PARENT-CHILD RELATIONSHIPS IN THE CONTEXT OF EARLY READING INITIATIONS

Kamil Kuracki; Agnieszka Dłużniewska

doi:10.21697/fp.2023.1.22

Opublikowane: 2023-09-01

Tom 13 Nr 1 (2023)

PARENT-CHILD RELATIONSHIPS IN THE CONTEXT OF EARLY READING INITIATIONS

Kamil Kuracki , Agnieszka Dłużniewska

Forum Pedagogiczne

Dział: Colloquia

https://doi.org/10.21697/fp.2023.1.22

Abstrakt

W artykule podjęto problematykę dotyczącą znaczenia relacji rodzic-dziecko dla zaangażowania rodziców w podejmowanie wspólnych inicjacji czytelniczych z dziećmi. Badania ilościowe przeprowadzone w grupie rodziców dzieci ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi (N=198) oraz bez specjalnych potrzeb rozwojowych (N=194) pozwoliły na ustalenie związków pomiędzy deklarowanym przez obie badane grupy rodziców zaangażowaniem w podejmowanie wczesnych inicjacji czytelniczych a przejawianymi przez nich zachowaniami wspierającymi lub przymusowymi, samooceną własnych zachowań w kontakcie z dzieckiem oraz oceną zachowań dziecka, a także na rozpoznanie predyktorów zaangażowania rodziców dzieci ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i bez specjalnych potrzeb rozwojowych w podejmowanie wspólnych inicjacji czytelniczych z dziećmi. Wyniki badań wskazują m.in., że głównym predyktorem zaangażowania rodziców w podejmowanie wspólnych inicjacji czytelniczych w obu badanych grupach są działania wspierające/zaangażowane. Dodatkowo w grupie rodziców ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi wskazano na mediacyjną rolę dokonywanej przez rodziców dzieci ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi oceny zachowań dziecka w relacji między ujawnianymi przez nich zachowaniami wspierającymi/zaangażowanymi a zaangażowaniem w podejmowanie wczesnych inicjacji czytelniczych z dziećmi.

Słowa kluczowe:

rodzice, specjalne potrzeby rozwojowe, czytanie, wczesne inicjacje czytelnicze

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

pdf (English)

Zasady cytowania

Kuracki, K., & Dłużniewska, A. (2023). PARENT-CHILD RELATIONSHIPS IN THE CONTEXT OF EARLY READING INITIATIONS. Forum Pedagogiczne, 13(1), 319–333. https://doi.org/10.21697/fp.2023.1.22

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Deckner D. F., Adamson L. B., Bakeman R. (2006). Child and maternal contributions of shared reading: Effects on language and literacy development. „Applied Developmental Psychology”, nr 27, s. 31–41.
Clark E. V. (2003). First language acquisition. Cambridge: Cambridge University Press.
Dickinson D. K., Tabors P. O. (red.). (2001). Beginning literacy with language: Young children learning at home and school. Baltimore: Brookes.
Dłużniewska A., Kuracki K.(2018). Parents' well-being and coping with problematic behavior of their child with disability, "10th International Conference on Education and New Learning Technologies. Conference Proceedings" nr 1, s. 5039-5046
Dłużniewska A., Kuracki K. (2020). Predyktory kształtowania się relacji rodzic-dziecko w rodzinach wychowujących dzieci z niepełnosprawnością. W: J. Głodkowska (red.), Dydaktyka specjalna. Od konstruktów teoretycznych do modeli badawczych, Warszawa: Wydawnictwo APS.
Dolezal-Sams J. M., Nordquist V. M., Twardosz S. (2009). Home environment and family resources to support literacy interaction: Examples from families of children with disabilities. „Early Education and Development”, nr 20 (4), s. 603–630.
González N., Moll L., Amanti C. (2005). Funds of knowledge: Theorizing practices in households, communities and classrooms. Mahwah, NJ: Erlbaum.
Grindle C., Tyler E., Murray C., Hastings R. P., Lovell M. (2019). Parent‐mediated online reading intervention for children with Down Syndrome. „Support for Learning”, nr 34 (2), s. 211–230.
Hart B., Risley T. R. (1995). Meaningful differences in the everyday experience of young American children. Baltimore: Brookes.
Hoover-Dempsey K. V., Sandler H. M. (1995). Parental involvement in children’s education: why does it make a difference? „Teachers College Record”, nr 97 (2), s. 310–331.
Hoover-Dempsey K. V., Whitaker M. C., Ice C. L. (2010). Motivation and commitment to family-school parnerships. W: Handbook of school-family parnerships. S. L. Christenson, A. L. Reschly (red.), New York: Routledge.
Kuracki K. (2019). Satisfaction with the support received by parents of children with disabilities and the diversity of parental behaviour towards the child, "Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej", nr 26, s. 191-215.
Kuracki K. (2022). Rodzice w procesie rozwijania umiejętności językowych i czytelniczych młodszych dzieci ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi - stan badań i perspektywy badawcze. "Forum pedagogiczne", nr 12 (1), s. 534-545.
Lai W.W., Goh T.J., Oei T.P., Sung M. (2015). Coping and Well-Being in Parents of Children with Autism Spectrum Disorders (ASD). „Journal of Autism & Developmental Disorders”, nr 45, s.2582–2593.
Light J., Kelford-Smith, A. (1993). Home literacy experiences of preschoolers who use ACC systems and of their nondisabled peers. „Augmentative and Alternative Communication”, nr 9, s. 10–25.
Lovejoy M. Ch., Weis R., O'Hare E., Rubin E. C. (1999). Development and Initial Validation of the Parent Behavior Inventory. "Psychological Assessment", nr 11 (4), s. 534-545.
Peeters M., Verhoeven L., van Balkom H., de Moor J. (2009). Home literacy environment: characteristics of children with cerebral palsy. „International Journal of Language and Communication Disorders”, nr 44 (6), s. 917–940.
Pianta R. C. (2004). Relationships among children and adults and family literacy. W: Wasik B. H. (red.). Handbook of reading research. Mahwah, NJ: Erlbaum.
Pino O. (2000). The effect of context on mother’s interaction style with Down’s syndrome and typically developing children. „Research in Developmental Disabilities”, nr 21, s. 329–246.
Puglisi M. L., Hulme C., Hamilton L. G., Snowling M. J. (2017). The home literacy environment is a correlate, but perhaps not a cause, of variations in children’s language and literacy development. "Scientific Studies of Reading", nr 21(6), s. 498 - 514.
Reynolds G, Werfel K. L. (2020). Home Literacy Environment and Emergent Skills in Preschool Children With Hearing Loss. „J Deaf Stud Deaf Educ”, nr 25 (1), s. 68–79.
Rogers M. A., Wiener J., Marton I., Tannock R.(2009). Parental involvement in children’s learning: comparing parents of children with and without Attention-Deficite/Hyperactivity Disorder (ADHD). „Journal of School Psychology”, nr 47 (3), s. 167–175.
Seymour M, Wood C. E., Giallo R., Jellett R. (2013). Fatigue, Stress and Coping in Mothers of Children with an Autism Spectrum Disorder, "Journal of Autism & Developmental Disorders", nr 43, s. 1547-1554.
Sénéchal M., LeFevre J. A.(2002). Parental involvement in the development of children’s reading skill: A fiveyear longitudinal study."Child Development", nr 73(2), s. 445–460.
Schaffer H. R. (1994). Epizody wspólnego zaangażowania jako kontekst rozwoju poznawczego, W: A. Brzeizńska, G. Lutomski (red.), Dziecko w świecie ludzi i przedmiotów, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Schneider P., Hecht B. F. (1995). Interaction between children with developmental delays and theirs mothers during a book-sharing activity. „International Journal of Disability, Development and Education”, nr 42 (1), s. 44–56.
Smith L. E., Seltzer M.M., Tager-Flusberg H., Greenberg J.S., Carter A.S. (2008). A Comparative Analysis of Well-Being and Coping among Mothers of Toddlers and Mothers of Adolescents with ASD. "Journal of Autism and Developmental Disorders", nr 38(5), s. 876–889.
Snarr J. D., Slep A. M., Grande V. P.(2009). Validation of a New Self-Report Measure of Parental Attributions. "Psychological Assessment", nr 21 (3), s. 390-401.
Teale W. H.., Sulzby E. (1989). Emergent Literacy: New Perspectives. W: D. S. Strickland, L. M. Morrow (red.), Emerging Literacy: Young Children Learn to Read and Write. Newark, Delaware: International Reading Association.
Taylor D. (1983). Family literacy: Young children learning to read and write. Exeter, NH: Heinemann.
Tomasello M. (2000). The social-pragmatic theory of word learning. „Pragmatics”, nr 10 (4), s. 401–413.
Westerveld M., van Bysterveldt A. K. (2017). The Home Literacy Environment of Preschool-Age Children with Autism or Down Syndrome. „Folia Phoniatrica et Logopaedica”, nr 69 (1–2), s. 43–53.
Whitehurst G. J., Lonigan C. J. (1998). Child development and emergent literacy. „Child Development”, nr 69 (3), s. 848–872.
Wygotski L. S. (1978). Narzędzie i znak w rozwoju dziecka. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe.
Yeo L. S., Ong W. W., Ng C. M. (2014). The home literacy environment and preschool children's reading skills and interest. "Early Education and Development", nr 25(6), s. 791–814. Google Scholar