A Few Remarks Towards Environmental Aesthetics. Aesthetics of Landscapes and its Impact on Human Emotions

Renáta  Kišoňová

doi:10.21697/seb.2022.18

Opublikowane: 2022-09-20

Tom 20 Nr 4 (2022)

Kilka uwag na temat estetyki środowiska. Estetyka krajobrazu i jej wpływ na ludzkie emocje

Renáta Kišoňová

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2022.18

Abstrakt

Niniejszy artykuł skupia się na aktualnym znaczeniu pojęcia estetyki środowiska i estetyki krajobrazu. Jego celem jest ukazanie relacji między życiem człowieka w sztucznym środowisku, a jego życiem w środowisku naturalnym, a także aspektów zdrowotnych krajobrazu i ich wpływu na zdrowie człowieka, oraz jego wrażenia estetyczne i emocje społeczne. W szerszym, filozoficznym i interdyscyplinarnym kontekście teorii architektury Norberga-Schulza, teorii etologii Konrada Lorenza czy estetyki transhumanistycznej Wolfganga Welscha, pojawia się termin estetyka środowiskowa i estetyka krajobrazu. Jakie są mechanizmy kształtujące stosunek człowieka do krajobrazu? Jakie mechanizmy emocjonalne łączą się ze zdewastowanym lub zdrowym krajobrazem? Poniższe rozważania dotyczą głównie tych właśnie kwestii. Przyjęte metody badań obejmują analizę, etymologię, fenomenologię emocjonalności i fenomenologię krajobrazu. Podstawowym i przewidywanym wnioskiem jest to, że ludzie doceniają i cieszą się malowniczymi krajobrazami, ponieważ zaspokajają one ich potrzeby emocjonalne, wyzwalają w nich potrzebę współpracy z naturą, oraz zapewniają im dobre samopoczucie. Wniosek: Krajobrazy mają wpływ na naszą tożsamość, jest to otoczenie, które kreuje nasze uczucia, doświadczenia i emocje. Dobrym przykładem takiego powiązania są byli mieszkańcy dzisiejszych bezludnych wysp, którzy nie byli w stanie współpracować ze środowiskiem, niszczyli, destabilizowali i wylesiali swoje otoczenie aż do własnego całkowitego unicestwienia.

Słowa kluczowe:

estetyka środowiskowa, krajobraz, przyroda, emocje, odraza, podziw

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Kišoňová, R. . (2022). Kilka uwag na temat estetyki środowiska. Estetyka krajobrazu i jej wpływ na ludzkie emocje. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 20(4), 5–13. https://doi.org/10.21697/seb.2022.18

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Appleton, Jay. 1980. Landscape in the arts and the sciences. Hull: University of Hull.
Google Scholar

Bourassa, Steven. 1990. “A Paradigm for Landscape Aesthetics”. Environment and Behavior 22(6): 787-812. DOI: https://doi.org/10.1177/0013916590226004
Google Scholar

Bourassa, Steven. 1991. Aesthetics of Landscape. London: Belhaven Press.
Google Scholar

Brady, Emily. 2003. Aesthetics of the Natural Environment. Edinburgh: Edinburgh University Press. DOI: https://doi.org/10.1515/9781474465380
Google Scholar

Carlson, Aleen. 2007. “The Requirements for an Adequate Aesthetics of Nature.” Environmental Philosophy 4(1-2): 1-14. DOI: https://doi.org/10.5840/envirophil200741/22
Google Scholar

Darwin, Charles. 2020. Výraz emocí u člověka a u zvířat [The Expression of the Emotions in Man and Animals]. Praha: Portál.
Google Scholar

Diderot, Denis. 2009. The Encyclopédie of Diderot and D´Alembert: Selected Articles. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Doran, Michael. 1978. Conversations avec Cézanne. Paris: Macula.
Google Scholar

Ekman, Paul. 2009. Telling Lies. Clues to Deceit in the Marketplace, Politics and Marriage. New York: W.W. Norton and Company.
Google Scholar

Haidt, Jonathan. 2013. Morálka lidské mysli [The Righteous Mind]. Praha: dybbuk.
Google Scholar

Koukolík, František. 1997. Mravenec a vesmír [The ant and the universe]. Praha: Vyšehrad.
Google Scholar

Králik, Ľubor. 2015. Stručný etymologický slovník slovenčiny [The short ethymological dictionary]. Bratislava: VEDA, vydavateľstvo SAV, Jazykovedný ústav Ľudovíta Štúra SAV.
Google Scholar

Lee, Lee-Hsueh, 2018. “Ecological Aesthetics: Design Thinking to Landscape Beauty with Healthy Ecology.” In: Landscape Architecture - The Sense of Places, Models and Applications, edited by Amjad Almusaed, 89-104. London: IntechOpen. https://doi.org/10.5772/intechopen.73615. DOI: https://doi.org/10.5772/intechopen.73615
Google Scholar

Lévi-Strauss, Claude. 1966. Smutné tropy [The sad tropics]. Praha: Odeon.
Google Scholar

Lípa, Jan, Ladislav Rozenský, Petr Ondrušák, Zdeněk Vrba, and Josef Dolista. 2022. „Biophilic Philosophy of Josef Šmajs.“ Studia Ecologiae et Bioethicae 20(2): 5-14. https://doi.org/10.21697/seb.2022.10. DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2022.10
Google Scholar

Lorenz, Konrad. 2001. Osm smrtelných hříchů [Civilized Man’s Eight Deadly Sins]. Praha: Academia.
Google Scholar

Marcelli, Miroslav. 2009. Filozofi v meste [The philosophers in the city]. Bratislava: Kalligram.
Google Scholar

Marcelli, Miroslav. 2011. Mesto vo filozofii [The city in the philosophy]. Bratislava: Kalligram.
Google Scholar

Merleau-Ponty, Maurice. 2007. “Cézanne’s Doubt.” In The Merleau-Ponty Reader, edited by Ted Toadvine and Leonard Lawlor, 69-84. Evanstonu: Northwestern University Press.
Google Scholar

Norberg-Schulz, Christian. 2010. Genius loci. Krajina, místo, architektura [Genius loci. The Landscape, place, architecture]. Praha: Dokořán.
Google Scholar

Norberg-Schulz, Christian. 2015. Principy moderní architektury. Praha: Malvern.
Google Scholar

Parsons, Glenn. 2002. “Nature Appreciation, Science, and Positive Aesthetics.” British Journal of Aesthetics 42: 279-295. DOI: https://doi.org/10.1093/bjaesthetics/42.3.279
Google Scholar

Rosley, Muhamad S. F., Hasanuddin Lamit, and Syumi R. A. Rahman. 2013. “Perceiving the aesthetic value of the rural landscape through valid indicators.” Procedia-Social and Behavioral Sciences. 85: 318-331. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.08.362. DOI: https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.08.362
Google Scholar

Spenger, Oswald. 2011. Zánik Západu [The Decline of the West]. Praha: Academia.
Google Scholar

Šmajs, Josef. 2007. Potřebujeme filosofii přežití? [Do we need the philosophy of living?]. Brno: Doplněk.
Google Scholar

Tveit, Mari S. 2009. “Indicators of visual scale as predictors of landscape preference a comparison between groups.” Journal of Environmental Management 90(9): 2882-2888. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2007.12.021. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2007.12.021
Google Scholar

Welsch, Wolfgang. 2001. “Art Transcending The Human Pale – Towards A Transhuman Stance.” In International Yearbook of Aesthetics, vol 5, Aesthetics of Transhumanity – Beauty Nature Universe, edited by Ken-ichi Sasaki, 315-336. Tokyo: Institute of Aesthetics and Philosophy of Art.
Google Scholar

Welsch, Wolfgang. 2004. “Animal Aesthetics.” Contemporary Aesthetics 2(2):15.
Google Scholar