Płeć przestrzeni codziennej. Feministyczna w tonie glosa po lekturze książki "Poznanie rozproszone. Od heurystyk do mechanizmów" Witolda Wachowskiego

Aleksandra Derra

doi:10.21697/spch.2024.60.A.07

Opublikowane: 2024-07-31

Tom 60 Nr 1 (2024)

Płeć przestrzeni codziennej. Feministyczna w tonie glosa po lekturze książki "Poznanie rozproszone. Od heurystyk do mechanizmów" Witolda Wachowskiego

Aleksandra Derra

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/spch.2024.60.A.07

Abstrakt

Artykuł przedstawia krótką refleksję na temat płciowego wymiaru przestrzeni w odpowiedzi na rozważania Witolda Wachowskiego w książce Poznanie rozproszone. Od heurystyk do mechanizmów (2022). Autorka umieszcza pracę Wachowskiego w nurcie tak zwanego „zwrotu ku przestrzeni”, zgodnie z którym otoczenie traktujemy jako integralną część kultury, a kulturę zaś jako proces poznawczy. Prezentuje zaczerpnięte z literatury przedmiotu wybrane przykłady ilustrujące, jak szeroko rozumiana przestrzeń może kształtować
i utrwalać stereotypy płciowe. Jej celem jest zainspirowanie do prowadzenia dalszych, pogłębionych badań na temat relacji między płcią a przestrzenią w kontekście teorii rozproszonego poznania czy szerzej – badań nad poznaniem i procesami poznawczymi w ogóle.

-----------------------------------------

Zgłoszono: 02/01/2024. Zrecenzowano: 30/01/2024. Zaakceptowano do publikacji: 24/04/2024.

Słowa kluczowe:

przestrzeń, płeć, feminizm, zwrot ku przestrzeni, poznanie rozproszone, ekologia poznawcza

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Derra, A. (2024). Płeć przestrzeni codziennej. Feministyczna w tonie glosa po lekturze książki "Poznanie rozproszone. Od heurystyk do mechanizmów" Witolda Wachowskiego. Studia Philosophiae Christianae, 60(1), 169–183. https://doi.org/10.21697/spch.2024.60.A.07

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Barad, K. (2007). Meeting the Universe Halfway. Quantum Physics and the Entanglement of Matter and Meaning. Duke University Press. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv12101zq
Google Scholar

Braidotti, R. (2009). Podmioty nomadyczne. Ucieleśnienie i różnica seksualna w feminizmie współczesnym. WAiB.
Google Scholar

Brown, F. (1986). Continuity and Change in the Urban House: Developments in Domestic Space Organisation in Seventeenth Century London. Comparative Studies in Society and History, 28(3), 558-590. DOI: https://doi.org/10.1017/S0010417500014079
Google Scholar

Cheryan, S., Lombard, E., Hudson, L., Louis, K., Plaut, V., i Murphy, M. (2019). Double Isolation: Identity Expression Threat Predicts Greater Gender Disparities in Computer Science. Self and Identity. https://doi.org/10.1080/15298868.2019.1609576. DOI: https://doi.org/10.1080/15298868.2019.1609576
Google Scholar

Cheryan, S., Plaut, V., Davies, P., i Steele, C. (2009). Ambient Belonging: How Stereotypical Cues Impact Gender Participation In Computer Science. Journal of Personality and Social Psychology, 97(6), 1045-1060. DOI: https://doi.org/10.1037/a0016239
Google Scholar

Criado Perez, C. (2020). Niewidzialne kobiety : jak dane tworzą świat skrojony pod mężczyzn. Karakter.
Google Scholar

Derra, A. (2021). Beyond the nature/culture division. Building complementary knowledge on disease. W D. Czakon, N.A. Michna, L. Sosnowski (red.), Roman Ingarden and Our Times. Recent Trends in Phenomenology and Contemporary Philosophy (105-131). Wydawnictwo Księgarnia Akademicka. DOI: https://doi.org/10.12797/9788381383936.06
Google Scholar

Endler, R. (2022). Patriarchat rzeczy. Świat stworzony przez mężczyzn dla mężczyzn. Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Fine, C. (2010). Delusions of Gender: How Our Minds, Society, and Neurosexism Create Difference. W.W. Norton.
Google Scholar

Haraway, D. (2016). Staying with the trouble: Making kin in the Chthulucene. Duke University Press. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv11cw25q
Google Scholar

Huning, S., Mölders, T., i Zibell, B. (2019). Gender, space and development. An introduction to concepts and debates. W B. Zibell, D. Damyanovic, U. Sturm (red.), Gendered Approaches to Spatial Development in Europe. Perspectives, Similarities, Differences (1-23). Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780429503818-1
Google Scholar

Kilbourne, J. (1999). Can’t buy my love. How advertising changes the ways we think and feel. Touchstone.
Google Scholar

Klein, L.F., D’Ignazio, C. (2020). Data Feminism. The MIT Press. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/11805.001.0001
Google Scholar

Latour, B. (1996). Cogito ergo sumus! or psychology swept inside out by the fresh air of the upper deck… . Mind, Culture, and Activity: An International Journal, 3(1), 54-63.
Google Scholar

Llaveria Caselles, E. (2021). Epistemic Injustice in Brain Studies of (Trans)Gender Identity. Frontiers in Sociology, 6. https://doi.org/10.3389/fsoc.2021.608328. DOI: https://doi.org/10.3389/fsoc.2021.608328
Google Scholar

Panayiotou, A. (2015). Spacing gender, gendering space: A radical “strong plot” in film. Management Learning, 46(4), 427-443. DOI: https://doi.org/10.1177/1350507614541200
Google Scholar

Rogowska-Stangret, M., Cielemęcka, O. (red.). (2018). Feministyczne nowe materializmy: usytuowane kartografie. e-naukowiec.
Google Scholar

Salter, P.S., Adams, G. (2016). On the Intentionality of Cultural Products: Representations of Black History As Psychological Affordances. Frontiers in Psychology, 7, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2016.01166. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2016.01166
Google Scholar

Schmader, T., Johns, M., i Forbes, Ch. (2008). An integrated process model of stereotype threat effects on performance. Psychological Review, 115(2), 336-356. DOI: https://doi.org/10.1037/0033-295X.115.2.336
Google Scholar

Shapiro, J.R., Neuberg, S.L. (2007). From stereotype threat to stereotype threats: Implications of a multi-threat framework for causes, moderators, mediators, consequences, and interventions. Personality and Social Psychology Review, 11(2), 107-130. DOI: https://doi.org/10.1177/1088868306294790
Google Scholar

Solnit, R., Klein, E. (2020). Rebecca Solnit on Harvey Weinstein, feminism, and social change. https://www.vox.com/podcasts/2020/3/3/21161790/rebecca-solnit-harvey-weinstein-feminism-social-change-the-ezra-klein-show/.
Google Scholar

Thagard, P. (2018). Cognitive Science. W Stanford Encyclopedia of Philosophy. https://plato.stanford.edu/entries/cognitive-science/.
Google Scholar

Tyler, M., Cohen, L. (2010). Spaces that matter: Gender performativity and organizational space. Organization Studies, 31(2), 175-198. DOI: https://doi.org/10.1177/0170840609357381
Google Scholar

Wachowski, W. (2022). Poznanie rozproszone. Od heurystyk do mechanizmów. Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar

Wasilewska, K. (2020). Cyfrodziewczyny. Pionierki polskiej informatyki. Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar

Williamson, F. (2012). Public and Private Worlds? Social History, Gender and Space. History Compass, 10(9), 633-643. https://doi.org/10.1111/j.1478-0542.2012.00851.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1478-0542.2012.00851.x
Google Scholar

Ziemińska, R. (2018). Niebinarne i wielowarstwowe pojęcie płci: próba inkluzji danych o osobach interpłciowych i niebinarnych. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar