Konflikt wokół kwestii ekologicznych – zdynamizowanie ludzkiej podmiotowości czy preludium nieuchronnej zagłady? Perspektywa etyki odpowiedzialności globalnej

Helena Ciążela

doi:10.21697/spch.2024.60.A.20

Opublikowane: 2024-12-31

Tom 60 Nr 2 (2024)

Konflikt wokół kwestii ekologicznych – zdynamizowanie ludzkiej podmiotowości czy preludium nieuchronnej zagłady? Perspektywa etyki odpowiedzialności globalnej

Helena Ciążela

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/spch.2024.60.A.20

Abstrakt

Publikowana od 2018 roku seria raportów Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) zradykalizowała oceny, dotyczące realności katastrofy klimatycznej, zagrażającej Ziemi – katastrofy, wywołanej przez rabunkową eksploatację zasobów paliw kopalnych. Wprowadziła nową jakość w obszar debaty publicznej i polityki klimatycznej. Efektem tego stały się podjęte przez Parlament Europejski szerokie regulacje prawne, służące powstrzymywaniu katastrofy, określone jako Zielony Ład. Regulacje te wywołały szereg napięć i konfliktów. W artykule podjęta została próba analizy skutków tych konfliktów dla dalszej walki z globalnym ociepleniem i zagrożeniem katastrofą klimatyczną. Analiza przebiegu i prawdopodobnych skutków konfliktów pozwala na stwierdzenie, że odgrywają one destrukcyjną rolę dla dalszego rozwoju wydarzeń. Powodują wzrost dążenia do obrony zagrożonych interesów, a tym samym utrwalanie dotychczasowych podziałów. Czynnikiem wzmacniającym negatywne tendencje stała się wojna w Ukrainie, powodująca wzrost kosztów utrzymania w krajach Unii Europejskiej. Sumowanie się kosztów Zielonego Ładu i wojny powoduje wzrost niechęci do polityki ekologicznej, a jej przymusowy charakter rodzi pytania o efektywność i skuteczność.

---------------------------------------

Zgłoszono: 30/04/2024. Zrecenzowano: 27/06/2024. Zaakceptowano do publikacji: 29/07/2024.

Słowa kluczowe:

etyka odpowiedzialności globalnej, katastrofa klimatyczna, Zielony Ład, negacjonizm (denializm) klimatyczny, „Ostatnie Pokolenie”

Inne teksty tego samego autora

Helena Ciążela, Katastrofa ekologiczna – od prognozy do rzeczywistości. Globalny problem refleksji filozoficznej w polskim lustrze , Studia Philosophiae Christianae: Tom 59 Nr 1 (2023)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Ciążela, H. (2024). Konflikt wokół kwestii ekologicznych – zdynamizowanie ludzkiej podmiotowości czy preludium nieuchronnej zagłady? Perspektywa etyki odpowiedzialności globalnej. Studia Philosophiae Christianae, 60(2), 255–275. https://doi.org/10.21697/spch.2024.60.A.20

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adamczyk, M. (2019). Mity globalnego ocieplenia. Wydawnictwo 3S Media Sp. z.o.o.
Google Scholar

Ancona, M. d’. (2018). Postprawda. Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar

Bińczyk, E. (2017). Dyskursy antropocenu a marazm środowiskowy początków XXI wieku. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie, 112, 47-59.
Google Scholar

Bińczyk, E. (2018). Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu. PWN.
Google Scholar

Birnbacher, D. (1999). Odpowiedzialność za przyszłe pokolenia. Oficyna Wydawnicza.
Google Scholar

Borejza, T. (2023). Odwołać katastrofę. Rozmowy o klimacie, buncie i przyszłości Polski. Znak Horyzont.
Google Scholar

Burszta, W. (2013). Kotwice pewności. Wojny kulturowe z popnacjonalizmem w tle. Iskry.
Google Scholar

Ciążela, H. (2006). Problemy i dylematy etyki odpowiedzialności globalnej. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie.
Google Scholar

Ciążela, H. (2019). The Collapse of the Sustainable Development Strategy as the Collapse of the Modern Civilization. Scientific Papers of Silesian University of Technology, 141, 65-76.
Google Scholar

Ciążela, H. (2021). Październik 2018 – początek duchowego zwrotu w rozwoju ludzkiej cywilizacji?. W A. Piejka, I. Wojnar (red.) Humanistyczne ambiwalencje globalizacji (19-30). PAN, Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus”.
Google Scholar

Ciążela, H. (2023a). Thinking about the future as a sociotechnical challenge. Sustainable development and the prospect of a global catastrophe – an ethical reflection. Scientific Papers of Silesian University of Technology – Organization and Management Series, 183, 53-66.
Google Scholar

Ciążela, H. (2023b). Katastrofa ekologiczna – od prognozy do rzeczywistości. Globalny problem refleksji filozoficznej w polskim lustrze. Studia Philosophiae Christianae, 59(1), 131-153.
Google Scholar

Czech, F. (2015). Spiskowe narracje i metanarracje. Nomos.
Google Scholar

Dmitruczuk, A. (2023). Świat doprowadzony do wrzenia. Lipiec 2023 najgorętszy w historii. https://wyborcza.pl/7,177851,30019399,swiat-doprowadzony-do-wrzenia-lipiec-byl-najgoretszy-w-historii.html.
Google Scholar

Eatwell, R., Goodwin, M. (2020). Narodowy populizm. Zamach na liberalną demokrację. PostFactum – Sonia Draga.
Google Scholar

Ehrlich, P.R. (1968). The Population Bomb. Ballantine Books.
Google Scholar

Figueres, C., Rivett-Carnac, T. (2021). Przyszłość należy do nas. Przewodnik po kryzysie klimatycznym dla niepoprawnych optymistów. Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar

Frase, P. (2018). Cztery przyszłości. Wizje świata po kapitalizmie. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Fukuyama, F. (1996). Koniec historii. Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Google Scholar

Fukuyama, F. (1997). Ostatni człowiek. Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Google Scholar

Gates, B. (2021). Jak ocalić świat od katastrofy klimatycznej. Rozwiązania które już mamy, Zmiany, jakich potrzebujemy. Wydawnictwo Agora.
Google Scholar

Grzesiak-Feldman, M. (2016). Psychologia myślenia spiskowego. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Hickel, J. (2022). Mniej znaczy lepiej. O tym, jak odejście od wzrostu gospodarczego ocali świat. Wydawnictwo Karakter.
Google Scholar

Jonas, H. (1996). Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej. Wydawnictwo Platan.
Google Scholar

Klaus, V. (2008). Błękitna planeta w zielonych okowach. Co jest zagrożone klimat czy wolność. Przedsiębiorstwo Wydawnicze Rzeczpospolita SA.
Google Scholar

Klein, N., Stefoff, R. (2022). Jak zmienić wszystko. Młodzi na ratunek planecie. Wydawnictwo Muza.
Google Scholar

Klinsky, C. (2023). Wielka grabież. Zielony Ład czyli jak nas okradają pod przykrywką ochrony środowiska. Wydawnictwo św. Tomasza z Akwinu.
Google Scholar

Manabe, S., Broccoli, A.J. (2022). Algorytmy w służbie klimatu czyli sekrety globalnego ocieplenia. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Mann, M.E. (2021). Nowa wojna klimatyczna. Jak ocalić naszą planetę?. Wydawnictwo Dolnośląskie – Publicat S.A.
Google Scholar

Markiewka, T.S. (2021). Zmienić świat raz jeszcze. Jak wygrać walkę o klimat. Wydawnictwo Czarna Owca.
Google Scholar

Maslin, M. (2018). Zmiany klimatu. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Mastalerz, P. (2000). Ekologiczne kłamstwa ekowojowników. Rzecz o szkodliwości kłamliwej propagandy ekologicznej. Wydawnictwo Chemiczne.
Google Scholar

Morano, M. (2023). Zielone oszustwo. Dlaczego zielony nowy Ład jest gorszy niż myślisz. Wydawnictwo Wektory.
Google Scholar

Müller, J.W. (2017). Co to jest populizm?. Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar

Mundy, S. (2022). Wyścig po jutro. Przetrwanie, innowacja i zysk na froncie kryzysu klimatycznego. Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Google Scholar

Peccei, A. (1987). Przyszłość jest w naszych rękach. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Picht, G. (1981). Odwaga utopii. Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Pipes, D. (1998). Potęga spisku. Wpływ paranoicznego myślenia na dzieje ludzkości. BEJ Service.
Google Scholar

Pitron, G. (2020). Wojna o metale rzadkie. Ukryte oblicze transformacji energetycznej i cyfrowej. Wydawnictwo Kogut.
Google Scholar

Popkiewicz, M., Kardaś, A., Malinowski, S. (2019). Nauka o klimacie. Sonia Draga – Wydawnictwo Nieoczywiste.
Google Scholar

Reisman, G. (2015). Ekologizm trucizna XXI wieku. Fijorr Publishing.
Google Scholar

Rich, N. (2020). Ziemia. Jak doprowadziliśmy do katastrofy?. Wydawnictwo W.A.B.
Google Scholar

Scruton, R. (2017). Zielona filozofia. Jak poważnie myśleć o naszej planecie. Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Google Scholar

Shellenberger, M. (2021). Apokalipsy nie będzie! Dlaczego klimatyczny alarmizm szkodzi nam wszystkim. Wydawnictwo CiS.
Google Scholar

Sherriff, R.C. (2024). Rękopis Hopkinsa. Dom Wydawniczy REBIS.
Google Scholar

Sloterdijk, P. (2021). Antropocen – stan procesowy na obrzeżu historii Ziemi?. W P. Sloterdijk, Co się zdarzyło w XX wieku? (7-46). Wydawnictwo Aletheia.
Google Scholar

Soros, G. (2023). George Soros: Co ma demokracja do topniejących lodowców. Rzeczpospolita, 16.02.2023. https://www.rp.pl/publicystyka/art37974971-george-soros-co-ma-demokracja-do-topniejacych-lodowcow.
Google Scholar

Stanley, J. (2021). Jak działa faszyzm. My kontra oni. Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Google Scholar

Teluk, T. (2009). Mitologia efektu cieplarnianego. Instytut Globalizacji.
Google Scholar

Wallace-Wells, D. (2019.) Ziemia nie do życia. Nasza planeta po globalnym ociepleniu. Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Google Scholar

Warzecha, Ł. (2021). Klimatyzm obnażony. Nauka przeciw klimatystom. Do Rzeczy, 19. https://dorzeczy.pl/temat-tygodnia/184057/warzecha-klimatyzm-obnazony.html.
Google Scholar

Whyte, J. (2015). Oszuści czy ignoranci. O nadużywaniu nauki do celów politycznych. Fijorr Publishing.
Google Scholar

Zdybel, L. (2002.) Idea spisku i teorie spiskowe w świetle analiz krytycznych i badań historycznych. Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar

Ziemkiewicz, R.A. (2019). Nowa religia – klimatyzm. Do Rzeczy, 29. https://dorzeczy.pl/tygodnik/108061/nowa-religia-klimatyzm.html.
Google Scholar