Eros i Tanatos – „Róża” Jarosława Iwaszkiewicza i „Ubranie prawie nowe” w reżyserii Włodzimierza Haupego

Katarzyna Majca-Lipa

doi:10.21697/zk.2024.11.13

Opublikowane: 2024-11-25

Nr 11 (2024)

Eros i Tanatos – „Róża” Jarosława Iwaszkiewicza i „Ubranie prawie nowe” w reżyserii Włodzimierza Haupego

Katarzyna Majca-Lipa

Załącznik Kulturoznawczy

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zk.2024.11.13

Abstrakt

The text is devoted to Jarosław Iwaszkiewicz’s story Róża (en. The Rose), with its firm adaptation, Ubrania prawie nowe (en. Almost Brand New Clothes) directed by Włodzimierz Haupe. The analysis, prioritizing the primacy of literary material over its cinematic counterpart, is grounded in intermedial assessments (Chmielecki 2008), literary studies (Przybylski 1970, Giełdoń-Paszek 2014), philosophical perspectives (Leszczyński 2003), and linguistic considerations (Burkot 1970). Furthermore, the historical as well as social and cultural context of the narrative has been delineated (Kuciel-Frydryszak 2018; 2023). The article’s objective is to demonstrate that both the literary and cinematic texts remain remarkably pertinent, encompassing both thematic and existential dimensions.

Słowa kluczowe:

Iwaszkiewicz, adaptacja, zwrot ludowy, interdyscyplinarność, nowa humanistyka

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Majca-Lipa, K. (2024). Eros i Tanatos – „Róża” Jarosława Iwaszkiewicza i „Ubranie prawie nowe” w reżyserii Włodzimierza Haupego. Załącznik Kulturoznawczy, (11). https://doi.org/10.21697/zk.2024.11.13

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Andrew James D., Główne teorie filmu. Wprowadzenie, Wydawnictwo PWSFTiT, Łódź 1995.
Google Scholar

Bartmiński Jerzy, O pojęciu językowego obrazu świata, w: idem, Językowe podstawy obrazu świata, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006.
Google Scholar

Burkot Stanisław, Między stylizacją a prostotą (o prozie Jarosława Iwaszkiewicza), „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace Historycznoliterackie” 1971, nr 5.
Google Scholar

Całbecki Marcin, Kurpiowskie Eleusis. O bohaterkach „Brzeziny” Jarosława Iwaszkiewicza, „Pamiętnik Literacki” 2017, nr 4. DOI: https://doi.org/10.18318/pl.2017.4.1
Google Scholar

Chmielecki Konrad, Estetyka intermedialności, Rabid, Kraków 2008.
Google Scholar

Chmielecki Konrad, Estetyka mise-en-scene kontra estetyka mise-en-page albo o dwóch estetykach obrazu elektronicznego, „Kwartalnik Filmowy” 2006, nr 54–55.
Google Scholar

Giełdoń-Paszek Aleksandra, Obywatel Parnasu: sztuki piękne w życiu i twórczości Jarosława Iwaszkiewicza, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2014.
Google Scholar

Helman Alicja, Dziesięć tez na temat adaptacji filmowych, w: Wokół adaptacji filmowej, red. E. Nurczyńska-Fidelska, Z. Batko, Centralny Gabinet Edukacji Filmowej Dzieci i Młodzieży, Łódź 1997.
Google Scholar

Helman Alicja, Pitrus Andrzej, Podstawy wiedzy o filmie, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2008.
Google Scholar

Hopfinger Maryla, Adaptacje filmowe utworów literackich. Problemy teorii i interpretacji, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1974.
Google Scholar

Iwaszkiewicz Jarosław, Brzezina, Biblioteka Narodowa, Warszawa 2021.
Google Scholar

Iwaszkiewicz Jarosław, Panny z Wilka, Biblioteka Narodowa, Warszawa 2020.
Google Scholar

Iwaszkiewicz Jarosław, Róża, w: idem, Brzezina i inne opowiadania ekranizowane, Czytelnik, Warszawa 1987.
Google Scholar

Kaczmarczyk Katarzyna, Wprowadzenie, w: Narratologia transmedialna, red. K. Kaczmarczyk, Universitas, Kraków 2017.
Google Scholar

Kopaliński Władysław, Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990.
Google Scholar

Kowalski Mariusz, W poszukiwaniu straconej młodości. „Panny z Wilka” Jarosława Iwaszkiewicza w przekładzie Paula Cazina, „Pamiętnik Literacki” 2000, nr 1.
Google Scholar

Kucharska Jolanta, Dzieło literackie i jego filmowa adaptacja – problem narracji z zachowaniem tego samego punktu widzenia po zmianie medium, w: Punkt widzenia w literaturze, kulturze i języku, red. E. Muskat-Tabakowska, G. Borowski, A. Cierpich, K. Wąsala, Wydawnictwo UJ, Kraków 2015.
Google Scholar

Kuciel-Frydryszak Joanna, Chłopki. Opowieść o naszych babkach, Marginesy, Warszawa 2023.
Google Scholar

Kuciel-Frydryszak Joanna, Służące do wszystkiego, Marginesy, Warszawa 2019.
Google Scholar

Kwiatkowski Jerzy, Dwudziestolecie międzywojenne, PWN, Warszawa 2008.
Google Scholar

Leszczyński Damian Bachelard i Bergson. Spór o naturę czasu, „Principia” 2003, nr 24.
Google Scholar

Ogonowska Agnieszka, Adaptacja filmowa jako przykład zjawiska intermedialności, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura” 2013, nr 5.
Google Scholar

Przybylski Ryszard, Eros i Tanatos. Proza Jarosława Iwaszkiewicza 1916–1938, Czytelnik, Warszawa, 1970.
Google Scholar

Ritz German, Eros i sublimacja u Jarosława Iwaszkiewicza, „Teksty Drugie” 1994, nr 1.
Google Scholar

Romaniuk Radosław, Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza, t. 1, Iskry, Warszawa 2012.
Google Scholar

Syska Rafał (red.), Słownik filmu, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2010.
Google Scholar

Woroch Adrianna, Granica pomiędzy twórczą adaptacją a dziełem autorskim. Filmowe wizje literatury, w: Rejestry Kultury, red. K. Olkusz, Ośrodek Badawczy Facta Ficta, Wrocław 2019.
Google Scholar

Zawada Andrzej, Jarosław Iwaszkiewicz, Wiedza Powszechna, Warszawa 1994.
Google Scholar

Żelichowski, Filip, Róża i jej egzystencja autentyczna i nieautentyczna a sytuacje graniczne. Heideggerowskie bycie i jego formy na przykładzie życia głównej bohaterki opowiadania „Róża” Jarosława Iwaszkiewicza, w: Kobieta w literaturze, sztuce i muzyce – ujęcie interdyscyplinarne, red. E. Chodźko, J. Kozłowska, Wydawnictwo Naukowe Tygiel, Lublin 2023.
Google Scholar