Metodyka waloryzacji przyrodniczej. Część I: Zastosowania w ochronie przyrody

Piotr Matyjasiak

doi:10.21697/seb.2012.10.3.05

Published: 2012-09-30

Vol. 10 No. 3 (2012)

Methods of valorization of natural resources. Part 1. Application in the nature protection

Piotr Matyjasiak

Studia Ecologiae et Bioethicae

Section: Articles

https://doi.org/10.21697/seb.2012.10.3.05

Abstract

The aim of this paper is to review the method of valorization of natural resources as applied in nature protection and spatial planning. Various valorization indices are discussed, including natural resources of special protection concern (species and natural habitat types of community interest, species legally protected in Poland, species, and ecosystems included in red lists, keystone species, flagship, and charismatic species), indicators of the conservation status of ecosystems and landscapes (indicator species and other indices of the degree of naturalness of ecosystems and landscapes), and components of ecological networks (ecological corridors and patches). Emphasis was placed on the need to include issues of ecological connectivity in the valorization of natural resources.

Keywords:

ecology, ecological connectivity, nature conservation, valorization of natural resources

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Matyjasiak, P. (2012). Methods of valorization of natural resources. Part 1. Application in the nature protection. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 10(3), 55–77. https://doi.org/10.21697/seb.2012.10.3.05

Cited by / Share

References

Adamski P., Bartel R., Bereszyński A., Kepel A., Witkowski Z. (red.), 2004, Gatunki zwierząt (z wyjątkiem ptaków). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny, tom 6, Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
Google Scholar

Bednorz J., 1995, Waloryzacja ornitologiczna doliny Noteci i propozycje ochrony jej najwartościowszych odcinków, Prace Zakł. Biol. i Ekol. Ptaków UAM, vol. 4, 95-119.
Google Scholar

Brzeg A., Wojterska M., 2001, Zespoły roślinne Wielkopolski, ich stan poznania i zagrożenie, w: Wojterska M. (red.), „Szata roślinna Wielkopolski i Pojezierza Południowopomorskiego”, Przewodnik sesji terenowych 52. Zjazdu PTB, 24-28 września 2001, Bogucki Wyd. Nauk., Poznań, 39-110.
Google Scholar

Celiński F., Wika S., Parusel J. B. (red.), 1997, Czerwona lista zbiorowisk roślinnych Górnego Śląska, Raporty i Opinie, vol. 2, 38-68.
Google Scholar

Dombrowski A., Chmielewski S., Bukaciński D., Rzępała M., Brzozowski A., 1998, Ornitologiczna ranga największych rzek dorzecza Wisły Środkowej, Not. Orn., vol. 39, 61-75.
Google Scholar

Dombrowski A., Głowacki Z., Jakubowski W., Kovalchuk I., Michalczyk Z., Nikiforov M., Szwajgier W., Wojciechowski K. H. (red.), 2002, Korytarz ekologiczny doliny Bugu – stan, zagrożenia, ochrona, IUCN Polska, Warszawa.
Google Scholar

Dubiel E., Szwagrzyk J. (red.), 2008, Atlas roślinności rzeczywistej Krakowa, Urząd Miasta Krakowa, Kraków.
Google Scholar

Falencka-Jabłońska M., 2007, Gatunki roślin synantropijnych jako wskaźniki stopnia przekształcenia biocenoz leśnych, Stud. Mat. CEP-L, nr 2/3(16), 279-287.
Google Scholar

Gacka-Grzesikiewicz E. (red.), 1995, Korytarz ekologiczny doliny Wisły – stan, funkcjonowanie, zagrożenia, IUCN Polska Warszawa.
Google Scholar

Gacka-Grzesikiewicz E., 2000, Zasady ogólnoprzyrodniczej waloryzacji doliny Wisły dla potrzeb planowania przestrzennego, w: Matuszkiewicz J. M., Roo-Zielińska E. (red.), „Międzywale Wisły jako swoisty układ przyrodniczy (odcinek Pilica-Narew)”, Dokumentacja Geograficzna vol. 19, 147-156.
Google Scholar

Głowaciński Z. (red.), 2001, Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce, PWRiL, Warszawa.
Google Scholar

Głowaciński Z., Nowacki J. (red), 2004, Polska czerwona księga zwierząt. Bezkręgowce, wyd. IOP PAN, Kraków.
Google Scholar

Gromadzki M. (red.), 2004, Ptaki. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny, tomy 7 i 8, Ministerstwo Środowiska , Warszawa.
Google Scholar

Gutowski J. M., Bobiec A., Pawlaczyk P., Zub K., 2005, Drugie życie drzewa, WWF Polska, Warszawa-Hajnówka.
Google Scholar

Hansson L., 2000, Indicators of biodiversity: recent approaches and some general suggestions, Bear Project Technical Report, No 1, 1-7.
Google Scholar

Herbich J. (red.), 2004a, Wody słodkie i torfowiska. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny, tom 2, Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
Google Scholar

Herbich J. (red.), 2004b, Murawy, łąki, ziołorośla, wrzosowiska, zarośla. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny, tom 3, Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
Google Scholar

Herbich J. (red.), 2004c, Lasy i Bory. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny, tom 5, Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
Google Scholar

Jankowski W., Świerkosz K. (red.), 1995, Korytarz ekologiczny doliny Odry – stan, funkcjonowanie zagrożenia, IUCN Polska, Warszawa.
Google Scholar

Keller M., 2007, Cele, metody i efekty inwentaryzacji ptaków – głos w dyskusji, Stud. Mat. CEP-L, nr 2/3(16), 380-385.
Google Scholar

Keller M., Chylarecki P., Nowicki W., 2000, Ornitologiczna waloryzacja międzywala Wisły od ujścia Pilicy do ujścia Narwi, w: Matuszkiewicz J. M. i Roo-Zielińska E (red.), „Międzywale Wisły jako swoisty układ przyrodniczy (odcinek Pilica-Narew)”, Dokumentacja Geograficzna, vol. 19, 119-130.
Google Scholar

Kistowski M., Pchałek M., 2009, Natura 2000 w planowaniu przestrzennym – rola korytarzy ekologicznych, Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
Google Scholar

Krebs C. J., 2011, Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Kuczyński L., Chylarecki P., 2012, Atlas pospolitych ptaków lęgowych Polski. Rozmieszczenie, wybiórczość siedliskowa, trendy, GIOŚ, Warszawa.
Google Scholar

Kuszewska K., Fenyk M.A., 2010, Różnorodność biologiczna w krajobrazie rolniczym, Acta Sci. Pol., Admin. Loc., vol. 9, 57-68.
Google Scholar

Matuszkiewicz J. M., 2001, Zespoły leśne Polski, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Matuszkiewicz J. M., Chojnacki J., Kozłowska A., Plit J., Roo-Zielińska E., 2000, Zróżnicowanie typologiczno-przestrzenne i dynamiczne roślinności obszaru międzywala Wisły na odcinku warszawskim, w: Matuszkiewicz J. M., Roo-Zielińska E. (red.), „Międzywale Wisły jako swoisty układ przyrodniczy (odcinek Pilica-Narew)”, Dokumentacja Geograficzna vol. 19, 31-74.
Google Scholar

Matyjasiak P., Pchałek M., 2011, Rola przyrodnika w prawnej reglamentacji procesu inwestycyjnego, w: Kopeć D., Ratajczyk N. (red.), „Prawo ochrony przyrody a procesy inwestycyjne”, wyd. TPZŁ, Łódź, 12-20.
Google Scholar

Mirek Z., Nikel A., Paul W., Wilk Ł., 2005, Ostoje roślinne w Polsce, wyd. IB PAN, Kraków.
Google Scholar

Mróz W., Staszyńska K., 2011, Waloryzacja terenów nieleśnych gminy Cisna ze względu na przedmioty ochrony obszaru Natura 2000 „Bieszczady” – synteza prowadzonych prac, IOP PAN, Kraków.
Google Scholar

Newton I., 1998, Population limitation in birds, Elsevier, London.
Google Scholar

Nowakowski J. J., Górski A., 2009, Awifauna lęgowa Narwiańskiego Parku Narodowego – stan i zmiany, Not. Orn., vol. 50, 57-110.
Google Scholar

Obidziński A., Żelazo J., 2011, Inwentaryzacja i waloryzacja przyrodnicza, wyd. SGGW, Warszawa.
Google Scholar

Obidziński A., 2011, Szata roślinna, w: Obidziński A., Żelazo J. (red.), „Inwentaryzacja i waloryzacja przyrodnicza”, wyd. SGGW, Warszawa, ss. 55-65.
Google Scholar

Orczewska A., 2007, Znaczenie starych lasów w procesie renaturalizacji runa leśnego w lasach wtórnych pochodzenia porolnego, Stud. Mat. CEP-L, nr 2/3(16), 356-3369.
Google Scholar

Parusel J. B., Wika S., Bula R., 1996, Czerwona lista roślin naczyniowych Górnego Śląska, Raporty i Opinie, vol. 1, 8-42.
Google Scholar

Pawlaczyk P., Jermaczek A., Natura 2000 – narzędzie ochrony przyrody, WWF Polska, Warszawa.
Google Scholar

Pawlaczyk P., Jermaczek A., 2009, Poradnik lokalnej ochrony przyrody, wyd. Klubu Przyrodników, Świebodzin.
Google Scholar

Perzanowska J., Makomaska-Juchniewicz M., Cierlik G., Król W., Tworek S., Kotońska B., Okarma H., 2005, Korytarze ekologiczne w Małopolsce, INŚ UJ i IOP PAN, Kraków.
Google Scholar

Pullin A. S., 2007, Biologiczne podstawy ochrony przyrody, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Richling A., Solon J., 2002, Ekologia krajobrazu, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Rutkowski L., 2011, Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Sikora A., Rohde Z., Gromadzki M., Neubauer G., Chylarecki P. (red.), 2007, Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowych Polski 1985-2004, Bogucki Wyd. Nauk, Poznań.
Google Scholar

Solon J. 2003, Waloryzacja szaty roślinnej, w: Adrzejewski R. (red. ), „Kampinoski Park Narodowy. Przyroda Kampinoskiego Parku Narodowego”, tom 1, wyd. Kampinoskiego Parku Narodowego, Izabelin, ss. 465-741.
Google Scholar

Sudnik-Wójcikowska B., Werblan-Jakubiec H. (red), 2004, Gatunki roślin. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny, tom 9, Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
Google Scholar

Weiner J., 2006, Życie i ewolucja biosfery, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. (red.), 2010, Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce, wyd. OTOP, Marki.
Google Scholar

Winiecki A., 1992, Jesienna awifauna jezior Wielkopolski – waloryzacja ornitologiczna, Not. Orn., vol. 33, 47-66.
Google Scholar

Witkowski Z. J., Król W., Solarz W. (red.), 2003, Carpathian list of endangered species, WWF and IOP PAN, Vienna-Krakow.
Google Scholar

Zawadzka D., Zawadzki J., 2006, Ptaki jako gatunki wskaźnikowe różnorodności biologicznej i stopnia naturalności lasów, Stud. Mat. CEP-L, nr 4(14), 249-262.
Google Scholar

Żmihorski M., 2008, Zespół ptaków lęgowych wiatrołomu Puszczy Piskiej, Not. Orn., vol. 49, 39-45.
Google Scholar

Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. UE L 206/7 z 22.7.1992, str. 102).
Google Scholar

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz. Urz. U.E. L 20/7 z 26.1.2010, str. 7).
Google Scholar

Ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U.2003.80.717 z późn. zm.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U.2004.92.880 z późn. zm.).
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz.U.2004.168.1765).
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U.2011.237.1419).
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U.2012.0.81).
Google Scholar