A City for People in the Light of Studies on Urban Stress: Case Study of a Medium-sized City in Poland - Zduńska Wola

Agnieszka Rzeńca; Oliwia  Wierucka

doi:10.21697/seb.2022.19

Opublikowane: 2022-10-20

Tom 20 Nr 3 (2022)

Miasto dla człowieka w świetle badań stresu miejskiego. Przykład średniego miasta z Polski - Zduńska Wola

Agnieszka Rzeńca

, Oliwia Wierucka

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2022.19

Abstrakt

Alarmujące dane na temat niskiej jakości środowiska w miastach oraz dokumenty międzynarodowe wzywające do reorientacji polityki miejskiej w kierunku zrównoważonego rozwoju miast (m.in. Szósty raport IPCC nt. zmian klimatu) wymuszają integrację i pogłębianie dotychczasowych badań miejskich oraz inicjują rozwój nowych. Artykuł koncentruje się na identyfikacji zjawiska stresu miejskiego we współczesnych miastach oraz zdefiniowaniu czynników go wywołujących. Studium przypadku stanowi dobrane celowo miasto województwa łódzkiego – Zduńska Wola. Przyjęta w artykule teza brzmi: We współczesnych miastach, w tym w Zduńskiej Woli generowany jest stres miejski, który identyfikowany jest przez mieszkańców. Istotnym elementem pracy jest określenie zróżnicowań interpretacji czynników stresu miejskiego. W świetle przeprowadzonych badań literaturowych najczęściej wskazywanymi stresorami, są te wynikające ze stanu i jakości środowiska, tak też wskazują mieszkańcy Zduńskiej Woli (ponad 70% respondentów wskazało zanieczyszczenie jako czynnik stresogenny). Interesującym wynikiem badań ankietowych jest, że osoby mieszkające poza Zduńską Wolą, które przebywają w mieście z uwagi na pracę, naukę czy w czasie wolnym zgłaszały większy poziom odczuwanego stresu z powodu zaniedbanej przestrzeni w mieście niż jego mieszkańcy.

Słowa kluczowe:

miasto, efekty zewnętrzne, jakość środowiska, stres miejski

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Rzeńca, A., & Wierucka , O. . (2022). Miasto dla człowieka w świetle badań stresu miejskiego. Przykład średniego miasta z Polski - Zduńska Wola. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 20(3), 61–74. https://doi.org/10.21697/seb.2022.19

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adli, Mazda. 2011. Urban stress and mental health. Accessed, February 04, 2022. https://urbanage.lsecities.net/essays/urban-stress-and-mental-health.
Google Scholar

Bańka, Aleksander. 2002. Społeczna psychologia środowiskowa [Social Environmental Psychology]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Google Scholar

Bell, Paul A., Thomas Ch. Greene, Jeffrey D. Fisher, and Andrew Baum. 2004. Psychologia środowiskowa [Environmental Psychology]. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Google Scholar

C40.org. 2022. Cities Climate Leadership. Accessed, September 06, 2022. https://www.c40.org/.
Google Scholar

Chmielewski, Jan Maciej. 2010. Teoria urbanistyki w projektowaniu i planowaniu miast [Theory of Urban Planning in Designing and Planning Cities]. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Google Scholar

Czaja, Stanisław, Andrzej Graczyk, and Zbigniew Jakubczyk. 2002. Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych [Basic Environmental Economics and Natural Resources]. Warszawa: BECK.
Google Scholar

Czepkiewicz, Michał, and Piotr Jankowski. 2015. “Analizy przestrzenne w badaniach nad jakością życia w miastach. Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny. [Spatial analyses in studies on the quality of urban life. Legal, economic and sociological movement] Rok LXXVII. Zeszyt 1. Accessed, August 31, 2022. https://docplayer.pl/23441149-Analizy-przestrzenne-w-badaniach-nad-jakoscia-zycia-w-miastach.html. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2015.77.1.6
Google Scholar

Drzazga, Dominik, and Małgorzata Żak-Skwierczyńska. 2021. Analiza strategiczna czynników i uwarunkowań rozwoju – analiza SWOT dla Miasta Zduńska Wola, kierownictwo naukowe prac Markowski T. [Strategic analysis of development factors and conditions – SWOT analysis for Zduńska Wola, drafted under research supervision of T. Markowski]; Typed copy, City Hall of Zduńska Wola.
Google Scholar

Dugiel, Grażyna, Bogusława Tustanowska, Katarzyna Kęcka, and Maria Jasińska. 2012. “Przegląd teorii stresu” [Overview of theories of stress]. Acta Scientifica Academiae Ostroviensis 1(Sectio A): 47-70.
Google Scholar

EC (European Commission). 2019. European Green Deal. The European Commission. https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_en.
Google Scholar

EC (European Commission). 2020. Report on the quality of life in European cities, 2020. Luxembourg: Publications Office of the European Union. Accessed, September 06, 2022. https://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/work/qol2020/quality_life_european_cities_en.pdf.
Google Scholar

Ec.europa.eu. 2007. Leipzig Charter for Sustainable European Cities. Accessed, Aug 13, 2022. https://ec.europa.eu/regional_policy/sources/activity/urban/leipzig_charter.pdf.
Google Scholar

Ec.europa.eu. 2020. The New Leipzig Charter – The transformative power of cities for the common good. Accessed, August 02, 2022. https://ec.europa.eu/regional_policy/en/information/publications/brochures/2020/new-leipzig-charter-the-transformative-power-of-cities-for-the-common-good.
Google Scholar

ECoSC&T (European Conference on Sustainable Cities & Towns). 1994. Charter of European Cities & Towns Towards Sustainability. Accessed, August 13, 2022. http://portal.uur.cz/pdf/aalborg-charter-1994.pdf.
Google Scholar

ECoTP (The European Council of Town Planners). 2003. The New Charter of Athens. Accessed, August 13, 2022. http://www.itc.cnr.it/ba/re/Documenti/The%20New%20Charter%20of%20Athens%202003.htm.
Google Scholar

EEA (European Environment Agency). 2019. Air Quality in Europe 2019. Accessed, August 04, 2022.
Google Scholar

EEA (European Environment Agency). 2022. Urban stress. Accessed February 04, 2022. https://www.eea.europa.eu/help/glossary/gemet-environmental-thesaurus/urban-stress.
Google Scholar

Gehl, Jan. 2013. Życie między budynkami [Life among Buildings]. Kraków: RAM.
Google Scholar

Gehl, Jan. 2017. Miasta dla ludzi. [Cities for People]. Kraków: RAM
Google Scholar

Hernandez, Daphne C., Sajeevika S. Daundasekara, Michael J. Zvolensky, Lorraine R. Reitzel, Diane Santa Maria, Adam C. Alexander, Darla E. Kendzor, and Michael S. Businelle. 2020. “Urban Stress Indirectly Influences Psychological Symptoms through Its Association with Distress Tolerance and Perceived Social Support among Adults Experiencing Homelessness.” International Journal of Environmental Research and Public Health 17(15): 5301. https://doi.org/10.3390/ijerph17155301. DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph17155301
Google Scholar

IPCC. 2022. AR6 Synthesis Report: Climate Change 2022. Intergovernmental Panel on Climate Change. Accessed, September 06, 2022. https://www.ipcc.ch/report/sixth-assessment-report-cycle/. DOI: https://doi.org/10.1017/9781009157988
Google Scholar

IURD (Institute of Urban and Regional Development). 2022. Recommendations for the National Urban Policy (typescript). Accessed, September 06, 2022. https://obserwatorium.miasta.pl/aktualizacja-kpm-wyzwania-i-rozwiazania/srodowisko-wyzwania-i-rozwiazania/.
Google Scholar

Jałowiecki, Bohdan, and Marek Stanisław Szczepański. 2013. Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej [City and Space in Sociological Perspective]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Google Scholar

Jewtuchowicz, Aleksandra, and Tadeusz Markowski. 1990. “Efekty zewnętrzne w systemach lokalnych” [Externalities in Local Systems]. Rozwój gospodarki lokalnej w teorii i praktyce 22: 149-164.
Google Scholar

Lightpollutionmap.info. 2022. Light Pollution Map. Accessed, September 06, 2022. https://www.lightpollutionmap.info/.
Google Scholar

Montgomery, Charles. 2021. Miasto szczęśliwe: jak zmienić nasze życie, zmieniając nasze miasta [Happy City: Transforming Our Lives Through Urban Design]. Kraków: Wydawnictwo Wysoki Zamek.
Google Scholar

Nowak, Maciej, and Justyna Martyniuk-Pęczek. 2017. “Wstęp” [Introduction]. Biuletyn KPZK PAN 265: 5-6.
Google Scholar

Parysek, Jerzy. 2015. “Miasto w ujęciu systemowym” [A systemic approach to the city]. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 77(1): 27-53. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2015.77.1.3
Google Scholar

Podgórska-Rykała, Joanna, Agnieszka Kandzia, and Magdalena Mikrut-Majeranek. 2015. Miasto jako wielowymiarowy przedmiot badań [City as a Multi-Dimensional Research Object]. Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza Humanitas.
Google Scholar

Polish Ministry of Labour and Social Policy. 2020. National Programme for Counteracting Poverty and Social Exclusion 2020. The New Dimension of Active Integration. Accessed, September 06, 2022. https://ec.europa.eu/migrant-integration/library-document/national-programme-counteracting-poverty-and-social-exclusion-2020-new-dimension_en.
Google Scholar

Rzeńca, Agnieszka, Agnieszka Sobol, and Piotr Ogórek. 2021. “Raport o stanie polskich miasta. Środowisko i adaptacja do zmian klimatu [Report on the Condition of Polish Cities. Environment and Adaptation to Climate Change]. Accessed, July 12, 2022. https://obserwatorium.miasta.pl/raport-o-stanie-polskich-miast-srodowisko-i-adaptacja-do-zmian-klimatu/.
Google Scholar

Rzeńca, Agnieszka, and Piotr Rzeńca. 2016. “Miasto jako system ekologiczny” [City as an Ecosystem]. In EkoMiasto#Środowisko. Zrównoważony, inteligentny i partycypacyjny rozwój miasta, edited by Agnieszka. Rzeńca, 21-47. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/7969-576-8.02
Google Scholar

Samuelson, Paul A., and William D. Nordhaus. 1995. Ekonomia [Economics]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Stiglitz, Joseph E. 2004. Ekonomia sektora publicznego [Economics of the Public Sector]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Szołtysek, Jacek (ed.) 2018. Jakość życia w mieście. Poglądy interdyscyplinarne [Quality of Urban Life: Interdisciplinary Views]. Warszawa: CeDeWu.
Google Scholar

U Thant. 1969. Problems of the Human Environment. Report of the UN Secretary General. May 26, 1969. https://digitallibrary.un.org/record/729455.
Google Scholar

UMZDW. 2019. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. Zduńska Wola: Urząd Miasta Zduńska Wola [A study of circumstances and directions of spatial development. Zduńska Wola. City Hall of Zduńska Wola].
Google Scholar

UMZDW. 2020a. Raport o stanie miasta [Report on the Condition of the City]. Zduńska Wola: Urząd Miasta Zduńska Wola.
Google Scholar

UMZDW. 2020b. Zduńska Wola naszych marzeń! [Zduńska Wola of Our Dreams]. Zduńska Wola: Urząd Miasta Zduńska Wola.
Google Scholar

UMZDW. 2020c. Zaplanujemy przyszłość Zduńskiej Woli! [Let’s Plan the Future of Zduńska Wola!]. Zduńska Wola: Urząd Miasta Zduńska Wola.
Google Scholar

UMZDW. 2022a. Budżet Obywatelski Miasta Zduńska Wola 2022 [Participatory Budget of Zduńska Wola 2022]. Accessed, August 02, 2022. https://Zduńskawola.pl/dla-mieszkancow/budzet-obywatelski-2022/.
Google Scholar

UMZDW. 2022b. Uruchomiliśmy Zielony Budżet 2022 [We Starte Green Budget 2022]. Accessed, August 02, 2022. https://zdunskawola.pl/o-miescie/programy-inwestycyjne/uruchomilismy-zielony-budzet/.
Google Scholar

UN. 2015a. The 2030 Agenda for Sustainable Development. Accessed, September 06, 2022. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/21252030%20Agenda%20for%20Sustainable%20Development%20web.pdf.
Google Scholar

UN. 2015b. Goal 11: Make cities inclusive, safe, resilient and sustainable. Accessed, September 06, 2022. https://www.un.org/sustainabledevelopment/cities/.
Google Scholar

UNEP (United Nations Environment Programme). 1972. Stockholm Declaration on the human environment. Accessed Jul 12, 2022. https://wedocs.unep.org/bitstream/handle/20.500.11822/29567/ELGP1StockD.pdf.
Google Scholar

Wiśniewska, Magdalena. 2020. Nowoczesne metody zarządzania sprawami publicznymi w mieście [Modern Methodology of Managing Public Affairs in a City]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar