Krajobrazy nowej duchowości? – refleksje nad wybranymi filmami Małgorzaty Szumowskiej

Daria Mazur

doi:10.21697/zk.2025.12.05

Opublikowane: 2025-12-15

Nr 12 (2025)

Krajobrazy nowej duchowości? – refleksje nad wybranymi filmami Małgorzaty Szumowskiej

Daria Mazur

Załącznik Kulturoznawczy

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zk.2025.12.05

Abstrakt

Artykuł prezentuje próbę namysłu nad możliwymi korelacjami pomiędzy elementami krajobrazu, przestrzeni, miejsc wpisanych w fabuły wybranych filmów Małgorzaty Szumowskiej (W imię..., Body/Ciało, Śniegu już nigdy nie będzie, Infinite storm) a obrazowaniem w nich zagadnień powiązanych z tzw. nową duchowością. Celem jest dookreślenie, w jakim zakresie czynniki spacjalne w wybranych filmach, wraz z przypisanymi im znaczeniami kulturowymi, mogą odgrywać rolę medium dającego wgląd w szerokie spektrum niedookreślonych, labilnych, hybrydycznych zjawisk wpisujących się w kategorię nowej duchowości jako megatrendu społeczno-kulturowego, znamiennego dla epoki ponowoczesnej.

Słowa kluczowe:

krajobraz, przestrzeń, miejsce, postsekularyzm, nowa duchowość, megatrend społeczno-kulturowy

Podobne artykuły

1 2 > >>

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Mazur, D. (2025). Krajobrazy nowej duchowości? – refleksje nad wybranymi filmami Małgorzaty Szumowskiej . Załącznik Kulturoznawczy, (12), 95–112. https://doi.org/10.21697/zk.2025.12.05

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Castro Teresa, Cinema’s Mappig Impulse: Questioning Visual Culture, “The Cartographic Journal” 2009, nr 46, s. 9-15. DOI: https://doi.org/10.1179/000870409X415598
Google Scholar

Castro Teresa, Mapping the City through Film: From Topophilia to Urban Mascpes, [w:] Urban Projections: Cities, Space and the Moving Image, ed. R. Koeck, L. Roberts, Palgrave Macmillan, Basingstoke 2010. DOI: https://doi.org/10.1057/9780230299238_10
Google Scholar

Cinema and Landscape, ed. G. Harper, J. Rayner, Intellect, Bristol-Chicago 2010.
Google Scholar

Cirlot Juan Eduardo, Słownik symboli, tłum. I. Kania, Znak, Kraków 2001.
Google Scholar

Conley Tom, Cartographic Cinema, University of Minnesota, Minneapolis 2007.
Google Scholar

Copik Ilona, Film i krajobraz w perspektywie geografii kulturowej, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego” 2023, nr 49.
Google Scholar

Copik Ilona, Topografie i krajobrazy. Filmowy Śląsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2017.
Google Scholar

Cosgrove Denis, Social Formation and Symbolic Landscape, University of Winsconsin Press, Madison 1998.
Google Scholar

Daszewska Anna, Koncepcja socjologii religii Roberta Wuthnowa, Znak, Chomęcice 2022.
Google Scholar

Dudziak Arkadiusz Stanisław, Antropologia przestrzeni w filmie fabularnym, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2000.
Google Scholar

Dyczewska Agnieszka, Pasek Zbigniew, Gdzie jest „niebo”? (Re)definicje sacrum a nowa duchowość, „Przegląd Religioznawczy” 2021, nr 3.
Google Scholar

Forstner Dorothea, Świat symboliki chrześcijańskiej, tłum. i oprac. W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1990.
Google Scholar

Geocritical Explorationas. Space, Place and Mapping in Literary and Cultural Studies, ed. R. T. Tally Jr, Palgrave Macmillan, New York 2011.
Google Scholar

Gogola Jerzy Wiesław, Noc ciemna. Wprowadzenie, [w:] Dzieła św. Jana od Krzyża, Wydawnictwo Karmelitów Bosych w Krakowie, Kraków 2010.
Google Scholar

Guzowska Beata, Contemporary Trends of the New Spirituality, „Przegląd Religioznawczy” 2015, nr 4.
Google Scholar

Harper Graeme, Rayner Jonathan, Introduction, [w:] Cinema and Landscape, ed. idem, Intellect, Bristol-Chicago 2010.
Google Scholar

Kłoczowski Jerzy, Drogi człowieka mistycznego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001.
Google Scholar

Kłoczowski Jerzy , Od pustelni do wspólnoty. Grupy zakonne w wielkich religiach świata, Czytelnik, Warszawa 1987.
Google Scholar

Korolko Mirosław, Leksykon kultury religijnej w Polsce, Adam, Warszawa 1999.
Google Scholar

Malpas Jeff, Place and the Problem of Landscape, [w:] The Place of Landscape. Concepts, Contexts, Studies, ed. J. Malpas, MIT Press, Cambridge, Massechusetts-London 2011. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/9780262015523.001.0001
Google Scholar

Mariański Janusz, Nowa duchowość jako megatrend społeczno-kulturowy, „Viae Educationis” 2023, nr 4. DOI: https://doi.org/10.15804/ve.2023.03.05
Google Scholar

Mariański Janusz, Nowa duchowość jako megatrend społeczno-kulturowy, [w:] Małe miasta. Duchowość pozakanoniczna, red. M. Zemło, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok – Futoma – Supraśl 2020.
Google Scholar

Mariański Janusz, Nowa duchowość jako megatrend społeczno-kulturowy – mit czy rzeczywistość?, „Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne” 2015, nr 4.
Google Scholar

Mariański Janusz, O nowej duchowości – próba opisu zjawiska, „Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne” 2021, nr 1. DOI: https://doi.org/10.18778/2450-4491.12.04
Google Scholar

Mariański Janusz, Wargacki Stanisław, Nowa duchowość jako megatrend społeczny i kulturowy, „Przegląd Religioznawczy” 2011, nr 4.
Google Scholar

Mazur Daria, Towards a Spirituality À Rebours? Traces of Post-Secular Discourse in Selected Movies of Małgorzata Szumowska, „Studia Religiologica” 2018, z. 2.
Google Scholar

Mielicka Halina, Doświadczenie religijne jako paradygmat duchowości człowieka nowoczesnego, „Przegląd Religioznawczy” 2010, nr 3.
Google Scholar

New Spiritualities and the Cultures of Well-being, ed. G. Mossière, Springer International Publishing, Cham 2022.
Google Scholar

Olbrycht Katarzyna, Edukacyjne wymiary wspierania rozwoju duchowości człowieka, „Edukacja Międzykulturowa” 2018, nr 2. DOI: https://doi.org/10.15804/em.2018.02.04
Google Scholar

Myga-Piątek Urszula, Krajobrazy kulturowe. Aspekty ewolucyjne i typologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012.
Google Scholar

Pasek Zbigniew, Nowa duchowość. Konteksty kulturowe, Wydawnictwo Aureus, Kraków 2013.
Google Scholar

Radkiewicz Małgorzata, Filmowe krajobrazy epoki antropocenu: eksploracja, eksploatacja, trwanie, „Kwartalnik Filmowy” 2023, nr 122. DOI: https://doi.org/10.36744/kf.1594
Google Scholar

Rogińska Maria, Sacrum ponowoczesne. Nauka i nowa duchowość w poszukiwaniu całości, „Studia Sociologica VI” 2014, t. 1.
Google Scholar

Romanowicz Wiesław, Nowa duchowość jako zjawisko społeczno-kulturowe w nowoczesnym społeczeństwie, „Rozprawy Społeczne” 2017, t. 11. DOI: https://doi.org/10.29316/rs.2017.22
Google Scholar

Schwaiger Georg, Mönchtum, Orden, Klöster. von den Anfängen bis zur Gegenwart, C. H. Beck Paperback, München 2003. DOI: https://doi.org/10.17104/9783406691393
Google Scholar

Simons Walter, Cities of Ladies: Beguine Communities in the Medieval Low Countries, 1200-1565, University of Pennsylvania Press, Philadelphia 2001. DOI: https://doi.org/10.9783/9780812200126
Google Scholar

Sobolewski Tadeusz, W poszukiwaniu bożego ciała, „Gazeta Wyborcza” 2015, nr 53.
Google Scholar

Tuan Yi-Fu, Przestrzeń i miejsce, tłum. A. Morawińska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987.
Google Scholar

Wargacki Stanisław, Duchowość w kulturze ponowoczesnej, „Zeszyty Naukowe KUL” 2016, nr 4.
Google Scholar

Wuthnow Robert, After Heaven. Spirituality in America since the 1950s, Univeristy of California Press, Berkeley 1998. DOI: https://doi.org/10.1525/9780520924444
Google Scholar

Źródła internetowe:
Google Scholar

Biblia Tysiąclecia, https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=325 (dostęp: 26.04.2024).
Google Scholar

Guide to the beguinages of Ghent, https://web.archive.org/web/20120429084844/http:/www.elisabethbegijnhof.be/english_main.html (dostęp: 26.04.2024).
Google Scholar

Klauzura, https://encyklopedia.pwn.pl/encyklopedia/klauzura.html (dostęp: 26.04.2024).
Google Scholar

Klauzura, https://wsjp.pl/haslo/podglad/60621/klauzura (dostęp: 26.04.2024).
Google Scholar