Ogłoszenia

Z najnowszego numeru SPCh... (1/2025) [6]

2025-11-21

  • Oskar Kosenda: "Sumienie w konflikcie z władzą. Sprzeciw sumienia w filozofii politycznej Ernsta-Wolfganga Böckenfördego"
  • W artykule autor analizuje znaczenie sprzeciwu sumienia w kontekście filozofii politycznej Ernsta-Wolfganga Böckenfördego, niemieckiego prawnika i filozofa. W tym celu nakreślone zostały podstawowe składowe doktryny tego autora: (1) powstania nowoczesnego państwa jako elementu procesu sekularyzacji, (2) dialektyka władzy i wolności, (3) konieczność relatywnej homogeniczności w pluralistycznym społeczeństwie. Analiza dorobku Böckenfördego pozwala określić pojęcie sprzeciwu sumienia jako istotny element demokratycznego państwa prawa, odnosząc je do konstytucyjnej wolności sumienia.
  • Fragment tekstu: "Böckenförde podkreśla fundamentalne znaczenie wolności sumienia w demokratycznym państwie prawa. Jego zdaniem państwo nie może narzucać obywatelom określonego etosu moralnego ani ingerować w ich sumienie pod pretekstem równości praw i obowiązków. Sumienie, jako wewnętrzna instancja moralna, nie daje się zamknąć w jednej definicji. Pełni funkcję przewodnią w życiu jednostki. Konflikty sumienia, choć rzadkie, dotyczą kwestii fundamentalnych i wymagają rozwiązań instytucjonalnych. Böckenförde proponuje koncepcję „częściowego zniesienia obowiązku”, umożliwiającą jednostce uchylenie się od określonych działań sprzecznych z jej przekonaniami moralnymi przy jednoczesnym respektowaniu obowiązującego porządku prawnego. Taki mechanizm pozwala zachować integralność sumienia bez destabilizowania państwa. Ostatecznie dla Böckenfördego wolność sumienia i jej poszanowanie przez państwo stanowią warunek istnienia i legitymacji demokracji liberalnej, w której to godność człowieka pozostaje naczelną wartością" (s. 125).
  • Spis treści: 1. Wprowadzenie. 2. Państwo jako porządek władzy i wolności. 3. Granice legitymizacji władzy państwowej. 4. Wolność sumienia. 5. Zakończenie.
Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.