski

Canon Law. Legal and Historical Quarterly

Sezione: Articoli

https://doi.org/10.21697/pk.2025.68.3.02

Abstract

W życiu Kościoła zdarzają się sytuacje, w których wierni nie mogą sprostać wymogom obowiązującej ustawy kościelnej. I choć zachowanie przepisów prawa kanonicznego stanowi naturalną drogę dla wierzących, to nawet niemożność ich zachowania nie umniejsza naczelnemu prawu, jakim jest zbawienie dusz. Realizacja tego najwyższego prawa realizują się przez instytucje dyspensy, dysymulacji, tolerancji, a także epikei. W opracowaniu scharakteryzowano każdą z tych figur, wskazując na ich specyfikę i wzajemne różnice.

Scarica file

PDF (Język Polski)

Regole di citazione

Przytulski, M. (2025). Instytucje kanoniczne wyłączające obowiązywalność prawa kościelnego w sytuacji niemożności jego zachowania. Canon Law. Legal and Historical Quarterly, 68(3), 23–46. https://doi.org/10.21697/pk.2025.68.3.02

##plugins.themes.libcom.share##

Licenza

Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non commerciale 4.0 Internazionale.

Riferimenti bibliografici

Źródła
Google Scholar

Codex Iuris Canonici auctoritate Joannis Pauli PP. II promulgatus, AAS 75(1983), pars II, s. 1-317. Tekst łacińsko-polski: Kodeks Prawa Kanonicznego promulgowany przez papieża Jana Pawła II w dniu 25 stycznia 1983 roku. Stan prawny na dzień 18 maja 2022 roku. Zaktualizowany przekład na język polski, Poznań 2022.
Google Scholar

Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi iussu digestus, Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus, AAS 9/II(1917), s. 2-593.
Google Scholar

Literatura
Google Scholar

AYMANS W., MÖRSDORF K., Kanonisches Recht. Lehrbuch aufgrund des Codex Iuris Canonici, t. 1, Einleitende Grundfragen, Allgemeine Normen, Paderborn-München-Wien-Zürich 1991.
Google Scholar

BAR J. R., Poradnik kanonicznego prawa zakonnego, Warszawa 1986.
Google Scholar

BAURA DE LA PEÑA E., Le esigenze giuridiche nel rilascio di dispense, Ius Canonicum [Escritos en honor de Javier Hervada. Volumen especial] (1999), s. 379-394. DOI: https://doi.org/10.15581/016.39.15807
Google Scholar

BAURA DE LA PEÑA E., Misericordia e diritto nella Chiesa, w: Ius quia iustum. Festschrift fur Helmuth Pree zum 65. Geburtstag, red. E. Guthoff, S. Haering, Berlin 2015, s. 23-37.
Google Scholar

CAPELLO M., Summa Iuris Publici Ecclesiastici ad normam codisis iuris canonici et recentiorum S. Sedis documentorum concinnata, Romae 1923.
Google Scholar

CAPRARA L, SAMMASSIMO A., La dissimulatio tra esigenze di misericordia, legge canonica e centralita della personas, w: Jus-online. Rivista di scienze giuridiche a cura della Facolta di Giurisprudenza dell’Universita Cattolica di Milano 3(2019), s. 279-317.
Google Scholar

DE PAOLIS V., D’AURIA A., Le norme generali. Commento al Codice di Diritto Canonico, Roma 2014.
Google Scholar

DI PAULI A., Dissimulare poteris, Archiv für katholisches Kirchenrecht 92(1912), s. 250-269 i 397-414.
Google Scholar

DZIERŻON G., Dyspensa w kanonicznym porządku prawnym, Warszawa 2020.
Google Scholar

DZIERŻON G., Dyspensowanie od obowiązków zachowania dnia świątecznego oraz dnia pokuty wynikających z przykazań kościelnych, Prawo Kanoniczne 48(2005) 1-2, s. 121-134. DOI: https://doi.org/10.21697/pk.2005.48.1-2.08
Google Scholar

FORNÉS J., Legalidad y flexibilidad en el ejercicio de la potestad eclesiástica, Ius Canonicum 38(1998) 75, s. 119-145. DOI: https://doi.org/10.15581/016.38.15909
Google Scholar

GAŁKOWSKI T., Dyspensa od prawa Bożego, Łódzkie Studia Teologiczne 22(2013), s. 67-79.
Google Scholar

GAŁKOWSKI T., Prawo Boże w kanonistyce, Warszawa 2023.
Google Scholar

KRAJCZYŃSKI J., Dyspensa, w: Leksykon Prawa Kanonicznego, red. M. Sitarz, Lublin 2019, kol. 632-641.
Google Scholar

KRAJCZYŃSKI J., Władza dyspensowania proboszcza i innego prezbitera lub diakona, w: Prawo Kanoniczne 55(2012) 4, s. 21-38. DOI: https://doi.org/10.21697/pk.2012.55.4.02
Google Scholar

LEFEBVRE C., La dissimulation et la dispense tacite, Ephemerides Iuris Canonici 4(1947), s. 606-626.
Google Scholar

MICHIELS G., Normae generales Juris Canonici. Commentarius Libri I Codicis Juris Canonici, t. 2, De consuetudinis, de temporis supputatione, de rescriptis, de privilegiis, de dispensationibus, wyd. 2, Parisiis-Tornaci-Romae 1949.
Google Scholar

OLIVERO G., Dissimulatio e tolerantia nell’ordinamento canonico, Milano 1953.
Google Scholar

PAWLUK T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. 1, Zagadnienia wstępne i normy ogólne, Olsztyn 1985.
Google Scholar

PAŹDZIOR S., Powody skłaniające przełożonego kościelnego do tolerancji lub dysymulacji, w: Divina et humana. Księga jubileuszowa w 65 rocznicę Urodzin Księdza Profesora Henryka Misztala, red. A. Dębiński, W. Bar, P. Stanisz, Lublin 2001, s. 649-660.
Google Scholar

PREE H., Le tecniche canoniche di flessibilizzazione del diritto: Possibilitá e limiti ecclesiali di impiego, Ius Ecclesiae 12(2000), s. 375-418.
Google Scholar

PREE H., Flexibilisierungsinstrumente im katholischen Kirchenrecht Flexibilization, Instruments in Catholic Canon Law, w: Ancilla Iuris. Special Issue: Flexibility in Religious Law, red. R. Reichman, B. Müller-Schauenburg, 2019, s. 86-95.
Google Scholar

PRZYTULSKI M., Dysymulacja czy zaniedbanie – o zaniechaniu reakcji władzy kościelnej na naruszenia prawa, Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich 33(2023) 23, s. 229-246. DOI: https://doi.org/10.32077/bskp.5309
Google Scholar

SKONIECZNY P., Dyspensa od celibatu kościelnego. Próba syntezy teoretycznej, Kraków 2018. DOI: https://doi.org/10.15633/9788374386869
Google Scholar

SOBAŃSKI R., Nauki podstawowe prawa kanonicznego, t. 1, Teoria prawa kanonicznego, Warszawa 2001.
Google Scholar

SUÁREZ F., Tractatus de legibus, et legislatore Deo; https://archive.org/details/tractatusdelegib00suar - [dostęp: 24.02.2024].
Google Scholar

SZTAFROWSKI E., Podręcznik prawa kanoniczego, t. 1, Warszawa 1985.
Google Scholar

URRUTIA F. J., Les normes générales. Commentaire des canons 1-203, Paris 1994.
Google Scholar

ZABOROWSKI M., Dyspensa w prawodawstwie kościelnym, Prawo Kanoniczne 56(2013) 1, s. 31-45. DOI: https://doi.org/10.21697/pk.2013.56.1.02
Google Scholar