Scenarios of the Near Future: Sustainable Development, Retreat or Collapse and Regeneration?

Pavel Nováček

doi:10.21697/seb.2024.04

Opublikowane: 2024-02-07

Tom 22 Nr 1 (2024)

Scenariusze na przyszłość: Zrównoważony rozwój, odwrót czy upadek i regeneracja?

Pavel Nováček

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2024.04

Abstrakt

Można założyć, że “mapa najbliższej przyszłości” prezentuje trzy główne scenariusze: zrównoważonego rozwoju; zrównoważonego odwrotu; lub upadku i regeneracji. Zrównoważony rozwój nadal pozostaje najpoważniejszą odpowiedzią na wyzwania dotyczące możliwości zapewnienia wszystkim ludziom i narodom rozwoju i poprawy jakości życia, przy jednoczesnym zachowaniu funkcjonalnych ekosystemów i zdrowego środowiska dla ludzkości. James Lovelock jako pierwszy wyraził pogląd, że na zrównoważony rozwój jest już za późno i dlatego powinniśmy dążyć do zrównoważonego odwrotu. Dla Lovelocka najpoważniejszym problemem są zachodzące zmiany klimatyczne, ponieważ są one nieodwracalne i można je jedynie spowalniać. Zrównoważony odwrót jest trudny politycznie i problematyczny, jeśli chodzi o zmiany w mentalności ludzkiej. Upadek cywilizacji oznacza spadek liczebności populacji oraz stopnia złożoności systemów politycznych, gospodarczych i społecznych zachodzący na dużym obszarze oraz w długim okresie czasu. Społeczeństwa z reguły nie upadają w sposób nagły i gwałtowny. Upadek społeczeństwa zależy od jego reakcji na własne problemy oraz zdolności do ich rozwiązania. Po upadku zwykle następuje odrodzenie i regeneracja – według wzorca występującego w naturze. Społeczeństwa zachowują się podobnie. Niezależnie od tego, jak głęboki jest dany kryzys, zawsze stanowi on okazję do katharsis i daje nadzieję na nowy początek. Niestety, skutki końcowe tego procesu są nieprzewidywalne.

Słowa kluczowe:

scenariusze na przyszłość, zrównoważony rozwój, odwrót cywilizacyjny, upadek cywilizacji, regeneracja cywilizacji

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Nováček , P. (2024). Scenariusze na przyszłość: Zrównoważony rozwój, odwrót czy upadek i regeneracja?. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 22(1), 33–39. https://doi.org/10.21697/seb.2024.04

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Diamond, Jared. 2005. Collapse: How Societies Choose to Fail or Succeed. New York: Viking Books.
Google Scholar

Gould, Stephen. 1999. Rocks of Ages: Science and Religion in the Fullness of Life. New York: Ballantine Books.
Google Scholar

Kohák, Erazim. 1998. Zelená svatozář [Green halo]. Praha: Sociologické nakladatelství.
Google Scholar

Lorenz, Konrad. 1974. Civilized Man’s Eight Deadly Sins. London: Methuen.
Google Scholar

Lovelock, James. 2006. The Revenge of Gaia. New York: Basic Books.
Google Scholar

Meadows, Donella, Denis Meadows, Jorgen Randers, and William Behrens. 1972. The Limits to Growth. A Report for the Club of Rome´s Project on the Predicament of Mankind. New York: Universe Books. DOI: https://doi.org/10.1349/ddlp.1
Google Scholar

Moldan, Bedřich, 1993. Konference OSN o životním prostředí a rozvoji. Dokumenty a komentáře [United Nations Conference on Environment and Development. Documents and comments]. Praha: Management Press.
Google Scholar

Nováček, Pavel. 2011. Sustainable Development. Olomouc: Palacký University Press.
Google Scholar

Singer, Peter. 1975. Animal Liberation. New York: Avon Books.
Google Scholar

Svoboda, Josef. 1997. Na prahu třetí transgrese. Úvaha o směru a smyslu evoluce. 3. výroční přednáška k poctě J. L. Fischera [On the threshold of the third transgression. Reflection on the direction and meaning of evolution. 3rd Annual J.L. Fischer Honors Lecture]. Olomouc: Vydavatelství Univerzity Palackého.
Google Scholar

Svoboda, Josef. 2006. Life as an Unfolding Biocosmos. In: Life as We Know It, edited by Joseph Seckbach, Joseph, 431–444. New York: Springer.
Google Scholar

WCED (World Commission on Environment and Development). 1987. Our Common Future. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar

Vavroušek, Josef. 1993. “Perspektivy lidských hodnot slučitelných s trvale udržitelným způsobem života [Perspectives of human values compatible with a sustainable way of life].” In Lidské hodnoty a trvale udržitelný způsob života. Sborník přednášek, edited by Pavel Nováček, and Josef Vavroušek, 91–100. Olomouc: Vydavatelství Univerzity Palackého.
Google Scholar