The salesian society in the face of educational challenges in the years 1918-1939

Jan Niewęgłowski

doi:10.21697/fp.2024.1.24

Opublikowane: 2024-07-10

Tom 14 Nr 1 (2024)

The salesian society in the face of educational challenges in the years 1918-1939

Jan Niewęgłowski

Forum Pedagogiczne

Dział: Colloquia

https://doi.org/10.21697/fp.2024.1.24

Abstrakt

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Polska rozpoczęła długi proces odbudowy struktur państwowych. Spuścizna trzech zaborów proces ten bardzo utrudniała. Towarzystwo Salezjańskie, razem z całym społeczeństwem, włączyło się aktywnie w tworzenie brakujących struktur szkolnych i opiekuńczych. Do 1918 r. salezjanie mogli jedynie realizować swój charyzmat jedynie w zaborze austriackim. Jedną z pierwszych czynności Towarzystwa po 1918 r. było otwieranie szkół ogólnokształcących. Czyniono to na prośbę władz oraz polskiego społeczeństwa. Większość szkół tego typu powstało w latach dwudziestych. Niektóre z nich borykały się z wieloma problemami, jak odpowiednio przygotowana kadry czy problemy finansowe. Pomimo wielu trudności cieszyły się raczej dobrą opinią w polskim społeczeństwie, ułatwiając dużej liczbie polskiej młodzieży zdobycie wykształcenia średniego.

Słowa kluczowe:

odzyskanie niepodległości, Towarzystwo Salezjańskie, szkoły ogólnokształcące, działalność szkolno-wychowawcza, system prewencyjny

Inne teksty tego samego autora

Dariusz Stępkowski, Jan Niewęgłowski, Od redakcji , Forum Pedagogiczne: Tom 11 Nr 1 (2021): Numer jubileuszowy
Witold Starnawski, Jan Niewęgłowski, Od redakcji , Forum Pedagogiczne: Tom 11 Nr 2 (2021)
Michał Paluch, Marcin Klimski, Jan Niewęgłowski, Od redakcji , Forum Pedagogiczne: Tom 12 Nr 2 (2022): Pedagogika lasu
Marzena Dycht, Emilia Śmiechowska-Petrovskij, Jan Niewęgłowski, Od redakcji , Forum Pedagogiczne: Tom 12 Nr 1 (2022): 100-lecie pedagogiki specjalnej
Jan Niewęgłowski, Sprawozdanie z sympozjum naukowego z zakresu resocjalizacji pt. „Resocjalizacja w praktyce – autorskie projekt oddziaływań”. Warszawa, 6 grudnia 2021 roku , Forum Pedagogiczne: Tom 11 Nr 2 (2021)
Jan Niewęgłowski, Praca w ujęciu kardynała Stefana Wyszyńskiego. Implikacje pedagogiczne , Forum Pedagogiczne: Tom 11 Nr 2 (2021)
Jan Niewęgłowski, Man in the face of suffering. Pedagogical perspective , Forum Pedagogiczne: Tom 12 Nr 1 (2022): 100-lecie pedagogiki specjalnej
Jacek J. Błeszyński, Jan Niewęgłowski, Od redakcji , Forum Pedagogiczne: Tom 13 Nr 1 (2023): Komunikacja ucznia ze spektrum autyzmu
Jan Niewęgłowski, Sprawozdanie z konferencji naukowej pt. „Społeczna działalność na rzecz więźniów i ich rodzin”, zorganizowanej na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, 21 lutego 2022 roku , Forum Pedagogiczne: Tom 12 Nr 2 (2022): Pedagogika lasu
Jan Niewęgłowski, Mariański Janusz (2021). Peter Ludwig Berger (1929–2017) przejście od teorii sekularyzacji do desekularyzacji. Lublin: Wyższa Szkoła Nauk Społecznych z siedzibą w Lublinie, ss. 216. , Forum Pedagogiczne: Tom 12 Nr 2 (2022): Pedagogika lasu

1 2 > >>

Pobierz pliki

pdf (English)

Zasady cytowania

Niewęgłowski, J. (2024). The salesian society in the face of educational challenges in the years 1918-1939. Forum Pedagogiczne, 14(1), 313–323. https://doi.org/10.21697/fp.2024.1.24

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Archivio Salesiano Centrale (ASC Rzym):
Google Scholar

- E 998. List ks. Stanisława Pływaczyka z 25 czerwca 1937 r.
Google Scholar

Archiwum Salezjańskiej Inspektorii Krakowskiej [ASIK]:
Google Scholar

- A 516. Wykaz wychowanków zakładu salezjańskiego w Oświęcimiu.
Google Scholar

- A 1199. Marszałki, Gimnazjum, Liceum.
Google Scholar

- A 3. Erekcje domów.
Google Scholar

- A 1078. Ostrzeszów. Sprawozdania.
Google Scholar

- A 10. Ostrzeszów.
Google Scholar

- A 1069. Ostrzeszów. Sprawozdania dla Głównego Urzędu Statystycznego Ministerstwa Oświaty.
Google Scholar

- A 1069. Ostrzeszów. Statystyka matur.
Google Scholar

- A 92. Umowa salezjanów z Fundacją Abrahamowiczów.
Google Scholar

- T. Lwów. Księga ewidencyjna.
Google Scholar

Archiwum Salezjańskiej Inspektorii Warszawskiej [ASIW]:
Google Scholar

- Kronika parafii różanostockiej 1919-1963, Różanystok 1964.
Google Scholar

- T. Różanystok 1919-1927.
Google Scholar

- T. Różanystok przedwojenny 1928-1939. Duplikaty. List inspektora ks. Antoniego Hlonda do dyrektora w Różanymstoku, ks. Teodora Kurpisza z dnia 9 lutego 1928 r.
Google Scholar

- T. Różanystok przedwojenny 1928-1939. Duplikaty. Rendiconto statistico.
Google Scholar

- Ślósarczyk Jan, Historia Prowincji świętego Jacka Towarzystwa Salezjańskiego, Pogrzebień 1960-1969, t. II, mps.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Poznaniu (APP):
Google Scholar

- Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego w Poznaniu. (Zespół gromadzący archiwalia przedwojenne) – nr 805. Sygn. 53/805/0/320. Prywatne Liceum Męskie Towarzystwa Salezjańskiego – Marszałki – protokoły powizytacyjne, sprawozdania roczne 1932-1939.
Google Scholar

- Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego w Poznaniu. (Zespół gromadzący archiwalia przedwojenne) – nr 805. Sygn. 53/805/0/336. Prywatne Gimnazjum Koedukacyjne Księży Salezjanów Ostrzeszów – sprawozdania z wizytacji 1929-1939.
Google Scholar

Archiwum Salezjańskie Sokołów Podlaski (ASSP):
Google Scholar

- T. Sokołów Podlaski. Sprawozdanie Dyrekcji za rok szkolny 1930-31.
Google Scholar

- T. 48. Korespondencja. Podstawy wychowawcze Prywatnego Gimnazjum Męskiego Towarzystwa Salezjańskiego w Sokołowie Podlaskim
Google Scholar

Dzieje Zakładu. 1927. [bmw]: Kolegium Kujawskie X.X. Salezjanów w Aleksandrowie Kujawskim.
Google Scholar

Dawid Abrahamowicz. 1973. W: Encyklopedia Powszechna, red. H. Bonecki, vol. I, 6. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Fiedorowicz, Jan. 1974. Kierunki i formy działalności salezjanów w Różanymstoku w latach 1919–1954. Nostra. Biuletyn Salezjański, 2, 19 – 23.
Google Scholar

Kolegjum Kujawskie XX. Salezjanów w Aleksandrowie. 1927. Pokłosie Salezjańskie, 7-8, 87 – 89.
Google Scholar

Kot, Stanisław. 1996. Historia wychowania. Vol. II. Warszawa: Żak.
Google Scholar

Krawiec, Jan. 2006. Działalność religijno-patriotyczna salezjanów w Oświęcimiu. Kraków: Wydawnictwo Poligrafia ITS.
Google Scholar

Krawiec, Jan. 2004. Powstanie Towarzystwa św. Franciszka Salezego oraz jego organizacja i działalność na ziemiach polskich. Kraków: Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego.
Google Scholar

Marszałki–Małe Seminarium w pełni rozwoju. 1947. Pokłosie Salezjańskie, 3, 125- 126.
Google Scholar

Mauersberg, Stanisław. 1982. Oświata. In: Polska odrodzona 1918–1939. Państwo-społeczeństwo-kultura, red. Jan Tomicki, 555-596. Warszawa: (b. wyd.).
Google Scholar

Młodzież Gimnazjum Ks. Ks. Salezjanów w Ostrzeszowie funduje karabin maszynowy dla armii. 1938. Pokłosie Salezjańskie, 7-8, 175 – 176.
Google Scholar

Możdżeń, S. Ignacy. 2006. Historia wychowania 1918-1945. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
Google Scholar

Możdżeń, S. Ignacy. 1995. Zarys historii wychowania (1918-1939). Kielce: Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP.
Google Scholar

Niewęgłowski. Jan. 2003. Bosko Jan, W: Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, red. Tadeusz Pilch, T. I. 422-425. Warszawa: Żak.
Google Scholar

Niewęgłowski, Jan. 1999. Salezjańskie Liceum im. Henryka Sienkiewicza w Sokołowie Podlaskim–Historia i wychowanie, Seminare, 15, 377 – 388.
Google Scholar

Nowa salezjańska placówka wychowawcza we Lwowie. 1936. Pokłosie Salezjańskie, 7, 230 – 232.
Google Scholar

Oświęcim – Zakład Księdza Bosko. 1933. Pokłosie Salezjańskie, 4, 67 – 70.
Google Scholar

Pęcherski, Mieczysław, Świątek, Maciej. 1978. Organizacja oświaty w Polsce w latach 1917-1977. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Różanystok. 1920. Pokłosie Salezjańskie, 1, 11.
Google Scholar

Skwierczyński, Zbigniew. 2006. Macierz Szkolna, W: Encyklopedia Katolicka, red. Eugeniusz Ziemann, T. XI, 723-727. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Google Scholar

Sokołów Podlaski. 1930. Pokłosie Salezjańskie, 10, 278 – 279.
Google Scholar

Szafran, Joanna. 2010. Dla dobra polskiej szkoły. Towarzystwo Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych i jego funkcje społeczno-oświatowe w Drugiej Rzeczypospolitej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar

Świda, Andrzej. 1974. Salezjańskie szkolnictwo w Polsce (zarys). In: 75 lat działalności salezjanów w Polsce, red. Remigiusz Popowski, Stanisław Wilk, Marian Lewko, 37-57. Łódź – Kraków: Towarzystwo Salezjańskie.
Google Scholar

Świda, Andrzej. 1984. Towarzystwo Salezjańskie. Rys historyczny. Kraków: Inspektorat Towarzystwa Salezjańskiego.
Google Scholar

Wąsowicz, Jarosław. 2009. Salezjanie w Aleksandrowie Kujawskim wczoraj i dziś. Przegląd działalności wychowawczo-duszpasterskiej w latach 1919-2009. Seminare, 26, 375 – 391.
Google Scholar

Wilk, Stanisław. 2009. Historyczne refleksje nad działalnością salezjanów w Aleksandrowie Kujawskim 1919-2009, In: Salezjanie w Aleksandrowie Kujawskim 1919-2009, red. Jarosław Wąsowicz, 75-87. Piła: Szkoły Salezjańskie w Alessandrowie Kujawskim.
Google Scholar

Wroczyński, Ryszard. 1996. Dzieje oświaty polskiej. Warszawa: Żak.
Google Scholar

Z naszych zakładów – Aleksandrów Kujawski. 1924. Pokłosie Salezjańskie, 1, 6.
Google Scholar

Wrońska, Halina. 2012. Pedagogia salezjanek (Zgromadzenia Córek Maryi Wspomożycielki). In: Pedagogie katolickich zgromadzeń zakonnych. Historia i współczesność, red. Janina Kostkiewicz, vol. I, 271-307. Kraków: Impuls.
Google Scholar

Z Sokołowa Podlaskiego. 1927. Pokłosie Salezjańskie, 2, 28.
Google Scholar

Żurek, Waldemar. 1996. Salezjańskie szkolnictwo ponadpodstawowe w Polsce 1900-1963. Rozwój i organizacja. Lublin: Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego.
Google Scholar

Żurek, Waldemar. 2010. Szkoły salezjańskie w Oświęcimiu na tle salezjańskiego szkolnictwa średniego ogólnokształcącego i zawodowego na ziemiach polskich 1900-1939. Lublin: KUL.
Google Scholar