Performatywność języka a powinność moralna

Karolina Rozmarynowska

doi:10.21697/2018.54.2.14

Opublikowane: 2019-03-29

Tom 54 Nr 2 (2018)

Performatywność języka a powinność moralna

Karolina Rozmarynowska

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/2018.54.2.14

Abstrakt

Przedmiotem rozważań podjętych w artykule jest rola języka w tworzeniu powinności moralnej. W nawiązaniu do klasycznej teorii aktów mowy J. Austina i J. Searle’a, autorka, na przykładzie czynności obiecywania, bada, na czym polega „powinnościorodna” moc słów. Zastanawia się również, jakie warunki muszą zostać spełnione, aby określona wypowiedź nakładała na jej autora moralne zobowiązanie. Przeprowadzone analizy, obejmujące również stanowisko krytyczne wobec koncepcji Searle’a, ujawniają ograniczenia, jakie wynikają z tezy, mówiącej, że to język tworzy powinność. Odwołując się do funkcji performatywnej, jaką pełni język, możemy wyjaśnić jedynie przedmiotowy wymiar obietnicy. Zrozumienie jej podmiotowego źródła wymaga zajęcia odmiennej perspektywy badawczej.

Słowa kluczowe:

performatywność, język, powinność, obietnica, Searle John, Austin John, Reinach Adolf

Inne teksty tego samego autora

Karolina Rozmarynowska, The Language of Christian Ethics. A Definition of Ethical Notions as Illustrated by the Concept of Tadeusz Ślipko , Studia Philosophiae Christianae: Tom 57 Nr 1 (2021)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Rozmarynowska, K. (2019). Performatywność języka a powinność moralna. Studia Philosophiae Christianae, 54(2), 129–146. https://doi.org/10.21697/2018.54.2.14

Cited by / Share

Bibliografia

Austin J.L., Jak działać słowami, w: Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne, tłum. z ang. B. Chwedeńczuk, PWN, Warszawa 1993.
Google Scholar

Crosby J.F., Speech act theory and phenomenology, w: Speech Acts, Meaning and Intentions. Critical Approaches to the Philosophy of John R. Searle, red. A. Burkhardt, Walter de Gruyter, Berlin, New York 1990, 62–88.
Google Scholar

Frankfurt H.G., Wolność woli i pojęcie osoby, tłum. z ang. J. Nowotniak, w: Filozofia moralności. Postanowienie i odpowiedzialność moralna, wyb. J. Hołówka, Wydawnictwo SPACJA – Fundacja Aletheia, Warszawa 1997, 21–39.
Google Scholar

Mayo B., A Note on Austin’s Performative Theory of Knowledge, Philosophical Studies: An International Journal for Philosophy in the Analytic 14(1963)1–2, 28–31.
Google Scholar

Rutkowski M., Czym jest obiecywanie?, http://etykapraktyczna.pl/katalog-etyki?task=viewlink&link_id=1601.
Google Scholar

Searle J., Czynności mowy. Rozważania z filozofii języka, tłum. z ang. B. Chwedeńczuk, Państwowy Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1987.
Google Scholar

Spaemann R., Osoby. O różnicy między kimś a czymś, tłum. J. Merecki, Oficyna Naukowa, Warszawa 2001.
Google Scholar