Zofia Noiret – tragiczka w teatrze mieszczańskim. Studium przypadku

Dorota Samborska-Kukuć

doi:10.21697/zk.2025.12.27

Opublikowane: 2025-12-15

Nr 12 (2025)

Zofia Noiret – tragiczka w teatrze mieszczańskim. Studium przypadku

Dorota Samborska-Kukuć

Załącznik Kulturoznawczy

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zk.2025.12.27

Abstrakt

Artykuł dotyczy Zofii Noiret (1862-1922), całkowicie zapomnianej dzisiaj aktorki Warszawskich Teatrów Rządowych działającej od roku 1885 do 1892, często porównywanej z uwagi na talent i predyspozycje do ról tragicznych oraz typ urody do Heleny Modrzejewskiej. Jest to tzw. studium przypadku ukazujące dysonans pomiędzy uzdolnieniami artystki, a lekkim repertuarem tzw. teatru mieszczańskiego, z dominantą sztuk komediowych.

Zrekonstruowano biografię Noiret, prześledzono jej karierę zawodową z odnotowaniem sztuk scenicznych, w których zagrała. Przywołano prasowe recenzje krytyków teatralnych. Dokonano refleksji nad sytuacją tej artystki w środowisku aktorskim. Wspierając się ocenami ówczesnych opiniodawców, podjęto próbę oceny jej dokonań a także namysłu nad przyczynami jej rezygnacji z aktywności zawodowej.

Słowa kluczowe:

Noiret Zofia, teatr mieszczański, kariera aktorska

Podobne artykuły

Justyna Kowal, Teatralny ekwiwalent literackiej autonarracji . Przypadek 'Kronosu' Krzysztofa Garbaczewskiego , Załącznik Kulturoznawczy: Nr 8 (2021)
Jadwiga Gracla, Wczesna dramaturgia Jarosława Iwaszkiewicza na współczesnej scenie. „Kwidama” potyczki teatralne , Załącznik Kulturoznawczy: Nr 11 (2024)
Monika Kostaszuk-Romanowska, Teatr na wodzie. Wodny żywioł we współczesnym teatrze polskim , Załącznik Kulturoznawczy: Nr 4 (2017)
Dorota Dąbrowska, Teatr jako narzędzie interwencji politycznej — o Sprawiedliwości Michała Zadary , Załącznik Kulturoznawczy: Nr 5 (2018)
Katarzyna Gołos-Dąbrowska, Krystiana Lupy teatr transparentny (uwagi o funkcjach przezroczystości w scenografii teatralnej) , Załącznik Kulturoznawczy: Nr 6 (2019)
Barbara Zwolińska, Szlafrok i skarpetki, czyli intymność na scenie. O gdańskim spektaklu „Życie intymne Jarosława” (2020) w reżyserii Kuby Kowalskiego , Załącznik Kulturoznawczy: Nr 11 (2024)

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Samborska-Kukuć, D. (2025). Zofia Noiret – tragiczka w teatrze mieszczańskim. Studium przypadku. Załącznik Kulturoznawczy, (12), 521–544. https://doi.org/10.21697/zk.2025.12.27

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bibliografia (wybór)
Google Scholar

(Nie zawiera – poza kluczowym – artykułów prasowych zamieszczonych w przypisach)
Google Scholar

„Album Teatralne. Rocznik poświęcony sprawom teatralnym i artystycznym” 1897, t. 2.
Google Scholar

Estreicher Karol, Sprawozdania Komisji Teatralnej w Krakowie 1893-1911, Instytut Sztuki PAN, Warszawa, 1992.
Google Scholar

Jarząbek-Wasyl Dorota, Za kulisami. Narodziny przedstawienia w teatrze polskim XIX wieku, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016.
Google Scholar

Józefecki Jan, Dzieje Skierniewic, PWN, Warszawa 1988.
Google Scholar

Kosiński Dariusz, Teatr, który nadchodzi?, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2023.
Google Scholar

Listy Lucyny i Józefa Kotarbińskich, wybór i oprac. Z. Jasińska, PIW, Warszawa 1978.
Google Scholar

Mefisto [Aleksander Rajchman], Noiret Zofia, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1888, nr 259.
Google Scholar

Michalik Jan, Dzieje teatru w Krakowie w latach 1893-1915. Teatr Miejski, Wyd. Literackie, Kraków 1985, cz. 1.
Google Scholar

Modrzejewska Helena, Wspomnienia i wrażenia, przeł. M. Promiński, Wyd. Literackie, Kraków 1957.
Google Scholar

Samborska-Kukuć Dorota, Związki Reymonta z rodziną Noiretów, „Bibliotekarz Podlaski” 2024, nr 4. DOI: https://doi.org/10.36770/bp.974
Google Scholar

Słownik biograficzny teatru polskiego, red. Z. Raszewski, PWN, Warszawa 1973.
Google Scholar

Strojecki Igor, Tajemnice damy z medalionu, „Stolica” 2019, nr 3-4.
Google Scholar

Teatr polski od 1863 roku do schyłku XIX wieku, red. T. Sivert, E. Heise, PWN, Warszawa 1982.
Google Scholar

Wilski Zbigniew, Polskie szkolnictwo teatralne 1811-1944, Ossolineum, Wrocław 1978.
Google Scholar

Żeromski Stefan, Dzienniki. Wybór, oprac. J. Kądziela, Ossolineum, Wrocław 1980.
Google Scholar