Digital religion - nowe oblicze wiary w erze cyfrowej

Łukasz Buksa

doi:10.21697/kmt.2023.60.09

Opublikowane: 2025-01-31

Tom 60 (2024)

Digital religion - nowe oblicze wiary w erze cyfrowej

Łukasz Buksa

Kultura Media Teologia

Dział: Artykuły i rozprawy

https://doi.org/10.21697/kmt.2023.60.09

Abstrakt

Twierdzenie, że technologia cyfrowa otwiera przed współczesnym człowiekiem nowe możliwości jest obecnie niewystarczające. Po niespełna trzech dekadach (r)ewolucji cyfrowej należy stwierdzić, że technologia w zawrotnym tempie – całkowicie i w sposób nieodwracalny – zmieniła każdą sferę życia człowieka. Odcisnęła swoje piętno na życiu jednostek i społeczeństwa, interakcjach międzyludzkich, komunikacji, poznawaniu i postrzeganiu świata, wartościowaniu, sposobie realizacji potrzeb życiowych, także religijnych. To ostatnie stało się źródłem zjawiska, któremu socjologowie amerykańscy już dwadzieścia lat temu nadali miano „digital religion”. Wydaje się, że zagadnienie religii cyfrowej w zbyt małym stopniu przyciąga uwagę polskich badaczy i wciąż czeka na pogłębione analizy.

Słowa kluczowe:

religia cyfrowa, nabożeństwo online, cyberkultura

Pobierz pliki

pdf

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bauwens M., Spirituality and technology: Exploring the relationship. First Monday. Re-trieved January 22, 2006; https://firstmonday.org/ojs/index.php/fm/article/view/496/417.
Google Scholar

Brenda B., Give Me That Online Religion, Wiley, San Francisco 2001.
Google Scholar

Buksa Ł., Ochrona życia duchowego w erze smartfonów, 2024, (w druku).
Google Scholar

Campbell H.A. & Wendi Bellar, Digital religion. The basics, Routledge. Abingdon–New York 2023.
Google Scholar

Campbell H.A., Congregation of the Disembodied. In Virtual Morality, Peter Lang, Lon-don 2003.
Google Scholar

Campbell H.A., Digital Creatives and the Rethinking of Religious Authority, Routledge, London 2020.
Google Scholar

Campbell H.A., Exploring Religious Community Online. We are One in the Network, Peter Lang Publishing, New York 2005.
Google Scholar

Campbell H.A., The Dynamic Future of Digital Religion Studies [in:] Stepping Back and Looking Ahead: Twelve Years of Studying Religious Contact at the Käte Hamburger Kolleg Bochum, Series: Dynamics in the History of Religions, vol. 13, M. Freudenberg, F. Elwert et al. (eds), Brill, Lejda 2023, s. 217-243 (e-book).
Google Scholar

Chama J.R.C., Finding God on the web. Across the internet, believers are re-examining their ideas of faith, religion and spirituality, “TIME” 1996, no. 149 (1), s. 52-59.
Google Scholar

Cornwall M., S.L. Albrecht, P.H. Cunningham & B.L. Pitcher, The Dimensions of Religi-osity: A Conceptual Model with an Empirical Test, „Review of Religious Research” 1986, vol. 27, no. 3, s. 226-244.
Google Scholar

Davis E., Technopagans: May the astral plane be reborn in cyberspace, “WIRED” 1995, vol. 3 (7).
Google Scholar

Dawson L.L., Researching Religion in Cyberspace: Issues and Strategies, [in:] Religion on the Internet: Research Prospects and Promises, J.K. Hadden, D.E. Cowan (eds), JAI, London 2000.
Google Scholar

Durkheim E., Elementarne formy życia religijnego, Wydawnictwo Naukowe PWN, War-szawa 1990.
Google Scholar

Eisenstein E., The printing press as an agent of change: communications and cultural transformations in early modern Europe, Cambridge University Press, Cambridge 1979.
Google Scholar

Gabriel K., Alte Probleme und neue Herausforderungen, [in:] Die Zukunft von Religion und Kirche in Deutschland. Perspektiven und Prognosen, hrsg. von P. Becker, U. Diewald, Verlag Herder, Freiburg im Breisgau 2014.
Google Scholar

Garner S., Digital Theology: A Modest, Inclusive Proposal. Paper presented at the Digital Theology-Wild Card Session, American Academy of Religion Annual Conference, San Diego, 2019.
Google Scholar

Hadden D., Cowan E., (ed) Religion on the Internet: Research Prospects and Promises, vol. 8, coll. Religion and Social Order, Elsevier Science, New York, 2000, s. 49.
Google Scholar

Halík T., Média – náboženstvi naši doby? „Dingir” 2009, nr 4.
Google Scholar

Hanas Z., Internet religijny a religijność internetowa: eksploracja pola badawczego [w:] Media w transformacji, A. Gralczyk, K. Marczyński SAC, M. Przybysz (red.), Dom Wydaw-niczy Elipsa, Warszawa 2013.
Google Scholar

Helland Ch., Religion Online/Online Religion and Virtual Communitas [in:] Religion on the Internet: Research Prospects and Promises, J.K. Hadden & D. E. Cowan (eds.), (Religion and Social Order 8), JAI Press/Elsevier Science, London 2000, s. 205-224.
Google Scholar

Hoover S. & N. Echchaibi, The third spaces of digital religion, 2014; https://www.researchgate.net/publication/287644204_The_Third_Spaces_of_Digital_Religion?channel=doi&linkId=567825d108aebcdda0ebcb9f&showFulltext=true. Accessed 11 Feb 2020.
Google Scholar

Jan Paweł II, Orędzie na 36. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu: Internet: Nowe forum głoszenia Ewangelii" (Rzym, 22.03.2020).
Google Scholar

Kłoczowski J.A., Czy wiara to religia? „Znak” 2010, nr 10 (665).
Google Scholar

Knoblauch H., Benedict in Berlin: The Mediatization of Religion, [in:] Mediatized Worlds: Culture and Society in a Media Age, A. Hepp, F. Krotz (eds), Palgrave Macmillan, London 2014, s. 143-158.
Google Scholar

Kornaś J., „Digital Religion" jako zjawisko medialne. Przegląd badań, UJ, Kraków 2020 (praca licencjacka przygotowana pod kierunkiem naukowym dra Michała Bukowskiego w instytucie Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej UJ.
Google Scholar

Kubiński G., Informatyzacja społeczeństwa a zjawiska religijne, „Zeszyty Naukowe Świę-tokrzyskiego Centrum Edukacji na Odległość” 2006, nr 2, s. 75-84.
Google Scholar

Kueng L., Going, Introduction – ‘The core challenge now is organisational’ [in:] Going Digital. A Roadmap for Organisational Transformation, L. Kueng (ed.), University of Oxford, Oxford 2017.
Google Scholar

Lundby K., (ed) Religion Across Media: From Early Antiquity to Late Modernity, Peter Lang, New York 2013.
Google Scholar

M.T. Ciolek, Online religion: the Internet and religion, [in:] The Internet Encyclopedia, H. Bidgoli (ed.), Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, Inc, New York 2004, s. 798-811.
Google Scholar

Mielicka-Pawłowska H., Duchowość jako religijność ponowoczesna, w: M. Szulakiewicz, Ł. Dominiak (red.), Religie w dialogu kultur II. V Międzynarodowy Kongres Religioznawczy, Toruń 14–16 września 2017, UMK, Toruń 2017, s. 103-115.
Google Scholar

Park Soo Young Theodore, Ignatian Spiritual Conversation and Digital Communication Culture, „Jesuit School of Theology Dissertations” 2022, vol 2.
Google Scholar

Przybył-Sadowska E., Religia online, czyli o procesie wirtualizacji religii, „Studia Religio-logica” 2007, t. 40, s. 77–98.
Google Scholar

Schmidtchen G., Ethik und Protest. Moralbilder und Wertkonflikte junger Menschen, Les-ke und Budrich Verlag, Opladen 1992.
Google Scholar

Siuda P., Mapping Digital Religion: Exploring the Need for New Typologies, „Religions” (MDPI) 2021, vol. 12, 373.
Google Scholar

Siuda P., Religia a internet: O przenoszeniu religijnych granic do cyberprzestrzeni, Wy-dawnictwa Akademickie i Profesjonalnie, Warszawa 2010.
Google Scholar

Siuda P., Sacrum w sieci – definicje, podejścia, sposoby badań oraz typologie, „Śląskie Prace Etnograficzne”, t. V: Etnologia w sieci, Krystyna Pieronkiewicz-Pieczko (red. nauk.), Katowice 2022, s. 40.
Google Scholar

Smołucha D., Kultura religijna w cyberprzestrzeni. Obecność kultu Matki Bożej z Guada-lupe w internecie, WAM, Kraków 2016.
Google Scholar

Zaluchu S.E., Digital Religion, Modern Society and the Construction of Digital Theology, “Transformation: An International Journal of Holistic Mission Studies” 2024, s. 6, doi: https://doi.org/10.1177/02653788231223929.
Google Scholar