ZAKRES KRYMINALIZACJI NIELEGALNEJ DZIAŁALNOŚCI DEPOZYTOWEJ (PRZYCZYNEK DO WYKŁADNI ART. 171 UST. 1 PRAWA BANKOWEGO)

Jarosław Majewski

doi:10.21697/zp.2021.21.2.05

Opublikowane: 2021-06-24

Tom 21 Nr 2 (2021)

ZAKRES KRYMINALIZACJI NIELEGALNEJ DZIAŁALNOŚCI DEPOZYTOWEJ (PRZYCZYNEK DO WYKŁADNI ART. 171 UST. 1 PRAWA BANKOWEGO)

Jarosław Majewski

Zeszyty Prawnicze

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.2.05

Abstrakt

Działalność banków podlega w Polsce, podobnie jak w innych krajach, ścisłej reglamentacji prawnej i intensywnemu nadzorowi państwa. Jej najistotniejszym przejawem jest działalność depozytowo-kredytowa. Efektywnej ochronie względnego monopolu banków na prowadzenie działalności depozytowej służy między innymi art. 171 ust. 1 pr. bank., który przewiduje odpowiedzialność karną za prowadzenie bez zezwolenia działalności polegającej na gromadzeniu środków pieniężnych innych podmiotów w celu udzielania kredytów, pożyczek pieniężnych lub obciążania ryzykiem tych środków w inny sposób. Celem artykułu jest możliwie precyzyjne wyznaczenie zakresu kryminalizacji wyznaczonego przez ten przepis. Jest to kwestia praktycznie doniosła, gdyż w Polsce działa wiele podmiotów gospodarczych niebędących bankami, których działalność zakłada obciążanie środków pieniężnych ryzykiem w określony sposób. Jeżeli są to środki pieniężne pozyskane w ramach tzw. zewnętrznego finansowania, a często tak bywa, rodzi się pytanie o stosunek tego rodzaju działalności do art. 171 ust. 1 pr. bank. Autor dowodzi, że zakres zastosowania tego przepisu nie obejmuje przypadków, w których podmiot niebędący bankiem w ramach nakierowanej na to działalności gromadzi wprawdzie środki pieniężne innych podmiotów, ale bez obowiązku zwrotu tych środków, ani też przypadków, gdy gromadzi on takie środki pod tytułem zwrotnym, ale in concreto prowadzenie takiej działalności nie jest bezprawne.

Słowa kluczowe:

monopol banków; czynności bankowe; działalność depozytowa; prawo bankowe; prawo karne.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Majewski, J. (2021). ZAKRES KRYMINALIZACJI NIELEGALNEJ DZIAŁALNOŚCI DEPOZYTOWEJ (PRZYCZYNEK DO WYKŁADNI ART. 171 UST. 1 PRAWA BANKOWEGO). Zeszyty Prawnicze, 21(2), 91–114. https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.2.05

Cited by / Share

Bibliografia

Bachmat P., Prokuratorska praktyka ścigania przestępstw z art. 171 ust. 1 i 3 prawa bankowego. Przypadki umorzeń oraz odmów wszczęcia postępowania, «Prawo w Działaniu. Sprawy Karne» 18/2014, s. 133-182.
Google Scholar

Błotnicki M., Bezprawne prowadzenie działalności bankowej. Glosa do wyroku s. apel. z dnia 26 kwietnia 2017 r., II AKa 31/17, «Glosa» 2/2019, s. 130-136.
Google Scholar

Bojarski M., Radecki W., Przewodnik po pozakodeksowym prawie karnym, Wrocław 1999.
Google Scholar

Duśko Ł., Odpowiedzialność karna za nielegalne prowadzenie działalności bankowej, «Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych» 2/2018, s. 133-155.
Google Scholar

Górniok O., Artykuł 115 prawa bankowego a działalność parabankowa, «Przegląd Sądowy» 4/1997, s. 52-60.
Google Scholar

Jędrzejewski Z., Bezprawność jako element przestępności czynu. Studium na temat struktury przestępstwa, Warszawa 2009.
Google Scholar

Kawulski A., Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2013.
Google Scholar

Kodeks karny. Część ogólna, I: Komentarz do art. 1-525, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016.
Google Scholar

Majewski J., Odpowiedzialność karna za przestępstwo określone w art. 171 ust. 1 prawa bankowego, «Prawo Bankowe» 6/1998, s. 99-105.
Google Scholar

Majewski J., Przestępstwa związane z działalnością banków oraz obrotem pieniężnym i papierami wartościowymi, [w:] Prawo karne gospodarcze, red. O. Górniok, Warszawa 2003.
Google Scholar

Ochman P., Ochrona działalności bankowej w polskim prawie karnym gospodarczym. Przepisy karne ustaw bankowych, Warszawa 2011.
Google Scholar

Ofiarski Z., Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2013.
Google Scholar

Prawo bankowe. Komentarz5, red. E. Fojcik-Mastalska, Warszawa 2007.
Google Scholar

Prawo bankowe. Komentarz, red. F. Zoll, Warszawa 2005.
Google Scholar

Skorupka J., Prawo karne gospodarcze. Zarys wykładu, Warszawa 2007.
Google Scholar

Srokosz W., Pojęcie „działalności bankowej” w polskim prawie, «Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego» 12/2006, s. 14-19.
Google Scholar

Srokosz W., Reglamentacja świadczenia usług fnansowych, «Monitor Prawa Bankowego» 3/2019, s. 92-108.
Google Scholar

Srokosz W., Urban-Theocharakis M., Zakaz przyjmowania depozytów i innych funduszy podlegających zwrotowi w dyrektywie CRD IV odnoszącej się do podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe, «Lex/el.».
Google Scholar

System Prawa Karnego, XI: Szczególne dziedziny prawa karnego. Prawo karne wojskowe, skarbowe i pozakodeksowe, red. M. Bojarski, Warszawa 2014.
Google Scholar

Świstak A., Firmy „systemu argentyńskiego” – prawo czy bezprawie, «Monitor Prawniczy» 10/2002.
Google Scholar

Zawłocki R., Przestępstwa przeciwko obrotowi finansowemu. Przepisy karne z ustaw finansowych. Komentarz, Warszawa 2002.
Google Scholar

Żak P., Nielegalna działalność bankowa – wybrane problemy praktyczne i interpretacyjne, «Prokuratura i Prawo» 7-8/2016, s. 209-227.
Google Scholar

Żółtek S., Znaczenie normatywne ustawowych znamion typu czynu zabronionego, Warszawa 2017
Google Scholar