Organizacja systemu penitencjarnego w Polsce  po 1989 roku

Włodzimierz S. Kosiacki

doi:10.26142/stgd-2018-030

Opublikowane: 01-09-2018

Tom 43 (2018)

Organizacja systemu penitencjarnego w Polsce po 1989 roku

Włodzimierz S. Kosiacki

Studia Gdańskie

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.26142/stgd-2018-030

Abstrakt

Współczesny polski system penitencjarny opiera się na zasadzie humanitaryzmu, indywidualizacji, odpowiedzialności, wolnej progresji. System ten został poszerzony o społeczną samorządność, która ma wpływ na instytucje izolacji, a wykonywanie orzeczeń jest jawne i gwarantuje humanitarne traktowanie skazanych jako podmiotów określonych praw i obowiązków. W systemie penitencjarnym obowiązuje ochrona społeczeństwa i przestrzeganie bezpieczeństwa skazanych w zakładach karnych. Zważywszy na fakt, że u większości skazanych dominują deficyty psychologiczne, współczesna psychologia, także penitencjarna, stara się je zredukować lub wyeliminować poprzez programy resocjalizacyjne i readaptacyjne. Reformy więziennictwa zapoczątkowane po 1989 r. miały chronić społeczeństwo przed przestępczością, a jednocześnie zapewnić skazanym humanitarne i praworządne warunki odbywania kar. Na przemiany przemożny wpływ miał m.in. Kościół katolicki. 1 września 1987 r. Episkopat Polski ustanowił Urząd Naczelnego Kapelana Więziennictwa, a osadzonym zapewniono prawo do wykonywania praktyk religijnych. W zakładach karnych obok psychologów i pedagogów pojawili się kapelani. Duszpasterstwo więzienne realizuje ideę ewangelicznego dobra, a dojrzałość religijna współwystępuje z dojrzałą osobowością i konstruktywnymi kontaktami interpersonalnymi.

Słowa kluczowe:

Służba Więzienna, programy resocjalizacyjne i readaptacyjne, system penitencjarny, podmiotowość skazanych, kapelan więzienny

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Kosiacki , W. S. (2018). Organizacja systemu penitencjarnego w Polsce po 1989 roku. Studia Gdańskie, 43, 115–126. https://doi.org/10.26142/stgd-2018-030

Cited by / Share

Bibliografia

Dubiel, K., Krótka historia resocjalizacji penitencjarnej, w: Resocjalizacyjne programy penitencjarne realizowane przez Służbę Więzienną w Polsce, red. U. Marczak, Kraków 2009, s. 27-33.
Google Scholar

Górny, J., Elementy indywidualizacji i humanizacji karania w rozwoju penitencjarystyki, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Warszawa 1996.
Google Scholar

Górny, J., Penitencjarystyka. Główne problemy wykonania kary pozbawienia wolności w rozwoju historycznym, Warszawa 1981.
Google Scholar

Harasiuk, S., Czy tylko kraty, „Wokanda” 16 (1990), s. 5.
Google Scholar

Hołda, Z., Koncepcja wykonywania kary pozbawienia wolności według Kodeksu karnego wykonawczego, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 11/1 (2007), s. 133-140.
Google Scholar

Jan Paweł II, Przemówienie do więźniów wygłoszone w Zakładzie Karnym, Płock, 7 czerwca 1991, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/30plock_07061991.html [15.02.2018].
Google Scholar

Jaworska, A., Paradygmatyczne podstawy współczesnej resocjalizacji penitencjarnej, w: Resocjalizacja: zagadnienia prawne, społeczne i metodyczne, red. taże, Kraków 2009, s.137-148.
Google Scholar

Kodeks karny wykonawczy w wykonaniu kar, środków karnych, zabezpieczających i zapobiegających, a także społecznej kontroli nad ich wykonaniem, Dz. U. z 1998 Nr 113, poz. 724.
Google Scholar

Konopczyński, M., Współczesne kierunki zmian w pedagogice resocjalizacyjnej. Destygmatyzacja dewiantów i kreowanie alternatywnych tożsamości, w: Resocjalizacja. Ciągłość i zmiana, red. M. Konopczyński – B.M. Nowak, Warszawa 2008, s. 69-85.
Google Scholar

Machel, H., Sens i bezsens resocjalizacji penitencjarnej – casus polski. Studium penitencjarnopedagogiczne, Kraków 2006.
Google Scholar

Machel, H., Wprowadzenie, w: Resocjalizacyjne programy penitencjarne realizowane przez Służbę Więzienną w Polsce, red. M. Marczak, Kraków 2009, s. 17-26.
Google Scholar

Majcherczyk, A., Programy resocjalizacji skazanych – głos w dyskusji o stanie i perspektywach więziennictwa, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 52-53 (2006), s. 15-49.
Google Scholar

Mądrzycki, T., Psychologiczne prawidłowości kształtowania się postaw, Warszawa 1970.
Google Scholar

Mądrzycki, T., Warunki i metody zmiany postaw, w: Teorie postaw, red. S. Nowak, Warszawa 1973, s. 317-333.
Google Scholar

Moczydłowski, P., Więziennictwo w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. 1989-2003, w: System penitencjarny i postpenitencjarny w Polsce, red. T. Bulenda – R. Musidłowski, Wyd. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2003, s. 77-127.
Google Scholar

Mościskier, A., Natura ludzka i problem przestępczości, Warszawa 2001.
Google Scholar

Opora, R., Ewolucja niedostosowania społecznego jako rezultat zmian w zakresie odporności psychicznej i zniekształceń poznawczych, Gdańsk 2008 [praca habilitacyjna].
Google Scholar

Pierzchała K., Resocjalizacyjna rola kapelana więziennego w polskim systemie penitencjarnym, Toruń 2012.
Google Scholar

Pismo święte Starego i Nowego Testamentu, Poznań 2003.
Google Scholar

Pospiszyl, K., Resocjalizacja. Teoretyczne podstawy, Warszawa 1998.
Google Scholar

Pospiszyl, K., Współczesne trendy rozwoju resocjalizacji, w: Resocjalizacja. Ciągłość i zmiana, red. M. Konopczyński – B.M. Nowak, Warszawa 2008, s. 48-53.
Google Scholar

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 grudnia 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i trybu uczestnictwa podmiotów w wykonywaniu kar, środków karnych, zabezpieczających i zapobiegawczych, a także społecznej kontroli nad ich wykonywaniem, Dz. U. z 2003 r. Nr 211 poz. 2051.
Google Scholar

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 sierpnia 1998 r. w spawie określenia zakresu i trybu uczestnictwa podmiotów wymienionych w art. 38 § 1 Kodeksu karnego wykonawczego w wykonywaniu kar, środków karnych, zabezpieczających i zapobiegawczych, a także społecznej kontroli nad ich wykonywaniem, Dz. U. 1998 nr 113 poz. 724.
Google Scholar

Silecka, E., Nowe formy i metody pracy penitencjarnej ze szczególnym uwzględnieniem systemu programowego oddziaływania, , Poznań 2005 [praca doktorska, UAM].
Google Scholar

Stępniak, P., Przemiany w polskim więziennictwie, a model oddziaływań penitencjarnych, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 62-63 (2009), s. 77-93.
Google Scholar

Szczygieł, G.B., Społeczna adaptacja skazanych w polskim systemie penitencjarnym, Białystok 2002.
Google Scholar

Szymanowska, A., Więzienie i co dalej, Warszawa 2003.
Google Scholar

Śliwowski, J., Prawo i polityka penitencjarna, Toruń 1978.
Google Scholar

Ustawa z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Służbie Więziennej, Dz. U. z 1996 nr 61 poz. 283.
Google Scholar

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, Dz. U. 1997 nr 90 poz. 557 z późn. zm. Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej, Dz. U. z 2010 nr 79 poz. 523.
Google Scholar

Wągiel-Linder, G., Na wawelskim wzgórzu, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 62-63 (2009), s. 239-247.
Google Scholar

Wojtyła, K., Byłem w więzieniu a przyszliście do mnie. Spotkanie w więźniami. Płock 7 czerwca 1991r., w: Ducha nie gaście. Jan Paweł II w Polsce 1-9 czerwca 1991 r. IV pielgrzymka do Polski, Paryż 1991, s. 237-238.
Google Scholar