OPIS: Ks. prof. Tadeusz Ślipko SJ (1918-2015) opublikował w SPCh 30 tekstów (artykułów, recenzji i innych wypowiedzi). Był trzecim z kolei redaktorem naczelnym SPCh w latach 1978-1981. Autor zwraca uwagę, że pojęcie „wartości” pojawiło się w filozofii w drugiej połowie XIX wieku jako uzupełnienie pojęcia „dobra”, które było już wtedy w użyciu. Szczególny wkład w jego rozwój miał Max Scheler, twórca koncepcji hierarchii wartości. W artykule w pierwszej kolejności uwzględniono wartości moralne. Porównano je z wartościami hedonistycznymi i życiowymi. Wskazano istotne cechy wartości moralnych, co pozwala wykazać fundamentalną różnicę między wartościami moralnymi a wartościami hedonistycznymi i życiowymi. Ślipko zwraca uwagę, że problem wolności ma zasadnicze znaczenie w kontrowersjach filozoficznych i teologicznych. Dlatego też omawia związek między wolnością psychiczną a wartościami, a także problem wolności moralnej i społecznej. „Okazuje się, że wolność jest zarówno warunkiem, jak i skutkiem wartości. Można o niej powiedzieć, że jest warunkiem wartości, gdyż stwarza podstawę dla postulatu, mocą którego świat wartości i cały fenomen moralności jawi się jako porządkujący tę wolność ład moralny. Wolność jest wszakże także skutkiem wartości, o ile zawarte w tych wartościach wzorcze treści doskonałości człowieka w ich różnych przejawach prowadzą do wykształcenia się nowych struktur moralnych, których duchowa rzeczywistość zakreśla w człowieku obszar jego osobowej autonomii i wolności moralnej w dziele realizacji własnego osobowego rozwoju. Z tego samego aksjologicznego źródła moralnej godności osoby ludzkiej bierze początek także wolność społeczna jako forma optymalnych warunków dla realizowania przez człowieka jego fundamentalnych uprawnień” (s. 93).
STRESZCZENIE: 1. O jakie wartości chodzi? 2. Opis wartości moralnych. 3. Wolność psychologiczna i jej relacja do świata wartości. 4. Wolność moralna. 5. Wolność społeczna. 6. Uwagi końcowe.
Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.
English
Język Polski