Geragogika specjalna – zarys rozwojowy i koncepcyjny

Marlena Kilian

doi:10.21697/fp.2022.1.07

Opublikowane: 2022-10-17

Tom 12 Nr 1 (2022)

Geragogika specjalna – zarys rozwojowy i koncepcyjny

Marlena Kilian

Forum Pedagogiczne

Dział: Dział tematyczny

https://doi.org/10.21697/fp.2022.1.07

Abstrakt

W pedagogice specjalnej coraz wyraźniej dostrzega się specyficzne i niezaspokojone potrzeby osób z niepełnosprawnościami w zaawansowanym wieku. Celem artykułu było przedłożenie podstaw rozwojowych i koncepcyjnych geragogiki specjalnej, jako nowego i nabierającego znaczenia w dobie starzenia się społeczeństw działu pedagogiki specjalnej, zajmującej się osobami starszymi z ograniczeniami codziennej sprawności i skoncentrowanej na maksymalizowaniu ich życiowej samodzielności. W artykule nakreślono i uzasadniono rozwój geragogiki specjalnej w obszarze nauki, kształcenia i praktyki zawodowej. Sformułowano cele, zadania i funkcje geragogiki specjalnej, jak również jej zakres tematyczny. Ponadto określono grupę korzystającą z oferty formułowanej w ramach geragogiki specjalnej oraz kompetencje świadczących usługi z zakresu geragogiki specjalnej geragogów specjalnych.

Słowa kluczowe:

pedagogika specjalna, geragogika specjalna, starość, starzenie się, niepełnosprawność

Inne teksty tego samego autora

Marlena Kilian, Metodyka edukacji osób w starszym wieku. Podstawowe wskazówki i zasady , Forum Pedagogiczne: Tom 5 Nr 1 (2015)
Marlena Kilian, Studenci z niepełnosprawnościami: doświadczenia, potrzeby, wyzwania , Forum Pedagogiczne: Tom 6 Nr 1 (2016)
Marlena Kilian, EDUKACJA MIĘDZYPOKOLENIOWA WOBEC WYZWAŃ WSPÓŁCZESNOŚCI , Forum Pedagogiczne: Tom 1 Nr 2 (2011)
Marlena Kilian, Individual and social consequences of old age stereotypes , Forum Pedagogiczne: Tom 8 Nr 2 (2018)
Marlena Kilian, Motywy społecznego uczestnictwa seniorów w świetle wybranych teorii motywacji , Forum Pedagogiczne: Tom 10 Nr 2 (2020)

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Kilian, M. (2022). Geragogika specjalna – zarys rozwojowy i koncepcyjny. Forum Pedagogiczne, 12(1), 87–108. https://doi.org/10.21697/fp.2022.1.07

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Bibliografia

Szczepankowski B. (2021), Ubytki słuchu i ich konsekwencje u osób w starszym wieku, [w:] M. Kilian (red.), Pedagogika specjalna osób w starszym wieku, IMPULS, Warszawa.
Google Scholar

Ewen H.H., J.F. Watkins, S.L. Bowles (2006), Gerontology doctoral training: the value of goals, program perceptions, and prior experience among students, „Educational Gerontology”, 32(9): 757- 770. DOI: https://doi.org/10.1080/03601270600835462
Google Scholar

Grzesiak S. (2021), Gerontologia resocjalizacyjna i penitencjarna w okresie późnej dorosłości, [w:] M. Kilian (red.), Pedagogika specjalna osób w starszym wieku, IMPULS, Warszawa.
Google Scholar

Humphry G.M., Old age, Macmillan & Bowes, Cambridge 1889.
Google Scholar

Jauer-Niworowska O. (2021), Wsparcie osób starszych w zdrowiu i chorobie w perspektywie psychologicznej i logopedycznej — wybrane zagadnienia profilaktyki, diagnozy i terapii zaburzeń mowy, [w:] M. Kilian (red.), Pedagogika specjalna osób w starszym wieku, IMPULS, Warszawa.
Google Scholar

Kaczorowska-Bray K. (2017), Gerontologopedia, czyli starość w perspektywie logopedycznej, Konteksty Społeczne, 1(9): 140–141.
Google Scholar

Kilian M. (2009), Geragogika specjalna w dobie starzenia się społeczeństw, [w:], M. Dycht, L. Marszałek (red.), Dylematy (niepełno)sprawności – rozważania na marginesie studiów kulturowospołecznych. Współczesne konteksty i kontrowersje pedagogiki wspierającej, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa, s.316-341.
Google Scholar

Kilian M. (2017), geragogika specjalna, [w:] Encyklopedia starości, starzenia się i niepełnosprawności, A.A. Zych (red.), Katowice, t. 1, s. 499.
Google Scholar

Kilian M. (2018), Geragogika specjalna w starzejącym się społeczeństwie, [w:] Kilian M., E. Śmiechowska-Petrovskij (red.), Niepełnosprawność w okresie późnej dorosłości, Impuls, Warszawa, s. 19-45.
Google Scholar

Kilian M. (2021), Niepełnosprawność wzrokowa w starszym wieku, [w:] M. Kilian (red.), Pedagogika specjalna osób w starszym wieku, IMPULS, Warszawa.
Google Scholar

Komeński J.A., Pamedia, Ossolineum, Wrocław 1973.
Google Scholar

Lowenstein A. (2004), Gerontology coming of age: The transformation of social gerontology into a distinct academic discipline, „Educational Gerontology”, 30(2):129–141. DOI: https://doi.org/10.1080/03601270490266293
Google Scholar

Majewicz P. (2021), Seniorzy przewlekle chorzy (geragogika terapeutyczna), [w:] M. Kilian (red.), Pedagogika specjalna osób w starszym wieku, IMPULS, Warszawa.
Google Scholar

Pope A., A. Tarlov (red.), Disability in America: Towards a National Agenda for Prevention, National Academy Press, Washington 1991.
Google Scholar

Szarota Z. (1999), Gerontologia w programach akademickiego kształcenia pedagogicznego, Gerontologia Polska, 7(3-4).
Google Scholar

Wolska D. (2021), Niepełnosprawność intelektualna w starszym wieku, [w:] M. Kilian (red.), Pedagogika specjalna osób w starszym wieku, IMPULS, Warszawa.
Google Scholar

Zych A.A. (2014), Pedagogika osób z otępieniem jako nowy obszar geragogiki specjalnej, LABOR et EDUCATIO nr 2, s. 271-283.
Google Scholar

Zych A.A. (2018), Gerontologopedia, czyli pedagogia osób starszych, które nie mówią, ale mają własne zdanie, Edukacja, 3(146): 41–47.
Google Scholar

Zych A.A., Lifelong education in the context of gerontological theory, [w:] Continous education as a social fact, N. A. Lobanov, V. N. Skvortsov (red.), Leningrad State University, SaintPetersburg 2011, s. 352-364.
Google Scholar