Pojęcie reprezentacji mentalnych a problem intencjonalności w ujęciu teleosemantyki

Janina Buczkowska

doi:10.21697/spch.2019.55.4.01

Data publikacji : 2019-12-30

Tom 55 Nr 4 (2019)

Pojęcie reprezentacji mentalnych a problem intencjonalności w ujęciu teleosemantyki

Janina Buczkowska

https://orcid.org/0000-0001-5387-2310

DOI: https://doi.org/10.21697/spch.2019.55.4.01

Dział: Artykuły naukowe

Abstrakt

Niniejszy artykuł poświęcony jest zagadnieniu wyjaśnienia poznania w teleosemantyce, która jest najbardziej zaawansowaną wersją reprezentacyjnej teorii umysłu. Krytyka reprezentacjonizmu ze strony teorii poznania ucieleśnionego powoduje, że założenia i tezy teorii reprezentacyjnych powinny zostać poddane analizie w kontekście pytania o adekwatność i sukces tego podejścia. Głównym założeniem tego podejścia jest teza, że procesy poznawcze jak percepcja, myślenie pojęciowe, wiedza itp. polegają na wytwarzaniu reprezentacji mentalnych i operowaniu nimi. Materialną składową reprezentacji mentalnych są stany neuronalne mózgu (np. wzorce pobudzeń neuronów), będące nośnikami treści poznawczych. Głównym problemem tego podejścia jest wyjaśnienie przypisywania stanom mózgu treści pełniących funkcję reprezentacji. Teleosemantyka łączy wyjaśnienie nadawania treści z zagadnieniem intencjonalności stanów mentalnych i tezą o reprezentacyjnym charakterze poznania. Jako punkt wyjścia, zostały omówione związki jakie zachodzą pomiędzy ogólnym pojęciem reprezentacji a intencjonalnością. Ogólna struktura reprezentacji jest strukturą spełniającą warunki intencjonalności zarówno w sensie „bycia o czymś”, jak i skierowania na przedmiot intencjonalny. Problemem do rozwiązania jest konstytuowanie relacji reprezentacji i przypisywanie treści stanom mózgu. Następnie podana została analizie propozycja rozwiązania tego problemu przedstawiona przez R. Millikan w jej teorii teleosemantyki. Upatruje ona źródło intencjonalności w biologicznych funkcjach zdobywania informacji niezbędnej do przetrwania. Funkcje te spełniane są przez relacje konstytuujące reprezentacje mentalne. Semantyka reprezentacji jest nadana przez cel funkcji biologicznej, natomiast warunki prawdziwości skorelowane są z własnościami otoczenia. Końcowa część poświęcona jest omówieniu ograniczeń takiego ujęcia i przedstawieniu krytyki ze strony stanowisk antyreprezentacyjnych. Prowadzi to do konkluzji, że teleosemantyka, rozwijając relacyjne rozumienie reprezentacji wnosi do wyjaśnienia poznania ważny element. Łączy pojęcie intencjonalności z reprezentowaniem świata w umyśle. Nie daje jednak jeszcze pełnej odpowiedzi na pytanie o konstytucję treści poznawczych. Nie powinna też być traktowana jako jedyny i uniwersalny sposób rozwiązania problemu treści, ale jako jedna z propozycji wyjaśnienia elementów poznania wyposażonych w treść intencjonalną.

Słowa kluczowe

reprezentacje mentalne ; intencjonalność ; teleosemantyka ; nabywanie treści mentalnych ; funkcja ; relacja

Szczegóły

Bibliografia

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Buczkowska, J. (2019). Pojęcie reprezentacji mentalnych a problem intencjonalności w ujęciu teleosemantyki. Studia Philosophiae Christianae, 55(4), 5-33. https://doi.org/10.21697/spch.2019.55.4.01

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Artykuły opublikowane w czasopismach wydawanych przez UKSW są objęte warunkami licencji Creative Commons CC BY-ND 4.0 Międzynarodowe, która zezwala na:

Dzielenie się – Kopiowanie i rozpowszechnianie utworów w dowolnym medium i formacie; dla dowolnego celu, także komercyjnego.

Na następujących warunkach:

Uznanie autorstwa – Utwór należy odpowiednio oznaczyć, podać link do licencji i wskazać jeśli zostały dokonane w nim zmiany. Można to zrobić w dowolny, rozsądny sposób, o ile nie sugeruje to udzielania przez licencjodawcę poparcia dla osoby dokonującej zmiany lub sposobu, w jaki wykorzystywany jest ten utwór.
Bez utworów zależnych – Remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.

Polityka ws. opłat redakcyjnych: Autorzy nie ponoszą żadnych kosztów związanych z publikacją swoich artykułów, tj. opłat za przetwarzanie artykułów (APCs), opłat redakcyjnych, opłat za kolor, opłat za zgłoszenia, opłat za stronę, opłat członkowskich, kosztów prenumeraty druku, innych opłat dodatkowych. Autorzy nie otrzymują też żadnej gratyfikacji finansowej za opublikowane materiały.

Polityka ws. deponowania różnych wersji materiałów przesłanych do redakcji czasopism wydawanych na UKSW jest następująca: autorzy mogą bez żadnego embarga zdeponować: 1) przedłożoną, 2) zaakceptowaną, oraz 3) opublikowaną wersję swoich artykułów w instytucjonalnych lub innych wybranych przez siebie repozytoriach.

Bibliografia

Barsalou L.W., Perceptual symbol systems, Behavioral and Brain Science 22(1999), 577–660.

Barsalou L.W., Simmons W.K., Barbey A.K., Wilson C.D., Grounding conceptual knowledge in modality-specific systems, Trends in Cognitive Sciences 7(2003)2, 84–91.

Bickhard M.H., Information and representation in autonomous agents, Cognitive Systems Research 1(2000)2, 65–75.

Brentano F., Psychologia z empirycznego punktu widzenia, tłum. z niem. W. Galewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, 126–127.

Chemero A., Radical Embodied Cognitive Science, MIT Press , Cambridge MA 2009.

Churchland P.M., Eliminative Materialism and the Propositional Attitudes, The Journal of Philosophy 78(1981)2, 67–90.

Churchland P.M., Mechanizm rozumu siedlisko duszy. Filozoficzna podróż w głąb mózgu, tłum. z ang. Z. Karaś, Wyd. Aletheia, Warszawa 2002.

Cummins R., Meaning and Mental Representation, MIT Press, Cabridge MA 1989.

Dennett D.C., Natura umysłów, tłum. z ang., W. Tuporolski, Wyd. CIS, Warszawa 1997.

Dretske F., Knowledge and the flow of information, MIT Press, Cambridge MA 1981.

Dretske F., Naturalizowanie umysłu, tłum. z ang. B. Swiątczak, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2004.

Dreyfus H., Intelligence without representation – Merleau-ponty’s critique of mental representation the relevance of phenomenology to scientific explanation, Phenomenology and the Cognitive Sciences 1(2002)4, 367–383.

Fodor J., Psychosemantics: The problem of meaning in the philosophy of mind, MIT Press, Cambridge MA 1987.

Fodor J., Concepts: Where Cognitive Science Went Wrong, Oxford University Press, New York 1998.

Hutto D.D., Myin E., Radicalizing Enactivism: Basic Minds without Content, MIT Press, Cambridge MA 2013.

Mandik P., Action-oriented representations, w: Cognition and the Brain: The Philosophy and Neuroscience Movement. red. A. Brook, K. Akins, Cambridge University Press, Cambridge 2005, 284–305

Millikan R.G., Language, thought and other biological categories, MIT Press, Cambridge MA 1984.

Millikan R.G., Biosemantics, The Journal of Philosophy 86(1989)6, 281–297.

Millikan R.G., Naturalizing Intentionality w: The Proceedings of the Twentieth World Congress of Philosophy, t. 9, red. B. Elevitch, Philosopy Documentation Center 2000, 83–90.

Neander K., A Mark of the Mental: In Defense of Informational Teleosemantics, MIT Press, Cambridge MA 2017.

Papineau D., Reality and Representation, Blackwell, Oxford 1987.

Papineau D., Teleosemantics, w: How Biology Shapes Philosophy, red. D.L. Smith, Cambridge University Press, Cambridge 2016, 95–120.

O’Regan K., Noë K.A., A sensorimotor account of vision and visual consciousness, Behavioral and Brain Science 24(2001), 939–1031.

Peirce C.S., Wybór pism semiotycznych, red. J. Pelc, tłum. z ang. R. Mirek i A. J. Nowak, Wyd. PTS, Warszawa 1997.

Ramsey W.M, Untangling Two Questions about Mental Representation, New Ideas in Psychology 40(2015), 1–10.

Rosenberg G., Anderson M.L., A brief introduction to the guidance theory of representation, Proc. of the 26th Annual Conference of the Cognitive Science Society, Lawrence Erlbaum, Chicago 2004, 1185–1190.

Shea N., Representation in Cognitive Science, Oxford University Press, Oxford 2018.

Varela F.J., Thompson E., Rosch E., The embodied mind, MIT Press, Cambridge MA 1991.

Żegleń U., O naturze, rodzajach i sposobie istnienia reprezentacji umysłowych, Analiza i Egzystencja11(2010), 155–185.

Total abstract views :

PDF Downloads :