Ecosystem Understanding of the City-Human Being Relationship

Krystyna Najder-Stefaniak

doi:10.21697/seb.2022.23

Opublikowane: 2022-10-20

Tom 20 Nr 3 (2022)

Ekosystemowe rozumienie relacji miasto – człowiek

Krystyna Najder-Stefaniak

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2022.23

Abstrakt

Tematem opracowania jest ekosystemowe rozumienie relacji miasto – człowiek. Celem rozważań uczyniono wykorzystanie schematu relacji ekosystemowej do zrozumienia miasta i człowieka jako elementów systemu kulturowo-przyrodniczego. Ważne w przedstawionych rozważaniach jest zdefiniowane przez francuskiego teoretyka złożoności Edgara Morin pojęcie relacji ekosystemowej. Schemat relacji ekosystemowej, uświadamia złożoność zależności w dynamicznym, otwartym, względnie izolowanym systemie aktywności. Morin odkrył schemat relacji ekosystemowej inspirując się spostrzeżeniem Erwina Schrodingera, że ekosystem współorganizuje i bierze udział w programowaniu należących do niego organizmów. Drugim ważnym pojęciem w zaproponowanej refleksji jest system społeczno-przyrodniczy. Jest ono rezultatem interdyscyplinarnych badań prowadzonych przez twórcę polskiej szkoły ekologii humanistycznej i sozologii systemowej Józefa Marcelego Dołęgę. Inspiruje do myślenia w kontekście podjętego problemu także pojęcie transgresji. To pojęcie znajdujemy w koncepcji człowieka transgresyjnego, której autorem jest psycholog Józef Kozielecki. Zrozumienie specyfiki transgresji pomaga zauważyć, że człowiek może obdarowywać swoją obecnością zarówno teraźniejszość , przyszłość jak i przeszłość. Schemat relacji ekosystemowej pomaga zrozumieć, że podmiot może ukierunkowywać swoją aktywność nie tylko na to, co jest, ale także na to, co może być lub być powinno. Artykuł kończy wniosek, że będąc elementem ekosystemu kulturowo-przyrodniczego człowiek może wzbogacać miasto stając się jego częścią. Może też wzbogacać siebie, gdy miasto staje się częścią jego przestrzeni.

Słowa kluczowe:

relacja ekosystemowa, ekosystem kulturowo-przyrodniczy, miasto, człowiek, wartości uniwersalne

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Najder-Stefaniak, K. (2022). Ekosystemowe rozumienie relacji miasto – człowiek. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 20(3), 5–11. https://doi.org/10.21697/seb.2022.23

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Dołęga, Józef M. 1998. Człowiek w zagrożonym środowisku. Z podstawowych zagadnień sozologii, [A man in an endangered environment. From the basic of sozology]. Warszawa: ATK
Google Scholar

Dołęga, Józef M. 2001. Koncepcja sozologii systemowej, [The concept of systemic sozology]. Warszawa: UKSW
Google Scholar

Focillon, Henri. 1947. Art d'Occident: le Moyen Âge roman et gothique. Paris: Librairie Armand Colin.
Google Scholar

Ingarden, Roman. 1972. O odpowiedzialności i jej podstawach ontycznych, [Über die Verantwortung. Ihre ontischen Fundamente]. In Książeczka o człowieku, by Roman Ingarden, 75-184. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

John Paul II. 1993. Encyclical letter Veritatis Splendor. Accessed September 01, 2022. https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_06081993_veritatis-splendor.html.
Google Scholar

John Paul II. 1994. Letter to Families. Accessed September 01, 2022. https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/letters/1994/documents/hf_jp-ii_let_02021994_families.html.
Google Scholar

John Paul II. 1995. Encyclical letter Evangelium Vitae. Accessed September 01, 2022. https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_25031995_evangelium-vitae.html.
Google Scholar

Kozielecki, Józef. 1988. O człowieku wielowymiarowym, [On a Multidimensional Human]. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Kozielecki, Józef. 1987. Koncepcja transgresyjna człowieka, [Human’s Transgressive Concept]. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Morin, Edgar. 1977. Zagubiony paradygmat: natura ludzka, [Lost Paradigm: Human Nature]. Warszawa: PIW.
Google Scholar

Morin, Edgar. 1982. Science avec conscience. Paris: Fayard.
Google Scholar

Paul IV. 1964. Encyclical letter Ecclesiam suam. Accessed September 01, 2022. https://www.vatican.va/content/paul-vi/en/encyclicals/documents/hf_p-vi_enc_06081964_ecclesiam.html.
Google Scholar

Simmel, Georg. 2007. „Konflikt nowoczesnej kultury” [The Conflict in Modern Culture]. In Filozofia kultury. Wybór esejów, edited by Georg Simmel, 53-71. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Google Scholar

Schrödinger Erwin 1998. Czym jest życie? Fizyczne aspekty żywej komórki; Umysł i materia; Szkice autobiograficzne [What is life? The physical Aspect of the Living; Cell with Mind and Mater and Autobiographical Sketches] Warszawa: Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Google Scholar

Skarga, Barbara. 2002. Ślad i obecność [Trace and Presence]. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Skolimowski, Henryk 1993. Filozofia żyjąca, eko-filozofia jako drzewo życia. [Living philosophy. Eco-philosophy as a tree of life]. Warszawa: Wydawnictwo Pusty Obłok.
Google Scholar

Steiner, George F. 2004. Gramatyki tworzenia [Grammars of Creation]. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Google Scholar

Welsch, Wolfgang. 2001. „Na drodze do kultury słyszenia?" [On the way to a hearing culture]. In Przemoc ikoniczna czy "nowa widzialność"? edited by Eugeniusz Wilk, 56-74. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Google Scholar