Murky Images. The Poetics of Intertextual Dissonance  in the Apocryphal Films of Andrei Zviagyntsev

Brygida Pawłowska-Jądrzyk

doi:10.21697/zk.2015.2.13

Published: 2023-09-29

No. 2 (2015)

Murky Images. The Poetics of Intertextual Dissonance in the Apocryphal Films of Andrei Zviagyntsev

Brygida Pawłowska-Jądrzyk

Załącznik Kulturoznawczy

Section: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zk.2015.2.13

Abstract

The first two films of Andrei Zvyagintsev, The Return and The Banishment, deserve to be called modern apocrypha, as they methodically and comprehensively utilise elements of Christian symbolism and are part of the non-canonical dialogue with religious messages. The films are characterised by a multiplicity of thematic plans that are outlined mainly through a variety of intertextual references. Among these relationships, a particular place is occupied by biblical and evangelical references, which are mostly mediated by artistic intertexts (especially paintings). The Russian director entangles the viewer in a subtle play of meanings: he evokes canonical scenes and stories, but distorts symbolic references, multiplying and confusing further interpretive clues. In addition to (completely inconsistent) references to the works of others, intertextual tensions are shown in his work on at least two levels: between different elements or levels of a given film (the function of the photograph motif next to the rest ofthe film text) and between the various films of Zvyagintsev himself (casting the same actor in both leading roles). The talented successor to Tarkovsky follows the mystery of human fate, eager to capture the metaphysical community of critical experiences. This mystery in the work of Zvyagintsev emerges in a quite obvious way from the eternal truths established in archetypes, in biblical and evangelical wisdom. It is much easier to see it in the fusion of ‛murky imagesʼ than it is to understand.

Most read articles by the same author(s)

Brygida Pawłowska-Jądrzyk, Dłonie i motywy związane z rękami w kreatywnej reklamie wizualnej , Załącznik Kulturoznawczy: No. 10 (2023): Załącznik Kulturoznawczy 10/2023
Brygida Pawłowska-Jądrzyk, Polański, Hitchcock and MacGuffin , Załącznik Kulturoznawczy: No. 9 (2022)
Brygida Pawłowska-Jądrzyk, Gra z kiczem we współczesnych tekstach kultury , Załącznik Kulturoznawczy: No. 1 (2014)
Brygida Pawłowska-Jądrzyk, Jewdokimow Marcin, Nasze zmagania o wizualność (nie tylko) w nauce. Sprawozdanie z konferencji „Fotoesej – testowanie granic gatunku” , Załącznik Kulturoznawczy: No. 3 (2016)
Brygida Pawłowska-Jądrzyk, O „duchowości następczej” i kiczosferach emocjonalnych w dwóch ujęciach literackich (Irzykowski – Dehnel) , Załącznik Kulturoznawczy: No. 3 (2016)
Brygida Pawłowska-Jądrzyk, Big Little Man in the Bikorn. On the Iconography of Napoleon’s Power and Fall on Postcards from the First Decades of the 20th Century , Załącznik Kulturoznawczy: No. 9 (2022)
Brygida Pawłowska-Jądrzyk, Rzecz w kulturze współczesnej , Załącznik Kulturoznawczy: No. 1 (2014)
Brygida Pawłowska-Jądrzyk, The Fiancée on a Sheet of Ice – How the Cinema Talks about Impenetrable Feelings of Love , Załącznik Kulturoznawczy: No. 6 (2019)
Brygida Pawłowska-Jądrzyk, Intruz w starym atelier, czyli co nam dzisiaj po tamtych fotografiach (próba fotoeseju) , Załącznik Kulturoznawczy: No. 2 (2015)
Brygida Pawłowska-Jądrzyk, Gdy Rylski spotyka się z Nabokovem… ("Dziewczynka z hotelu Excelsior" i fenomen nimfetki) , Załącznik Kulturoznawczy: No. 1 (2014)

1 2 > >>

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Pawłowska-Jądrzyk, B. (2023). Murky Images. The Poetics of Intertextual Dissonance in the Apocryphal Films of Andrei Zviagyntsev. Załącznik Kulturoznawczy, (2), 240–255. https://doi.org/10.21697/zk.2015.2.13

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Biedrzycki Krzysztof, Powrót taty, [in:] Wariacje metafizyczne. Szkice i recenzje o poezji, prozie i filmie, Krakow 2007.
Google Scholar

Caroll Noël, Problem z gwiazdami filmowymi, [in:] Fotografia i filozofia. Szkice o pędzlu natury, ed. S. Walden, transl. I. Zwiecha, Cracow 2013.
Google Scholar

Dobrzyńska Teresa, W poszukiwaniu tematu tekstu literackiego. Propozycje lektury opowiadania Władimira Nabokowa „Wiosna w Fialcie”,[in:] Tekst – styl – poetyka, Cracow 2003.
Google Scholar

Frankowska Katarzyna, Między prawdą zdjęcia a prawdą obrazu. O filmach Andrieja Zwiagincewa, „Kwartalnik Filmowy” 2009, № 65.
Google Scholar

Garbicz Adam, Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. Podróż piąta 1974-1981, Cracow 2009.
Google Scholar

Głowiński Michał, Kostkiewiczowa Teresa, Okopień-Sławińska Aleksandra, Sławiński Janusz, Słownik terminów literackich, ed. J. Sławiński, Wroclaw 1998.
Google Scholar

Jankowska Małgorzata, Narracje apokryficzne w kulturze współczesnej, Poznan 2011.
Google Scholar

Kołodyński Andrzej, Przypowieść z tajemnicą, „Kino” 2004, № 3.
Google Scholar

Lisowska Beata, Tajemnica wiary i ofiary. „Powrót” Andrieja Zwiagincewa, [in:] Nowa audiowizualność: nowy paradygmat kultury?, ed. E. Wilk, I. Kolasińska-Pasterczyk, Cracow 2008.
Google Scholar

Lubelski Tadeusz, Tydzień z ojcem, „Kino” 2004, № 3; I. Kurz, Wygnanie, „Kino” 2008, № 3.
Google Scholar

Majewska Katarzyna, Intertekstualność w filmie – odmiany i egzemplifikacje, „Studia Filmoznawcze” 1998, № 19, ed. S. Bobowski, Wroclaw 1998.
Google Scholar

Nycz Ryszard, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Warsaw 1995.
Google Scholar

Pawłowska-Jądrzyk Brygida, Uczta pod Wiszącą Skałą. Metafizyczność i nieokreśloność w sztuce (nie tylko) literackiej, Warsaw 2011.
Google Scholar

Tes Urszula, Symbolika „Wygnania” Andrieja Zwiagincewa – konteksty religijne i malarskie, [in:] Wobec metafizyki. Filozofia – sztuka – film, ed. U. Tes and A. Gielarowski, Cracow 2012.
Google Scholar

Trwoga Adam, Droga na Wschód. Inne spojrzenie na „Powrót” Andrieja Zwiagincewa, „Kwartalnik Filmowy” 2007.
Google Scholar

Trwoga Adam, Droga Ojca. Symbolika męskości w „Powrocie” Andrieja Zwiagincewa, [in:] Wizerunki mężczyzn i kobiet w najnowszym filmie europejskim, ed. K. Arcimowicz, K. Citko, Bialystok 2009
Google Scholar