Reguły użycia wyrażeń i normatywność znaczenia

Janina Buczkowska

doi:10.21697/2017.53.4.01

Opublikowane: 2019-03-28

Tom 53 Nr 4 (2017)

Reguły użycia wyrażeń i normatywność znaczenia

Janina Buczkowska

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/2017.53.4.01

Abstrakt

Rozważania podjęte w tym artykule nawiązują do współczesnej dyskusji o normatywności znaczenia, jaka została zapoczątkowana przez S. Kripkego. Główny nurt tej dyskusji dotyczy związku normatywności znaczenia z poprawnością użycia wyrażeń i pozostawia problem rozumienia samej normatywności na boku. W tym artykule podjęta zostanie próba odpowiedzi na takie pytania, jak: Na czym polega normatywność reguł znaczeniowych? Jak rozumieć normy i co je wyróżnia spośród innych reguł? Do jakich racji można odwołać się w uzasadnieniu normatywności znaczenia? W niniejszym artykule, jako punkt wyjścia, została krótko przedstawiona teza Kripkego o normatywności znaczenia oraz dominująca linia dyskusji dotyczącej tej tezy. Zostały pokazane trudności związane ze sformułowaniem kryterium poprawnego użycia, oraz wskazane, że istnienie reguł użycia wyrażeń nie jest jednoznaczne z normatywnością tych reguł. Podjęta została próba wskazania podstawowej charakterystyki znaczeń terminów „reguły” i „normy”, a następnie została omówiona kwestia społecznej determinacji reguł znaczeniowych. Zostało pokazane, że reguły użycia wyrażeń są zakotwiczone w społecznej funkcji języka. Na koniec została poruszona kwestia związku społecznie ugruntowanych reguł użycia wyrażeń z funkcją reprezentacji w języku świata pozajęzykowego. Znaczenie rozumiane jako treść wyrażenia nie jest tylko konwencjonalne, ale jest też konstytuowane przez reprezentatywną funkcję języka. Zostało wskazane, aby normatywność znaczenia rozpatrywać w dwu wymiarach: społecznym, konwencjonalnym oraz drugim związanym z funkcją reprezentacji świata w języku.

Słowa kluczowe:

znaczenie, reguły, normy, konwencje, normatywność, użycie wyrażeń

Inne teksty tego samego autora

Janina Buczkowska, Realizm naukowy wobec zmiany teorii w nauce , Studia Philosophiae Christianae: Tom 56 Nr 3 (2020)
Janina Buczkowska, Realizm strukturalny a problem reprezentacji w nauce w kontekście sporu o realizm naukowy , Studia Philosophiae Christianae: Tom 56 Nr 4 (2020)
Janina Buczkowska, SOME REMARKS CONCERNING THE REFERENCE OF MENTAL AND LANGUAGE REPRESENTATIONS , Studia Philosophiae Christianae: Tom 56 Nr S1 (2020)
Janina Buczkowska, Znaczenie językowe i kontekst z perspektywy kontekstualizmu i minimalizmu semantycznego , Studia Philosophiae Christianae: Tom 52 Nr 2 (2016)
Janina Buczkowska, Jan Krokos, Anna Lemańska, Adam Świeżyński, Czy fizyka wskazuje na istnienie transcendencji? Dyskusja wokół książki "Fizyk w jaskini światów" , Studia Philosophiae Christianae: Tom 59 Nr 2 (2023)
Janina Buczkowska, Poznawcza geneza języka a informacyjna struktura znaczenia , Studia Philosophiae Christianae: Tom 51 Nr 4 (2015)
Janina Buczkowska, Pojęcie reprezentacji mentalnych a problem intencjonalności w ujęciu teleosemantyki , Studia Philosophiae Christianae: Tom 55 Nr 4 (2019)
Janina Buczkowska, Relacje między następującymi po sobie teoriami a sposoby odpowiedzi realizmu naukowego na zarzut pesymistycznej indukcji , Studia Philosophiae Christianae: Tom 57 Nr 2 (2021)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Buczkowska, J. (2019). Reguły użycia wyrażeń i normatywność znaczenia. Studia Philosophiae Christianae, 53(4), 5–30. https://doi.org/10.21697/2017.53.4.01

Cited by / Share

Bibliografia

Bicchieri C., The Grammar of Society. The Nature and Dynamics of Social Norms, Cambridge University Press, Cambridge 2006.
Google Scholar

Boghossian P., Rules, Norms and Principles: A Conceptual Framework, w: Problems of Normativity, Rules and Rule-Following, red. M. Araszkiewicz, P. Banaś, T. Gizbert-Studnicki, K. Płeszka, Springer, Franfurt a.M.- London- New York, 2014, 3–11.
Google Scholar

Boghossian P., Is Meaning Normative?, w: Philosophy – Science –Scientific Philosophy. Main Lectures and Colloquia of GAP. 5, Fifth International Congress of the Society for Analytical Philosophy, red. Ch. Nimtz, A. Beckermann, Mentiz, Paderborn 2003, 205–218.
Google Scholar

Boghossian P., The Rule-Following Considerations, Mind 98(1989), 507–549.
Google Scholar

Brożek B., Pojęcie normatywności, w: Fenomen normatywności, red. A. Brożek, B. Brożek, J. Stelmach, Copernicus, Kraków 2013, 19–44.
Google Scholar

Hage J., Separating rules from Normativity, w: Problems of Normativity, Rules and Rule-Following, red. M. Araszkiewicz, P. Banaś, T. Gizbert-Studnicki, K. Płeszka, Springer, Franfurt a.M.- London- New York, 2014, 13–29.
Google Scholar

Hattiangadi A., Some more thoughts on semantic oughts: a reply to Daniel Whiting, Analisys 69(2009)1, 54–63.
Google Scholar

Hattiangadi A., Oughts and Thoughts: Rule-Following and the Normativity of Content, Oksford University Press, Oxford 2007.
Google Scholar

Hattiangadi A., Is meaning normative?, Mind and Language 21(2006), 220–240.
Google Scholar

Korsgaard Ch. M., The Sources of Normativity, Cambridge University Press, Cambridge 1996.
Google Scholar

Kripke S., Wittgenstein o regułach i języku prywatnym, tłum z ang. K. Posłajko, L. Wroński, Aletheia, Warszawa 2007.
Google Scholar

Lewis D., Convention: a Philosophical Study, Harvard University Press, Cambridge MA, 1969.
Google Scholar

Peter F., Spiekermann K., Rules, Norms and Commitments, w: The Sage Handbook of The Philosophy of Social Science, red. I.C. Jarvie, J. Zamora-Bonilla, Sage, London, 217–23.
Google Scholar

Sen A., Rational Choice: Discipline, Brand Name, and Substance, w: Rationality and Commitment, red. F. Peter, H.B. Schmid, Oxford University Press, Oxford 2007, 339–361.
Google Scholar

Searle J.R., The Construction of Social Reality, The Free Press, New York 1995.
Google Scholar

Searle J. R., Czynności mowy. Rozważania z filozofii języka, tłum. z ang. B. Chwedeńczuk, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1987.
Google Scholar

Staudacher M., Use theories of meaning, between conventions and social norms, University of Amsterdam, Amsterdam 2010.
Google Scholar

Whiting D., The Normativity of Meaning Defended, Analysis 67(2007)2,133–140.
Google Scholar