Arystotelesowsko-tomistyczny obraz świata w ujęciu Piotra Lenartowicza SJ a naukowy obraz świata. Aspekty metanaukowe

Piotr Duchliński

doi:10.21697/seb.2019.17.2.04

Published: 2019-06-30

Vol. 17 No. 2 (2019)

Aristotelian-Thomistic image of the world in terms of Piotr Lenartowicz SJ and the scientific image of the world: Meta-scientific aspects

Piotr Duchliński

Studia Ecologiae et Bioethicae

Section: Articles

https://doi.org/10.21697/seb.2019.17.2.04

Abstract

The aim of this article is to reconstruct the world-image outlined in the philosophical analyses by the Cracovian Jesuit philosopher and biologist Piotr Lenartowicz SJ. The reconstruction shows that he adopted an Aristotelian-Thomistic image of the world, in which the category of substance plays an overarching role, whose heuristic function reveals itself in a special way in the description and explanation of the dynamics of biological life. The article critically assesses this image by confronting it with the modern so-called ‘scientific image’ of the world, as embraced by those who support a scientific context for philosophising. This leads to a highlighting of epistemological limitations on the applicability of the Aristotelian category of substance in respect to the description of living beings. Moreover, it is shown that discussions involving supporters of different world-images (the scientific and Aristotelian-Thomistic ones) are ultimately undecidable, as the acceptance of these images involves personality-related factors such as epistemic faith and emotions. These have the effect of making those who embrace such world-images unwilling to change their view.

Keywords:

Thomism, images of the world, scientific image of the world, dynamics of biological life, substance, accidents, faith

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Duchliński, P. (2019). Aristotelian-Thomistic image of the world in terms of Piotr Lenartowicz SJ and the scientific image of the world: Meta-scientific aspects. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 17(2), 41–57. https://doi.org/10.21697/seb.2019.17.2.04

Cited by / Share

References

Abel G., 2014, Świat jako znak i interpretacja, tłum. W. Małecki, Aletheia, Warszawa.
Google Scholar

Bremer J., 2012, Dwa obrazy świata: manifestujący się i naukowy, Roczniki Filozoficzne, nr 1, 27-49.
Google Scholar

Bugajak G., Latawiec A. (red.), 2001, Filozoficzne i naukowo-przyrodnicze elementy obrazu świata 3, UKSW, Warszawa.
Google Scholar

Bugajak G., Latawiec A. (red.), 2005a, Filozoficzne i naukowo-przyrodnicze elementy obrazu świata 4, UKSW, Warszawa.
Google Scholar

Bugajak G., Latawiec A. (red.), 2005b, Filozoficzne i naukowo-przyrodnicze elementy obrazu świata 5-6, UKSW, Warszawa.
Google Scholar

Bugajak G., Latawiec A. (red.), 2008, Filozoficzne i naukowo-przyrodnicze elementy obrazu świata 7, UKSW, Warszawa.
Google Scholar

Duch W., 1999, Duch i dusza, czyli prehistoria kognitywistyki, Kognitywistyka i Media w Edukacji 1.
Google Scholar

Duchliński P., 2016a, Odsłony doświadczenia istnienia świata realnego. Rozważania wstępne, WAM – Ignatianum, Kraków.
Google Scholar

Duchliński P., 2016b, W stronę aporetycznej filozofii klasycznej. Konfrontacja tomizmu egzystencjalnego z wybranymi koncepcjami filozofii współczesnej, WAM – Ignatianum, Kraków.
Google Scholar

Heller M., 1992, Post scriptum do dylematów, Logos i Ethos, nr 1.
Google Scholar

Heller M., 1996a, Naukowy obraz świata a zadanie teologa, w: Obrazy świata w teologii i naukach przyrodniczych, red. Heller M., Budzik S., Wszołek S., Biblos, Tarnów.
Google Scholar

Heller M., 1996b, Filozofia jest przygodą człowieka będącego w drodze, w: red. Zieliński A., Bagiński M., Wojtysiak J., Rozmowy o filozofii, RW KUL, Lublin.
Google Scholar

Heller M., Michalik A., Życiński J. (red.), 1987, Filozofować w kontekście nauki, Polskie Towarzystwo Teologiczne, Kraków.
Google Scholar

Kuhn T., 1968, Struktura rewolucji naukowych, Warszawa.
Google Scholar

Lenartowicz P., 1992, Ewolucja dylematu (recenzja książki M. Hellera i J. Życińskiego, Dylematy ewolucji, Kraków 1990), Logos i Ethos, nr 1.
Google Scholar

Lenartowicz P., 2014, Elementy teorii poznania, do druku przygotowała Koszteyn J., WAM – Ignatianum, Kraków.
Google Scholar

Lenartowicz P., Koszteyn J., 2008, Struktura ontyczna bytu żywego w arystotelizmie, w: Ewolucjonizm czy kreacjonizm, red. Jaroszyński P., Tarasiewicz P., Chłodna I., Smoleń–Wawrzusiszyn M., Wyd. Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijańskiej, Lublin.
Google Scholar

Motycka A., 2005, Filozofia a paradygmaty, w: Rozum i intuicja w nauce, IFiS PAN, Warszawa.
Google Scholar

Sady W., 1993, Jaką teorię wiedzy sugerują uwagi Wittgensteina „O pewności”?, w: Wittgenstein L., O pewności, tłum Sady W., Aletheia, Warszawa.
Google Scholar

Sellars W., 1991, Philosophy and the Scientific Image of Man, w: tenże, Science, Perception and Reality, Atascadero, Ridgeview Publishing Company.
Google Scholar

Stępień A. B., 1996, O metodzie teorii poznania, TN KUL, Lublin.
Google Scholar

Wittgenstein L., O pewności, tłum Sady W., Aletheia, Warszawa 1993.
Google Scholar

Życiński J., 1996, Filozofować w kontekście nauki, w: red. Zieliński A., Bagiński M., Wojtysiak J., Rozmowy o filozofii, RW KUL, Lublin.
Google Scholar