Dzieci trojga rodziców: przegląd stanowisk etycznych wobec technik „mitochondrial replacement”

Paweł Jaranowski

doi:10.21697/seb.2017.15.3.02

Opublikowane: 2017-09-30

Tom 15 Nr 3 (2017)

Dzieci trojga rodziców: przegląd stanowisk etycznych wobec technik „mitochondrial replacement”

Paweł Jaranowski

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2017.15.3.02

Abstrakt

Artykuł prezentuje debatę etyczną, jaka odbyła się w Wielkiej Brytanii przed wprowadzeniem do praktyki klinicznej w 2015 roku nowych metod sztucznego rozrodu człowieka: technik „mitochondrial replacement” nazywanych również „mitochondrial donation”. Rozpoczyna się od prezentacji stanu prawnego w Wielkiej Brytanii, gdzie po raz pierwszy na świecie ustawodawca dopuścił modyfikowanie dziedzictwa genetycznego ludzi w procesie zapłodnienia „in vitro” w zakresie genomu mitochondrialnego. Druga część artykułu wyjaśnia aspekty medyczne. Przedstawione zostały konieczne zagadnienia z cytofizjologii komórki ludzkiej, patofizjologia, epidemiologia i symptomatologia chorób mitochondrialnych oraz opis technik „mitochondrial replacement”. Trzecia część poświęcona jest zagadnieniom filozoficznym. Omawiam w niej naturalistyczny, transhumanistyczny i personalistyczny sposób wartościowania przedmiotowych technik, rekonstruując antropologiczne podstawy takich ocen. Materiał egzemplifikujący wymienione stanowiska pochodzi z opinii przesłanych w ramach konsultacji do Nuffield Council on Bioethics.

Słowa kluczowe:

bioetyka, embrion, choroby mitochondrialne, sztuczny rozród człowieka, dziedziczne modyfikacje genetyczne

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Jaranowski, P. (2017). Dzieci trojga rodziców: przegląd stanowisk etycznych wobec technik „mitochondrial replacement”. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 15(3), 19–28. https://doi.org/10.21697/seb.2017.15.3.02

Cited by / Share

Bibliografia

Adamski K., 2012, Transhumanizm – między utopią, biotechnologią a gnozą, Roczniki Teologii Moralnej, 4(59), 105–129.
Google Scholar

Amato P., Tachibana M., Sparman M., Mitalipov S., 2014, Three-parent in vitro fertilization: gene replacement for the prevention of inherited mitochondrial diseases, Fertility and Sterility, 101(1), 31–35.
Google Scholar

Biesaga T., 2004, Status embrionu – stanowisko personalizmu ontologicznego, Medycyna Praktyczna, 7-8, 28–31.
Google Scholar

Biesaga T., 2007, Spór o moralny status człowieka w okresie prenatalnym, Medycyna Praktyczna Ginekologia i Położnictwo, (1), 9–13.
Google Scholar

Biesaga T., 2009, Twórca personalizmu realistycznego, in: Koperek S. (eds), „Testi Ioannis Pauli II”, Kraków, Wydawnictwo Naukowe PAT, 217-232.
Google Scholar

Biesaga T., 2014, Potencjalność wewnętrzna i uprawnienia etyczne embrionu ludzkiego, in: Mazur P.S., (eds), „Dynamizm: dynamizm ludzki: dynamizm osoby: studia i rozprawy”, Kraków, Wydawnictwo WAM, 95-108.
Google Scholar

Department of Health, Mitochondrial Donation. A consultation on draft regulations to permit the use of new treatment techniques to prevent the transmission of a serious mitochondrial disease from mother to child, www.gov.uk/ government/consultations/serious-mitochondrialdisease- new-techniques-to-prevent-transmission, dostęp: 16.09.2015.
Google Scholar

Gorman G. S., Schaefer A. M., Gomez N., Blakely E. L., Alston C. L., … others, 2015, Prevalence of nuclear and mitochondrial DNA mutations related to adult mitochondrial disease, Annals of Neurology, 77(5), 753–759.
Google Scholar

Holt I., Harding A. E., Morgan-Hughes J. A., 1988, Deletion of muscle mitochondrial DNA in patients with mitochondrial myopathies, „Nature”, 331, 717–19.
Google Scholar

Hołub G., 2009, Status antropologiczny życia prenatalnego w bioetyce naturalistycznej, Roczniki Wydziału Filozoficznego Wyższej Szkoły Filozoficzno- Pedagogicznej Ignatianum w Krakowie, 15, 30–43.
Google Scholar

Hołub G., 2014, Dyskusje wokół potencjalności osoby w naturalizmie, in: Mazur P.S. (eds), „Dynamizm: dynamizm ludzki: dynamizm osoby: studia i rozprawy”, Kraków, Wydawnictwo WAM, 109-121.
Google Scholar

Klichowski M., 2014, Narodziny cyborgizacji. Nowa eugenika, transhumanizm i zmierzch edukacji, Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar

Machinek M., 2003, Typy argumentacji etycznej w dyskusji o dopuszczalności eksperymentów na ludzkich embrionach, Studia Warmińskie, 40, 83–105.
Google Scholar

Mitalipov S., Wolf D. P., 2014, Clinical and ethical implications of mitochondrial gene transfer, Trends in Endocrinology & Metabolism, 25(1), 5–7.
Google Scholar

Nuffield Council on Bioethics, Novel techniques for the prevention of mitochondrial DNA disorders: an ethical review, nuffieldbioethics. org/project/mitochondrial-dna-disorders, dostęp: 16.09.2015.
Google Scholar

nuffieldbioethics.org/project/mitochondrial- dna-disorders/responses, dostęp: 16.09.2015. (Web-03) Deklaracja transhumanistyczna, humanityplus. org/philosophy/transhumanist-declaration, dostęp: 16.09.2015.
Google Scholar

Pertea M., Salzberg S. L., 2010, Between a chicken and a grape: estimating the number of human genes, Genome Biology, 11(5), 206. Schaefer A. M., McFarland R., Blakely E. L., Whittaker
Google Scholar

Taylor R. W., Turnbull D. M., 2008, Prevalence of mitochondrial DNA disease in adults, Annals of Neurology, 63(1), 35–39.
Google Scholar

Taylor R. W., Turnbull D. M., 2005, Mitochondrial DNA mutations in human disease, Nature Reviews Genetics, 6(5), 389–402.
Google Scholar

Wallace D. C., Singh G., Lott M. T., Hodge J. A., Schurr T. Z., … others, Mitochondrial DNA mutation associated with Leber’s hereditary optic neuropathy. „Science”, 1988 (242), 1427-1430.
Google Scholar