Which species of small mammals tolerate highly urbanized areas – the study in Warsaw agglomeration and surroundings

Grzegorz Lesiński; Jakub Gryz; Dagny Krauze-Gryz

doi:10.21697/seb.2017.15.4.01

Opublikowane: 2017-12-31

Tom 15 Nr 4 (2017)

Które gatunki małych ssaków tolerują tereny silnie zurbanizowane – badania w aglomeracji warszawskiej i na terenach otaczających

Grzegorz Lesiński

, Jakub Gryz

, Dagny Krauze-Gryz

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2017.15.4.01

Abstrakt

Celem pracy było określenie stopnia zasiedlania terenów zurbanizowanych przez poszczególne gatunki małych ssaków związanych z podłożem, a co za tym idzie ich tolerancji na zmiany w środowiskach wywołane urbanizacją i częstą penetracją ludzką. Badania przeprowadzono w aglomeracji warszawskiej i na terenach ją otaczających w promieniu 50 km od centrum miasta. Wykorzystano zbiory zrzutek puszczyka Strix aluco zebrane na 85 stanowiskach. Analiza materiału kostnego wykazała 15152 osobniki drobnych ssaków. Gatunkami, które najsilniej penetrowały aglomerację miejską były: Apodemus agrarius, Mus musculus, Talpa europaea, Rattus norvegicus i Microtus subterraneus. Najbliższe centrum stanowiska tych gatunków znajdowały się w odległości 1,3–2,3 km. Natomiast Microtus agrestis, Mustela nivalis, Arvicola amphibius, Neomys fodiens, Muscardinus avellanarius i Sicista betulina wykazały największy stopień unikania środowisk miejskich, a ich stanowiska najbliższe centrum znajdowały się odpowiednio w odległości: 8,2, 8,6, 8,6, 11,2, 17,8 i 20,2 km. Gatunkami, których udział w diecie sów najbardziej zmniejszał się wraz z oddalaniem się od centrum aglomeracji miejskiej, były: A. agrarius i T. europaea, podczas gdy odwrotną zależność wykazano dla M. agrestis i M. avellanarius. Małe ssaki związane z podłożem są wrażliwe na postępującą urbanizację terenu i fragmentację ich środowisk, o czym świadczy fakt, że centralna część aglomeracji warszawskiej była zasiedlana jedynie przez ok. 1/3 gatunków lokalnej fauny.

Słowa kluczowe:

gryzonie, ryjówkokształtne, urbanizacja, miejskie tereny zielone, fragmentacja środowisk

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Lesiński, G., Gryz, J., & Krauze-Gryz, D. (2017). Które gatunki małych ssaków tolerują tereny silnie zurbanizowane – badania w aglomeracji warszawskiej i na terenach otaczających. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 15(4), 5–13. https://doi.org/10.21697/seb.2017.15.4.01

Cited by / Share

Bibliografia

Advani R. 1995, Mouse populations and their control in New York city, International Biodeterioration, Biodegradation, 36, 135–141.
Google Scholar

Amori G., Hutterer R., Mitsain G., Yigit N., Kryštufek B., Palomo L. J. 2008, Talpa europaea. The IUCN Red List of Threatened Species 2008: e.T41481A10462965. http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T41481A10462965.en.
Google Scholar

Andrzejewski R., Babińska-Werka J., Gliwicz J., Goszczyński J. 1978, Synurbization processes in population of Apodemus agrarius. I. Characteristics of populations in an urbanization gradient, Acta Theriologica, 23, 341–358.
Google Scholar

Babińska-Werka J., Gliwicz J., Goszczyński J. 1979, Synurbization processes in a population of Apodemus agrarius. II. Habitats of the Striped Field Mouse in town, Acta Theriologica, 24, 405–415.
Google Scholar

Baker P. J., Ansell R. J., Dodds P. A., Webber C. E., Harris S. 2003, Factors affecting the distribution of small mammals in an urban area, Mammal Review, 33, 95–100.
Google Scholar

Clergeau P., Jokimäki J., Savard J.-P. L. 2001, Are urban bird communities influenced by the bird diversity of adjacent landscapes? Journal of Applied Ecology, 38, 1122–1134.
Google Scholar

Dickman C. R., Doncaster C. P. 1987, The ecology of small mammals in urban habitats. I. Populations in a patchy environment, Journal of Animal Ecology, 56, 629–640.
Google Scholar

Gliwicz J., Goszczyński J., Luniak M. 1994, Characteristic features of animal populations under synurbization – the case of the Blackbird and of the Striped Field Mouse, Memorabilia Zoologica, 49, 237–244.
Google Scholar

Gomes V., Ribeiro R., Carretero M. A. 2011, Effects of urban habitat fragmentation on common small mammals: species versus communities, Biodiversity and Conservation, 20, 3577–3590.
Google Scholar

Gomez M. D., Priotto J., Provensal M. C., Steinmann A., Castillo E., Polop J. J. 2008, A population study of house mice (Mus musculus) inhabiting different habitats in an Argentine urban area. International Biodeterioration, Biodegradation, 62, 270–273.
Google Scholar

Gortat T., Barkowska M., Gryczyńska-Siemiątkowska A., Pieniążek A., Kozakiewicz A. , Kozakiewicz M. 2014, The effect of urbanization – small mammal communities in a gradient of human pressure in Warsaw city, Poland, Polish Journal of Ecology, 62, 163–172.
Google Scholar

Goszczyński J., Jabłoński P., Lesiński G., Romanowski J. 1993. Variation in diet of Tawny Owl Strix aluco L. along an urbanization gradient,. Acta Ornithologica, 27, 113–123.
Google Scholar

Gryz J., Krauze D. , Goszczyński J. 2008, The small mammals of Warsaw as based on the analysis of tawny owl (Strix aluco) pellets, Annales Zoologici Fennici, 45, 281–285.
Google Scholar

Heisler L. M., Somers C. M., Poulin R. G. 2015, Owl pellets: a more effective alternative to conventional trapping for broad-scale studies of small mammal communities, Methods in Ecology and Evolution, 7, 96–103.
Google Scholar

Isaac B., White J., Ierodiaconou D., Cooke R. 2014, Simplification of arboreal marsupial assemblages in response to increasing urbanization. PLoS ONE 9, 3, e91049.
Google Scholar

Kelcey J. G. (ed.) 2015. Vertebrates and invertebrates of European cities: selected non-avian fauna. Springer Science + Business Media, New York.
Google Scholar

Klimant P., Klimantová A., Baláž I., Jakab I., Tulis F., Rybanský Ľ., Vadel. Ľ., Krumpálová Z. 2017. Small mammals in an urban area: habitat preferences and urban-rural gradient in Nitra city, Slovakia. Polish Journal of Ecology, 65, 144–157.
Google Scholar

Krauze-Gryz D., Lesiński G., Pieniążek A., Romanowski J., Owsianka M., Prus M., 2015, Mammals of the Skaryszewski Park in Warsaw, in: Romanowski J. (ed.), “Skaryszewski Park in Warsaw: nature and management”, Wydaw. UKSW, Warsaw, 215–226. [in Polish].
Google Scholar

Lesiński G., Gryz J. 2008, Localities of three rare mammal species in central and northeastern Poland, Fragmenta Faunistica, 51, 63–69.
Google Scholar

Lesiński G., Gryz J. 2012, How protecting a suburban forest as a natural reserve effected small mammal communities, Urban Ecosystems, 15, 103–110.
Google Scholar

Lesiński G., Gryz J., Kowalski M. 2008, Does the diet of an opportunistic raptor, the tawny owl Strix aluco, reflect long-term changes in bat abundance? A test in central Poland, Folia Zoologica, 57, 258–263.
Google Scholar

Lesiński G., Romanowski J., Gryz J., Olszewski A., Kowalski M., Krauze-Gryz D., Olech B., Pepłowska-Marczak D., Tarłowski A. 2013, Small mammals of Kampinos National Park and its protection zone, as revealed by analyses of the diet of tawny owls Strix aluco, Fragmenta Faunistica, 56, 65–81.
Google Scholar

Łopucki R., Mróz I., Berliński Ł., Burzych M. 2013, Effects of urbanization on small-mammal communities and the population structure of synurbic species: an example of a medium-sized city, Canadian Journal of Zoology, 91, 554–561.
Google Scholar

McKinney M. L. 2008, Effects of urbanization on species richness: A review of plants and animals, Urban Ecosystems, 11, 161–176.
Google Scholar

Pucek Z. (ed.) 1984, Klucz do oznaczania ssaków Polski, PWN, Warsaw.
Google Scholar

Pucek Z., Raczyński J. (eds) 1983, Atlas rozmieszczenia ssaków w Polsce, PWN, Warsaw.
Google Scholar

Ree van der R., McCarthy M. A. 2005, Inferring persistence of indigenous mammals in response to urbanization, Animal Conservation, 8, 309-319.
Google Scholar

Romanowski J., Tarłowski A., Lesiński G., Olszewski A. 2014, Drobne ssaki Chojnowskiego Parku Krajobrazowego w pokarmie puszczyka Strix aluco, Chrońmy Przyrodę Ojczystą 70, 63–67.
Google Scholar

Stolarz P., Lesiński G. 2012, Kręgowce w pokarmie puszczyka Strix aluco w rezerwacie Bagno Jacka i na terenach przyległych, Kulon, 17, 107–110.
Google Scholar

Tikhonova G. N., Tikhonov I. A., Kotenkova E. V., Munteanu A. I., Uspenskaya I. G., Konovalov Y. N., Burlaku V. I., Kiku V. F., Georgitsa S. D., Karaman N. K., Nistreanu V. B., Maltsev A. N. 2012, Comparative analysis of small mammal communities in Cisinau and Yaroslavl, two European cities located in different biomes, Russian Journal of Ecology, 43, 236–242.
Google Scholar

Traweger D., Travnitzky R., Moser C., Walzer Ch., Bernatzky G. 2006, Habitat preferences and distribution of the brown rat (Rattus norvegicus Berk.) in the city of Salzburg (Austria): implications for an urban rat management, Journal of Pest Science, 79, 113–125.
Google Scholar

Villaseñor N., Blanchard W., Driscoll D. A., Gibbons P., Lindenmayer D. B. 2015, Strong influence of local habitat structure on mammals reveals mismatch with edge effects models, Landscape Ecology, 30, 229-245.
Google Scholar

Villaseñor N. R., Driscoll D. A., Escobar M. A. H., Gibbons P., Lindenmayer D. B. 2014, Urbanization impacts on mammals across urban-forest edges and a predictive model of edge effects, PLoS ONE, 9, 5, e97036.
Google Scholar

Wendland V. 1984, The influence of prey fluctuations on the breeding success of the Tawny Owl Strix aluco,. Ibis, 126, 284–295.
Google Scholar

Woolfenden G. E., Rohwer S. A. 1969, Breeding birds in a Florida suburb, Bulletin of Florida State Museum, 13, 1–83.
Google Scholar

Zalewski A. 1994, Diet of urban and suburban tawny owls (Strix aluco) in the breeding season. Journal of Raptor Research, 28, 246–252.
Google Scholar

Żmihorski M., Balčiauskienė L., Romanowski J. 2008, Small mammals in the diet of the Tawny Owl (Strix aluco L.) in Central European lowland, Polish Journal of Ecology, 56, 693–700.
Google Scholar